Hopp til innhold

Áššečuoččuheaddji: – Stáhta lea rievidan olbmuid opmodagaid

– Dat nu gohčoduvvon «stáhta girjeeatnamat», leat duođalaččat «min eatnamat» ja «min guovlu». Nu lávii mu áhčči ja ádjá lohkat, muitalii áššečuoččuheaddji Bjarne Johansen rievttis ikte.

Kjetil Astrup, Bjarne Johansen ja advokáhta Brynjar Østgård

GÁIBIDIT EAIGGÁDUŠŠANRIEVTTI: Áššečuoččuheaddji guovttos Kjetil Astrup ja Bjarne Johansen čilgiiga Meahcceduopmostuolus manne sudno mielas oamasteapmi ja hálddašeapmi gullá eananeaiggádiida iige FeFoi. Brynjar Østgård lea áššečuoččuheaddjiid advokáhta .

Foto: Nils Henrik Måsø / NRK

Dál Johansena mielas Finnmárkkuopmodat (FeFo) viggá láhttet dego stáhta, ja rievidit eananeaiggádiid opmodagaid.

Su mánnávuođabáikkis Vuođavuonas, rievideapmi su mielas álggahuvvui juo dáruiduhttináiggis 1930 vuođđologus.

– Eatnamiid sii leat dađistaga gohčodišgoahtán «stáhta girjeeatnamin» mii lei amas doaba mu áhččái ja ádjái, dovddahii Bjarne Johansen rievttis ikte.

Meahcceduopmostuollu dat lea vuossárgga rájes gieđahallan soahpameahttunvuođa mii lea čuožžilan Vuođavuona eananeaiggádiid ja Finnmárkkuopmodaga (FeFo) gaskka. Jearaldat lea ahte gii oamasta 30.000 dekára (30 km2) sturrosaš meahcceguovllu Vuođavuonas Bearalvági gielddas Nuorta-Finnmárkkus.

Dás lea maid sáhka guolástusvuoigatvuođas Stuorrajogas.

Rievttis Bjarne Johansen čilgii mo ja gos guovllu olbmot álelassii leat meahcástan ja bivdán guliid.

Ášši duogáš

Lei golggotmánu 16. beaivvi 2015 ahte Finnmárkokommišuvdna almmuhii iežas guorahallama, ahte geas leat eanan ja čáhcevuoigatvuođat Bearalvági ja Báhcavuona gielddas Várnjárggas.

Sin konklušuvdna lea ahte FeFo eaiggáduššá visot guovllu eatnamiid.

Das spiehkasta okta guovlu.

Badjelaš 30.000 dekára eana Vuođavuonas lea dattege sierra dilis.

Doppe lei ásahuvvon oktasaš /kollektiiva/ vuoigatvuohta geavaheapmái seamma lágan go eananeaiggáda vuoigatvuohta, dalle go báiki bázii ávdimin sullii 1970 vuođđologus.

– Dat vuoigatvuohta ii leat massojuvvon, muhto dan ii sáhte atnit ovdal go fas leat fásta báikeássit Vuođavuonas. Muhto FeFoi gullá eatnamiid eaiggátvuođa hálddašeapmi dassážii, oaivvilda kommišuvdna.

FeFo vuostálastá

Advokat Brynjar Østgård og advokat Frode Innjord

GOAPPATBEALE BEAVDDI: Brynjar Østgård lea áššečuoččuheaddjiid advokáhta, ja advokáhta Frode innjord ges ovddasta FeFo.

Foto: Nils Henrik Måsø / NRK

FeFo stivrra ii leat ovttaoaivilis ahte gávdno diekkár oađđi oamastanvuoigatvuohta áiggiid čađa geavaheami olis.

Dasa lassin FeFo stivrra maid ii doarjjo Finnmárkokommišuvnna oainnu ahte guovllu eananeaiggádiin ja bartaeaiggádiin leat sierrariekti guolásteapmái Stuorrajogas.

Oažžu doarjaga Unjárggas

Eananeaiggádat, oktiibuot njealje olbmo, leat guoddalan ášši Meahcceduopmostullui.

Áššečuoččuheaddjit čuoččuhit ahte sii, namma lassii guovllu eananeaiggádat, ovttas oamastit riidovulošguovllu. Sii čuoččuhit maid ahte sis leat sierrariekti, bivdovuoigatvuohta Stuorrajogas.

Unjárgga gilisearvvi jođiheaddji Gunn Britt Retter doaivu, ahte Vuođavuona eananeaiggádat lihkostuvvet diggeáššiin buorebut go sin searvi dagai. Unjárgga ášši guoddaluvvui gitta Alimusriektái.

