Forleggar meiner bokmesse er blitt «kidnappa»

Debatten rundt «Nya Tider» har ført til høg temperatur i Sverige. Ei rekkje forfattarar, forleggarar og redaktørar gjekk ut og boikotta Bokmässan i Göteborg etter at «Nya Tider» meldte seg på.

Dette er noko av bakgrunnen for demonstrasjonen i Göteborg laurdag, som førte til tumultar mellom nazistar og antidemonstrantar.

I Sverige blir det diskutert om det var riktig eller feil å la «Nya Tider» delta, og om det var riktig eller feil å boikotte dei.

Kulturkommentator i NRK, Agnes Moxnes, meiner dei som boikotta tidsskriftet gjekk rett i draumefella til nazistane, og dermed gav dei massiv merksemd.

– Bokmessa er kidnappa

Svante Weyler, som har starta sitt eige forlag, var ikkje blant dei som boikotta bokmessa, men han var sterkt kritisk til at «Nya Tider» deltok. Han seier demonstrasjonane tok mykje merksemd frå bokmessa, og at hans verste spådommar gjekk i oppfylling.

– Diskusjonen rundt bokmessa er dominert av demonstrasjonane og denne vesle avisa. Det er det verste som kunne skje. Eg vil beskrive det som at bokmessa er kidnappa av desse små, små gruppene.

Weyler seier at den svenske offentlegheita er nøydd til å skaffe seg strategiar for å unngå slike situasjonar. Ein må blant anna dra ei mykje tydlegare line overfor små og kontroversielle aktørar.

– Desse avisene og organisasjonane, som ikkje er eit dogg interesserte i litteratur, dei har ingenting på bokmessa å gjera.

Forleggaren meiner at ei bokmesse har mykje større høve til å opptre som ein privat aktør, og synest det er problematisk at arrangørar føler seg tvungne til å la kontroversielle grupper delta.

– Bokmessa prøver å fylle absolutt alle roller som det går an å fylle. Også ei rolle som garantist for ytringsfridomen. Det er for store sko å fylle, seier Weyler.

– Kultureliten toler ikkje å bli motsagt

Kulturredaktør i svenske Aftonbladet, Åsa Linderborg, er usamd med Weyler, og meiner ein må sleppe til tidsskrift som «Nya Tider» på bokmessene. Ho skriv i ein e-post til NRK at for henne er ytringsfridomen ikkje berre lause ord, men ein praksis.

«Nya Tider» er eit tidsskrift med pressestøtte, så dei kvalifiserer til å delta. Boikotten forsterkar inntrykket av at det finst ein kulturelite som ikkje toler å bli motsagt.

Linderborg skriv vidare at media og kulturbransjen har bidrege til å gjeva tidsskriftet den merksemda dei ynskte.

Media og kulturbransjen har vore heilt besette med å prate om både tidsskriftet og nazistane utanfor. Dei har hypnotisert oss, og fått merksemd langt utanfor alle proporsjonar.

NRK har prøvd å koma i kontakt med Bokmässan Göteborg utan å lukkast.