Hopp til innhold

– Baikajohka gal lea mearehis fasttes namma

Sámegiel báikenamat Romssa suohkanis bohciidahttet digaštallama. Eallilan almmái ii loga gal dohkkehit iežas ruoktobáikái sámegielnama.

Halvard Nilsen

74-jahkásaš baikajohkalaš ii gal loga liikot iežas gili sámegielnammii. – Orru dárbbašmeahttun deike bidjat sámegielšilttaid. Ruđaid juološii buorebut geavahit, ovdamearkka dihtii geainnuid divodit, oaivvilda Halvard Nilsen.

Foto: Dan Robert Larsen / NRK

– Dát gal lea njuolgut dušši. Dán gilis oainnat eai ása galle sápmelačča. Ruoŧa sápmelaččat dat bukte sámegiel nama dán báikái ovdal soađi. Eaige sii geat ásset dáppe leat dás gullan maidege ovdalgo gieskat čálligohte áviissain dán birra, lohká Halvard Nilsen (74).

Eallilan baikajohkalaš geavaha garra sániid go hállá Skittenelv sámegiel báikenama birra. Dás eat leat čállán garrusániid maid son geavaha.

– Mu mielas lea áibbas endorii. Dán báikki namma lea Skittenelv! Iige mihkkige eará, deattuha son.

Baikajohka, Skittenelv

Skittenelv lea okta 19 báikkis Romssa suohkanis gosa fargga galggašii ihtit sámegiel báikenamma. Sámegielnamma lea Baikajohka.

Foto: Dan Robert Larsen / NRK

– «Dirty River»

Idjadansaji eaiggát, Vigdis Svelarud, ii gal loga iežas suorganit go su ruovttubáikái fargga ihtá sámegielnamma maid.

– Áibbas ortnegis, oaivvilda Svelarud.

Baikajohka šaddá «Bæsjelva», jus dan jorgala dárogillii. Maid dasa dajat?

– Dáppe lávejit olu leaikkastallat Skittenelv namain. Nuoraidviesus lei moatti jagi áigi sketša mas báiki gohčoduvvui ruoŧagillii «Smutsiga floden» ja eaŋgalasgillii «Dirty River». Na manna bat ii?, jearrá Svelarud.

Vigdis Svelarud

Gohttensaji eaiggát lohká áibbas ortnegis go dál fargga boahtá su ruovttubáikki sámegielnamma maid oidnosii.

Foto: Torgeir Varsi / NRK

Eallilan baikajohkalaš ges dadjá dán:

– Jallodat! Njuolgut jallodat! Dat lea áidna maid dása sáhtán dadjat.

Gáisi giellaguovddáš ovttasráđiid Sámedikki báikenammanevvohagain leat gávdnan ja dárkkistan sámegiel báikenamaid.

Árbevirolaš sámi ássanguovlu

Romssa kultur- ja valáštallanhoavda Lisa Hoen lohká iežas ollásit luohttit dan bargui mii lea dahkkon.

Lisa Hoen

Romssa kultur- ja valáštallanhoavda, Lisa Hoen.

Foto: Dan Robert Larsen / NRK

– Sii leat válljen namaid mat leamaš dahje leat ain geavahusas, eaige leat jorgaluvvon. Sámedikki báikenammanevvohat lea válljen doalahit namaid maiddái maŋŋágo dat leat leamaš gulaskuddamis. Danne navddán Sámediggi lea dárkkistan namaid, lohká Hoen.

Hoen lohká Romssa suohkana dál garrasit bargamin čalmmustahttit sihke sámi báikenamaid, sámegiela ja dan ealli sámi kultuvrra mii lea guovllus.

– Romsa lea árbevirolaš sámi ássanguovlu ja dáppe orrut ain olu sápmelaččat. Dasa lassin leat olu sápmelaččat geat fárrejit deikke. Danne lea Romsa dál Sámedikki jienastuslogu mielde Norgga stuorámus sámi gávpot, čilge Hoen.

19 báikenama

Stuorámus sámi gávpot lea viimmat dohkkehan iežas sámegiel nama. Seammás leat 18 eará sámegiel báikenama Romssa suohkanis dohkkehuvvon.

