Koronavirus čuohcá fitnodagaide Sámis

– Dálá dilis leat visot min doaimmat bissehuvvon. Dát lea midjiide stuorra šohkka, go mii han easkka moatti beaivvi dassái áddiimet man duođalaš dilli lea, čilge Engholm Husky jođiheaddji Sven Engholm (65).

Engholm lea ferten giddet fitnodaga, ja bidjat golbmasa guđa bargis bággolupmui.

Gildosat ja gáibádusat

Norggas rahčet olu smávit fitnodagat garra gildosiid ja gáibádusaid geažil, maid eiseválddit leat mearridan vai eastadivčče koronavirusa njoammuma.

Sven Engholm lea dovddus olmmoš beanavuoddjiid gaskkas. Son lea 11 geardde vuoitán Finnmarksløpet beanagilvvuid. Fitnodat Kárášjogas fállá idjadeami, beanavuodjima ja ovttasráđiid badjeolbmuiguin maiddái giđđajohtinmátkkiid.

Dál lea eahpevissis mo sin doaibma šaddá ovddasguvlui.

– Maŋimuš guossi guđii min eske iđđedis. Danne sáhttá dadjat, ahte dilli lea viehka seavdnjat, lohká son.

Sidjiide lea erenoamáš lossat go aiddo fal dál ná geavvá.

– 80 proseantta fitnodaga dietnasis lea juovlamánu loahpas gitta cuoŋománu gaskkamuddui, šuohkiha Engholm.

• Loga maid: Sara Sofia (13): – Dát lea veaháš issoras

Čieža bargi bággolupmui

Knivsmed Strømeng niiberávdi Kárášjogas dovdá maid mealgat unnit ruhtajoru korona eastadandoaimmaid geažil.

– Mii oaidnit ahte eai gallis fina dáppe dahje váldde minguin oktavuođa telefovnna dahje šleađgapoastta bokte, lohká beaivválaš jođiheaddji Steve Strømeng.

Sus lea lagaš ovttasbargu bargiiguin.

– Danne leat ovttasráđiid bargiiguin mearridan bidjat buot čieža bargi bággolupmui, čilge Strømeng.

Strømeng navdá dán geasi turistaáigodaga šaddat goasii áibbas čáhppadin.

– Dáinna sáhttá fitnodat massit 1-2 miljon ruvnnu dán jagi, meroštallá Strømeng.

Steve Strømeng ii navdde fitnodaga reastaluvvat go sis lea buorre ekonomalaš vuođđu.

– Jus dát dilli bistá guhká, de sáhttá dat dagahit mearihis stuorra vahágiid fitnodahkii. Man guhká dát bistá diehttelasat ii vel oktage dieđe, lohká son.

• Loga maid: Ođđa korona-njuolggadusat: – Deháleamos sihkkarastit buohkaid dearvvašvuođa

Bealli bargoveagas bággolupmui

Bearráigeahčču rájá rasttildeaddjiide Norgga-Suoma rájás lea ievttá iđđeda rájes čavgejuvvon.

Gáregasnjárgalaš gávpeaalbmás Seppo Härkönenas, lea dál danne váttis ekonomalaš dilli.

Gávppis leat 12 bargi. Dál leat guđas ožžon dieđu, ahte gártet bággolupmui.

– 95 proseantta gávppašeaddjiin ásset Norggas ja danne dat čuohcá midjiide garrasit. Eat eale guhká dainna meriin maid gáregasnjárgalaččat gávppašit, čilge Härkönen.

– Sii barget vel dán vahku, muhto vuossárgga rájes fertejit bággolupmui. Bággoluopmu bistá nu guhká go ráját leat gitta, čilge son.

Härkönen lea maid ávžžuhan bargiid váldit luomu dál amas eai dárbbašivčče bággolupmui.

– Dilli diehttelasat ii leat buorre, muhto dát lea áidna vuohki mo bissehit koronavirusa leavvama. Dat bávččada, muhto dán lei bággu dahkat ja livčče galgan áigá jo dahkkut, deattuha Härkönen.

Ráđđehusa doaibmabijut

Norgga ráđđehus almmuhii vuossárgga makkár doaibmabijut sis leat fitnodagaide mat rahčet.

Deháleamos doaibmabidju lea 100 miljárdda ruvnnu sturrosaš dáhkádus- ja loatnaortnet.

– Máŋga fitnodaga leat maid dieđihan, ahte vearuid ja divadiid maŋideapmi sáhtášii buoridit dili. Danne lea ráđđehus mearridan maŋidit bargoaddidivada máksima, mii livččii galgan máksot miessemánu 15. beaivve, muitala stáhtaministtar Erna Solberg.

Ráđđehus áigu dađistaga árvvoštallat makkár eará doaibmabijuide livččii dárbu.