Unge uroa for personopplysningane sine

– Når ein byrjar å bruke ei teneste, ein app, eller kjøper eit eller anna, så må ein vite kva slags personopplysningar som vert samla inn, og kva opplysningane blir brukt til, seier Bjørn Erik Thon som er direktør i Datatilsynet.

– Det kan hende ein brukar tenester ein eigentleg ikkje ville brukt viss ein hadde visst kva dei samla inn, og kva opplysningane blei brukt til, seier Thon.

Etablerer eit mønster

Ifølge ei undersøking gjort på oppdrag for Medietilsynet, så er 8 av 10 unge, som er mellom 15 og 18 år, opptatte av om appar sporar kvar dei er og lagrar informasjon om dei. Likevel svarar 6 av 10 at dei endar dei opp med å bruke appane likevel.

Av dei spurte i undersøkinga er det berre 4 prosent som les personvernerklæringa kvar einaste gong. 33 prosent les den av og til, og 63 prosent seier dei ikkje les den.

– Det er eit problem når ein brukar ei teneste, og ikkje har oversikt over kva som skjer med innsamla data, seier Torgeir Waterhouse som er direktør i IKT Noreg.

– Det er med å etablere eit mønster som truleg vil gjenta seg seinare, at ein venner seg til å ikkje ta omsyn til det, seier Waterhouse.

For vanskeleg

– Som regel les eg ikkje personvernerklæringar. Eg berre kryssar av at eg har gjort det, for det er så langt å lese, seier Johanne Helle (18).

Det er noko Ingrid Øverli (18) seier seg einig i, men ho meiner ansvaret om å vite om kva ein deler av informasjon også ligg på forbrukaren.

– Dei kunne kanskje valt ut og hatt tydelegare punkt med det viktigaste, sånn at det ikkje er ein lang tekst med masse informasjon som ikkje er relevant, seier Øverli.

Thon meiner personvernerklæringar burde vera klarare og meir tydeleg formidla, på eit språk også unge forstår.

Han meiner tenester som rettar seg mot unge har ein jobb å gjere når det gjeld å formidle kva opplysningane dei samlar inn blir brukt til.

– Også om det overførast til utlandet, om dei sel eller deler det med andre, og andre vesentlege opplysningar, seier Thon.

Også forbrukar sitt ansvar

I alvorlege tilfelle der tenester ikkje gir den informasjonen ein skal til forbrukarane, så kan Datatilsynet pålegge lovbrotsgebyr.

Waterhouse meiner det er betringspotensial for tenesteleverandørar når det gjeld å gjere informasjon om datainnsamling tilgjengeleg og forståeleg, men seier det er viktig at kvar enkelt set seg inn i kva tenester gjer med data dei samlar inn.

– Foreldre har eit stort ansvar, og skulen har eit ansvar og er ein arena. Myndigheitene elles, som for eksempel Datatilsynet, må også jobbe meir og betre med informasjon enn det som ein gjer i dag, seier Waterhouse.

Vil gjere det enkelt å bruke

Google har dei siste åra har jobba kontinuerleg med å oppdatere deira personvern- og sikkerheitsinnstillingar.

– Me ynskjer å gjere dei enkle å bruke, og har oppdatert våre informasjonssider med videoar og grafikk som gjer det tydeleg kva data forbrukaren deler, seier Helle Skjervold i Google Noreg.

– Når det gjeld app-kjøp spesifikt, må alle appar gjere det tydeleg på korleis data vil bli brukt, og krevje eit aktivt samtykke frå brukaren på ein tydeleg og brukarvenleg måte, seier ho.

• LES OGSÅ: Nå trer GDPR i kraft i Norge