Skittenelv

Skittenelv šilta.

Foto: Torgeir Varsi / NRK

Sámediggi lea dál dohkkehan sámegiel báikenamaid ja mo daid galggašii čállit:

  • Romsa – Tromsø by
  • Guohcavuopmi – Breivikeidet
  • Árbi – Brattfjell
  • Leaibbáš – Oldervik
  • Čievra – Skotsætet
  • Snárdut – Snarby
  • Baikajohka – Skittenelv
  • Skearronjárga – Vågnes
  • Biežavággi – Kroken
  • Suortu – Stordalstrand
  • Čuoikavárri – Hundbergan
  • Vávrrosnjárga – Fagernes
  • Skáidi – Sakariasjord
  • Nieidavuovdi – Andersdal
  • Leaibedievvá – Olderbakken
  • Moskaluokta – Lakselvbukt
  • Skárramohkki – Skarmunken
  • Várpenjárga – Sjursnes
  • Lánjluokta – Leirbukt
Halvard Nilsen ja Baikajohka

Halvard Nilsen ii hálit gal gihtii váldit NRK ráhkadan Baikajohka-šiltta.

Foto: Torgeir Varsi / NRK

Korte nyheter

  • Legger Digermulen vindkraftverk på is

    Finnmark Kraft og Fred. Olsen Renewables har besluttet å prioritere Laksefjorden vindkraftverk, mens arbeidet med Digermulen vindkraftverk stilles i bero.

    Det melder Finnmark Kraft i en pressemelding.

    – Vi retter nå fokus mot å videreutvikle Laksefjorden vindkraftverk, og dette inkluderer en tett dialog med grunneier, lokalsamfunn og andre rettighetshavere.

    Prosjektet er tenkt lokalisert på halvøya mellom Eidsfjorden og Mårøyfjorden i Lebesby kommune, og har et potensial på cirka 60–65 turbiner og en total installert kapasitet på inntil 450 Megawatt.

    – Vi har stor tro på at Laksefjorden vindkraftverk kan bli et verdifullt prosjekt for regionen. Prosjektet vil, ved å utnytte et areal som i stor grad allerede er regulert til vindkraftformål, gi store inntekter til Lebesby kommune, og en forbedret forsyningssikkerhet Nordkinnhalvøya.

  • Čiekčá vuosttas geardde Sámi ovddas

    Guhtta joavkku servet dán gease Conifa nissončiekčamiidda Bodåddjos.

    Sámi nissonriikkajoavku lea okta favorihtain vuoitit dán gease CONIFA čiekčamiid. Sii oainnat vuite 2022 CONIFA nissončiekčamiid Indias mat ledje vuosttaš stuorát gilvvut.

    Jenny Marie Mannsverk lea okta dan 18 čiekčis váldon mielde ovddastit sámi nissonriikkajoavkku dán gease.

    Son ii leat ovdal čiekčan Sámi ovddas, ja lohká šaddat hui somá ja illuda dasa. – Mun lean maid hui giitevaš go dán vejolašvuođa dál oažžu, lohká Mannsverk.

    Jenny Marie Mannsverk, FA Sápmi
    Foto: Privat
  • Buljo joatká Juoigiid searvvi jođiheaddjin

    Karen Anne Buljo vuolgá ođđasit jođihit Juoigiid Searvvi. Dát searvi lea ásahuvvon 1988;is ja lea árbevirolaš juigiid várás. Sin doaibma lea ovddidit ja seailluhit árbevirolaš juoigama juoigama.

    Buljo lohká leamaš miellagiddevaš jođihit searvvi ja son lea bidjan olu návccaid dasa. Kontinuitehta lei okta sivva manin son válljii joatkit.

    – Álggus mun ledjen jurddašan ahte in mun joatkke, muhto fuomášedjen ahte gal mun veajan. Ulla Pirttijärvi lei nubbijođiheaddji, ja moai smiehtaime ahte moai jotke.

    Ulla Pirttijärvi Länsman maiddái válljii joatkit doaimmas ja lea searvvi nubbijođiheaddji.

    Karen Anne Buljo
    Foto: Marie Louise Somby