– For stort håp om kulturhus-gevinst

– Norske kommunar veit ikkje kva det inneber å drive eit kulturhus, seier riksteatersjef og styreleiar i Den Norske Opera & Ballett, Ellen Horn.

Ho bruker norske kulturhus over heile landet jamleg med Riksteatret. Hennar inntrykk er at norske kommunar har for store forvetningar til kulturhusa.

– Det kan verke som om politikarane trur at dette skal vere ei inntektskjelde for kommunene. Det er det som regel ikkje, seier Horn.

Underskot på seks millionar kroner

– Politikarane har heilt urealistiske forventningar til økonomisk avkastning. Det som er målet når ein skaper desse kulturhusa er å lage ein møteplass i lokalsamfunnet, seier riksteatersjefen.

Det har vore økonomisk bråk mellom fleire store norske kulturhus og deira respektive kommunar.

Hausten 2009 stod det nye kulturhuset i Larvik, Bølgen, klart.

Larvik kommune forventa at kulturhuset skulle gå i null første driftsåret. Det endte med eit underskot på seks millionar kroner.

– Eit helvete

Sidan då har to kulturhussjefar, ein marknadssjef og ein styreleiar gått av.

Andreas Gilhuus er den tredje kulturhusleiaren i Larvik sidan opninga av Bølgen. Utskiftinga av medarbeidarar har vore tøff.

– Det har vore eit helvete til tider og svært vanskeleg for alle dei tilsette her, fortel kulturhusleiaren.

– Desverre er ikkje dette noko enkeltståande tilfelle, seier Horn.

– For store bygg

I år har Bølgen fått eit totalbudsjett på tre millionar, noko som tyder at kulturhuset må leige ut lokala framfor å ha eigne arrangerment.

Kulturkommentator i NRK, Agnes Moxnes, trur bygging av for store kulturhus kan vere ein av grunnane til at kulturhusa slit.

– Det verkar som det ikkje er samsvar mellom folket sitt behov og bygga som vert sett opp. Det har vore stor tru på kulturhus som signalbygg, ikkje minst etter at operaen i Oslo vart bygd. Derfor ser vi ein tendens til at bygga er blitt for store og at det skaper tomme salar, forklarar Moxnes.

Kampsak i 40 år

For Høgre i Larvik var det ein kampsak å få kulturhuset Bølgen på plass.

– Vi trudde det skulle gå i balanse. I ettertid må vi ta innover oss at det var utopi, seier gruppeleiar i Larvik Høgre, Birgitte Gulla Løken.

I 40 år har kampen for kulturhus i Larvik gått.

– I dag er huset der, men vi har ingen planar for å sikre ein høg og kontinuerleg aktivitet. No som bygget er der står det framleis att ein stor jobb, seier ho.

• Les også: Sperreskål for Norges nest dyreste kulturhus
• Amatørkulturen sliter med husleien

Korleis er kulturhuset der du bur? Har kommunene for store forventningar til kulturhusa? Diskuter her!