2/11: Aarebi dennie artihkelisnie tjåadtjoeji «Game of Thrones» gærjah maehtieh åarjelsaemien gïelem åabpedh. Daate lea båajhtede. Gærja goh åarjelsaemien gïelese jarkoestamme «Game of Thrones»-tjaelije George R. R. Martin tjaaleme, men ij leah meatan seamma gærjaraajrosne.
– Sagke lustebe gærjah jïjtse ietniengïelesne lohkedh. Gosse lim onne ij lij dan gellie gærjah åarjelsaemien gïelesne. Dellie tjoerim gærjah nöörjen gïelesne lohkedh.
16 jaepien båeries Hilma Dunfjeld Mølnvik dam jeahta, mij iktesth lyjhkeme gærjah lohkedh, men vaenie gærjah altese ietniengïelesne orreme.
Hilma Dunfjeld Mølnvik (16).
Foto: Ina-Theres SparrokMen daelie daate jarkelimmesne. Daelie stoerre låhkoe gærjijste jïh magasijnijste, jarkoestamme åarjelsaemien gïelese, lea båateme.
2013 raejeste låhkoe åarjelsaemien bæjhkoehtimmijste lea læssanamme 90 proseentine. Daate taalh Saemiedigkien gærjagåeteste vuesiehtieh mejtie NRK lea reebleme.
Daate åarjelsaemien suksesse leah uvtemes akten laavenjostoen gaavhtan gaskem Trööndelagen fylhkengærjagåetie jïh saemien gïelejarngh Gïelem Nastedh jïh Gïelejarnge. Laavenjostoe eelki 2013.
Dïhte joekoen stoerre gærjaveahka dam 16 jaepien båeries baadtjohke lohkijem geerjehte mij veanhta daate maahta joekoen vihkele årrodh dan båetije boelvese.
– Daelie saemien maanah nuepiem åadtjoeh gærjah lohkedh aarebi, åvtelen skuvlem aelkieh. Dellie maehtieh væjkalåbpoe sjïdtedh gïelem haalvedh, jïh dellie aaj aelhkebe sjædta gosse skuvlem aelkieh, Mølnvik jeahta.
Dagke gïelekodam «tjuavteme»
Åarjelsaemien lea dej gïeli gaskem veartenisnie mij ryöknesåvva goh itjmies håvhtadihks, Unescon læstoe håvhtadihks gïeli bijjeli vuesehte. Daelie aervede vaenebh goh 1000 almetjh mah gïelem haalvoeh.
Daan raajan lea vielie goh 100 gærjah jïh teksth åarjelsaemien gïelese bæjhkoehtamme.
Gærjide jarkoste baadtjohke lohkijidie mah gelliesåarhts gærjah lyjhkoeh. Dennie håvhtadihks gïelesne gaajhkem gaavna, åehpies Disney-filmh goh Frost, klassihkerh goh Donald Duck jïh gærjam Jïjsefuemtie goh åehpies tjaelije mij aaj Game of Thrones tjeeli.
–Almetjh gærjide hijvenlaakan dåastoeh, mijjieh hijven bïevnesh bååstede åadtjobe. Gosse daaletje gærjah jarkoestibie dellie aaj buektiehtibie jienebh gærjah darjodh.
Dam Hanne-Lena Wilks jeahta, biejjieladtje åvtehke åarjelsaemien gïelejarngesne Gïelem Nastedh. Dïhte veanhta jarkoestimmie gærjijste maahta vihkeles årrodh juktie gïelem åabpedh.
Hanne-Lena Wilks.
Foto: Biret Ravdna Eira / NRK Sápmi–Daate vihkeles dåarjoe barkosne gïelem bååstede vaeltedh. Dellie daerpies ovmessie teekstigujmie ovmessie teemaj bïjre juktie baakoevåarhkoem evtiedidh. Jïh manne aaj vïenhtem såemies statusem vadta gosse mijjen leah gærjah jïjtjene gïelesne, tjïelkeste.
Nasjonaale Gïelevåhkoen sjïekenisnie Gïelem nastedh lea njieljie orre gærjah bæjhkoehtamme. Gïelevåhkoe öörnesåvva juktie saemien gïelem jïh kultuvrem våajnoes darjodh.
Gæmhpoeminie gïelem våajnoes darjodh
Hilma aaj eadtjohke gæmhpoje gïelen åvteste. Dïhte akte uktsie noerijste mah meatan prosjektesne Gïeleviehkie. Gïeleprosjekte gusnie doh noerh viehkine lustes boelhketjijstie Instagramesne åarjelsaemien våajnoes darjoeh.
Jalhts dïhte geerjene åarjelsaemien gærjah bïehtsegieh dle aktem sjaavnjoem jarkoestæjjide åtna.
– Manne gaajhkh noeregærjah lohkeme mah leah åarjelsaemien gïelesne, men ij leah dan jeenjesh dejstie annje. Joekoen luste jïjtjene gïelesne lohkedh, guktie mov håhkoe lea jienebh noeregærjah båetieh.