– Vaikko mii vuoittáhalaimet áššis, de das maid lea buorre bealli. FeFo lea geatnegahttojuvvon hálddašit guovllu lagaš oktavuođain guovllu olbmuin, Retter dadjá.

– Buoret doaivva

Gunn-Britt Retter og Jan Olli i Høyesteretts ganger

BEAHTAHALLAN: Unjárgga gilisearvvi jođiheaddji Gunn Britt Retter lea garrasit beahtahallan mo FeFo gieđahallá sámi báikegottiid vuoigatvuođaáššiid.

Foto: Carl-Gøran Larsson / NRK

Vuođavuona áššis su mielas lea veháš eará sisdoallu go Unjárgga áššis lei.

– Mii leimmet gáibidan kollektiiva geavahanvuoigatvuođa, eatge oamastanvuoigatvuođa nie movt Vuođavuonas.

Go maiddái Finnmárkokommišuvdna oaivvilda ahte Vuođavuonas lea leamaš kollektiiva oamastanvuoigatvuohta, de han sis galggašii leat buoret vejolašvuohta vuoitit ášši, Retter árvvoštallá.


– FeFo láhtte dego stáhta

Muhto Unjárgga diggeášši su mielas čájeha ahte FeFo lea stáhta reaŋga.

– Mii doaivvuimet ahte Finnmárkoláhka buktá ođđa vuoiŋŋa vuoigatvuođaáššiid hárrái, ja njulge stáhta girjeeatnamiid boasttuvuođaid.

– Muhto dađibahábut FeFo advokáhtain lea áibbas eará áigumuš, ja láhttejit dego stáhta olgešgiehta dan sadjái go nannet sámi báikegottiid vuoigatvuođaid, Retter oaivvilda. Son goit doaivu Vuođavuona eananeaiggádiid vuoitit diggeášši.

Leat geahčadeamen guovllu

Meahcceduopmostuolu ievttá gieđahallamis lei áššečuoččuheddjiid vuorru. Historihkkár Steinar Pedersen lei bovdejuvvon áššedovdin, ja čilgii mearrasámi historjjá birra,

Otne riekti galgá mannat Vuođavutnii ja oaidnit dan guovllu man alde riidalit.

Korte nyheter

  • Odne ávvuduvvo kveanaid giellabeaivi

    Odne ávvuduvvo kveainaid giellabeaivi, kväänin kielipäivä, miehtá riikka.

    Beaivi dollo muitun dasa go kveanagiella almmolaččat dohkkehuvvui giellan cuoŋománu 26. beivve jagis 2005.

    Det kvenske flagget, kvenflagget
    Foto: Anders Fehn / NRK
  • Unnit ohcit oahpaheaddjiohppui - eambbosat háliidit buohccedivššárin

    9077 ohcci leat bidjan Romssa universitehta oahpuid bajimussii čavčča ohčamušain.

    Dan čájehit «Samordna opptak» logut.

    Áibmojohtalus, psykologiija, paramedisiidna, riektediehta ja medisiidna leat ain dat bivnnumus oahput.

    Ohcit buohccedivššárohppui leat lassánan 13,1 proseanttain.

    Ohciidlohku oahpaheaddjiohppui njiedjá. Romssa universitehtas lea njiedjan 14 proseanttain diimmá ektui.

  • Gávnnin tjihtan 250 miehttara tjiegŋalisán – galggi nuorrebådnes dav viedtjat

    Gávnnin goavsos tjihtan 250 miehttara tjiegŋalisán. Dálla galggá politijja dav nuorrebådnes viedtjat.

    Politijja Nordlándan gávnnusav Sisnuoren Hábmerin guoradalli, sæmmi suohkanin gånnå Stian Hole gádoj biehtsemáno jagen 2023.

    Nágin biejve dás åvddåla ájtsaj akta vidnudahka gávnadisáv ROV:ajn, gå bargaj Cermaq-biebmadimásadusá åvdås.

    ROV la tjátjevuolvanntsa mij stivrriduvvá stivrrimlanjás hávsan jali ásadusán.

    Gåvvidum la tjáhtjevuolen, ja gåvå galggi vuosedit tjihtan la aj gæhttjalam sinidahtedum.

    – Gáddalussjap ja sihtap dav nuorebådnes viedtjat, javllá politijjaadvokáhtta Nordlánda politijjan Torjei Imøy.

    Bulke ruvva diededuvvin gå gávnnusav gávnnin.

    Imøy tsuojggi e jur dálla dáv Stian Hole-ássjáj tjanádi.