Presseforbundet ber Oljefondet vurdere Facebook-sensur

Den siste månaden har fleire personar opplevd at dei blir sensurerte etter å ha publisert det kjende bildet til fotografen Nick Ut av ei jente som flyktar frå eit napalmåtak under Vietnamkrigen. Grunngjevinga er at bildet strir mot Facebook sine retningslinjer for kva som kan publiserast. Dette bildet blir fjerna fordi jenta er naken.

Forfattar Tom Egeland opplevde at han blei utestengt frå Facebook etter at han delte bildet og artiklar som omtalte sensuren. Også redaktøren i Nettavisen, Gunnar Stavrum opplevde å bli stengt ute i 24 timar etter at han publiserte ein kritisk artikkel der han brukte bildet.

– Bør vurdere etikken til Facebook

Oljefondet har investert om lag 13,5 milliardar kroner i Facebook, og eig 0,52 prosent av selskapet. No meiner Norsk Presseforbund at etikkrådet bør kome på banen og vurdere om Facebook opptrer etisk:

– Å dele dette bildet er så solid innanfor ytringsfridomen som det går an å kome. No har Facebook over lang tid valt å ikkje betre praksisen, men heller intensivert sensuren, seier generalsekretær Kjersti Løken Stavrum.

• Les: – Ingen menneskerett å ha Oljefondet som eier
• Les: Dette er dei 25 mektigaste i Norge

Ho synest det er underleg korleis Facebook systematisk har fjerna bildet, som ho meiner viser ein skamplett i amerikansk historie. Stavrum håper det kan bli global merksemd rundt måten Facebook opptrer på, og ho ser gjerne at det startar i Norge:

– No må Oljefondet kunne utøve eigarmakt, og vurdere om dei kan kritisere korleis Facebook styrer den offentlege samtalen.

– Ingen menneskerett

Men professor Karin Thorburn ved Norges Handelshøyskole sit i eit regjeringsoppnemd utval som skal vurdere om aksjehandelen til Oljefondet. Ho meiner Facebook-sensuren ikkje kvalifiserer til å vere eit brot på dei etiske retningslinjene til fondet:

– Dei etiske retningslinjene handlar om grove krenkingar av menneskerettane. Å stenge nokon ute frå Facebook er ikkje det. Facebook er eit privat selskap som sjølve kan avgjere kven som skal få kome til orde på nettstaden deira.

I ein e-post til NRK skriv Peter Münster, kommunikasjonssjef for Facebook i Norden, at reglane for nettsamfunnet er tilpassa brukarar i eit globalt perspektiv.

– Vi tillet ikkje bilde av nakne folk fordi delar av nettsamfunnet vårt reagerer på den slags innhald. I eit globalt samfunn som vårt vil det alltid vere nokon som meiner at reglane er for strenge, medan andre meiner at dei er for lause, skriv Münster.

Han skriv vidare at selskapet slettar innhald dei meiner er upassande.

– I alvorlege tilfelle kan vi velje å blokkere brukarar frå Facebook, skriv Münster.

NRK har vore i kontakt med både Etikkrådet og Oljefondet for ein kommentar, men begge seier dei ikkje ønsker å uttale seg om enkeltselskap.