Hopp til innhold

Vájvalussjá gå ij sámevuodav dåbdå

Stájgo suohkanoajvve vájvalussjá gå ij sámevuodav dåbdå, ja dálla sån rámmpoduvvá.

Asle Schrøder
Foto: Sander Andersen / NRK

– Mån iv majdik máhte. Iv ga bárep diede sijá kultuvra birra ja siváj birra manen sierra årnigijt galggi, sierra sáme varresvuodadievnastusájt ja tjoavddusijt, javllá Stájgo suohkanoajvve Asle Schrøder

Sån sebrudagáv gåvvit

Asle Schrøder i fjøset
Foto: Sander Andersen / NRK

Sån la båndor ja suohkanoajvve ja suv mielas de sån gåvvit dav sebrudagáv gåsstå le, ierit sáme árggabiejves ja sáme ájádusilmes. Suohkanoajvve l oasse barggojuohkusis ásadum da gålmmå Nuortta-Sálto suohkanijs gånnå ulmme l aktisasj ássjevuodov suohkanstivrajda buktet ávtaárvvogis varresvuodadievnastusáj birra sáme álmmugij.

Valla sån miedet sujna li stuorra máhtodisvuoda sáme sebrudakdile birra.

– Miján la dárbbo åhpadussaj, ienep diedojt oadtjot manen sáme birrusa berusti sierra systemajt ja dievnastusájt åttjudittjat. sierraláhkáj gå dal suohkanstivran galggap mierredit juojddá ja gå ájrrasij gaskan danna máhtodisvuohta dåbddu.

Rámmpoduvvá

Anna Kuoljok
Foto: Sander Andersen / NRK

Suohkanoajvve de sámij gaskan rámmpoduvvá dát moalgedimes máhtodisvuoda birra.

– Da la riek buorre gå sån máhttá javllat ij diede, valla sihtá diehtet. Dat la riek buorre vuodo boahtte bargguj, javllá Divtasvuona demenssiebre Anna Kuoljok.

Kuoljok oassálasstá aj dan sæmmi juohkusij gå da gålmmå suohkanoajve, ja mij varresvuohtaj guosská vielet sån ájnegis almatjav tjoavddusav gávnnat buorep varresvuohtaj.

– Jus ulmme le buoremus varresvuohta álmmugij, la ájnas ulmutjijt iejvvit gånnå le, ja dav vuodon adnet, ja nav vat dádjadit, diedon fágalasj vuodo aktijvuodan, mij la viehkken ulmutjijda buorep varresvuodav ja iellemdilev vaddet.

GEHTJA TV-ÁSSJEV:

Møte i arbeidsgruppa LOFT

Korte nyheter

  • Seminára sámi mánáidgirjjálašvuođa birra: – Dá lea álgu sámi mánáid girjjiide

    Sámedikki girjerájus, Juoigiid searvi ja Norgga mánáidgirjeinstituhtta lágidedje odne rabas seminára sámi mánáid girjjálašvuođa birra Oslos.

    Girječálli Inga Ravna Eira, sámi girječálliid searvvis, lei okta dain gii čuovui seminára.

    – Dát mearkkaša hui olu sámi girjjálašvuhtii ja sámi girječálliide, danin go mii leat guhká váillahan girjjiid mánáide erenomážit ja maiddai nuoraide.

    Su mielas lea buorre go dákkár seminára dollo, ja muitala ahte sis lea ihttin gis bargobádji mas galget digaštallat mo galget bargat sámi mánáid girjjálašvuođain ovddasguvlui.

    Son čilge ahte Sámis eai leat doarvái mánáidgirječállit, ja jus galget eambbo mánáidgirjjit de adnojit eambbo girječállit maiddái mánáid ja nuoraide.

    – Jus mis galgá boahtteáiggis gávdnot sámegiella, de fertet mii álgit mánáiguin ja mánáide. Erenomážit dál galggašii dahkkot hui stuorra bargu oažžut olu sámegiel mánáidgirjji.

    Son dadjá ahte mánát galggašedje álgit beassat gullat girjjiid dalán go riegádit ja gitta 13-14 jagi rádjái, muhto ahte Sámis eai leat girjjit buot daid ahkásaččaid.

    – Min oainnu mielde lea hui dehálaš sámegielat mánáide oažžut dan vásáhusa, girjjit han ovddidit sámegiela ja go mánát gullet iežaset gillii girjji, dain leat máŋggalágan vásáhusa.

    Ihttá bargobádjái lohká vuordit ahte dat geat galget doppe hállat doppe buktet árvalusaid muhto maid ahte sii ovttas galggašit gávnnahit juoidá.

    – Dá lea álgu sámi mánáid girjjiide, ja dás rájes de álget várra dahpahuvvot áššit, sávvamis.

    Inga Ravna Eira
    Foto: Iŋgá Káre Márjá I. Utsi / NRK
  • Kártadoaimmahat dohkkeha Oslove – mieđihit iežaset ádden ášši boastut

    Kártadoaimmahat lea dál dattetge dohkkehan Oslove nama almmolaš máttasámegiel namman Norgga oaivegávpogii.

    – Mii dat leimmet boastut ádden. Gielda lei ožžon formálalaš rávvaga sámi báikenammanevvohagas maid lága mielde galget dahkat, lohká Kártadoaimmahaga ossodatjođiheaddji Helge Dønvold.

    Kártadoaimmahat šálloša go álggos dieđihedje gildii ahte namma ii dohkkehuvvo.

    Dál álgá Oslo gielda čalmmustahttit gávpoga sámi nama.

    – Lean hui ilus go dát manai bures ja go Oslo sámi namma dál lea almmolaččat dohkkehuvvon, lohká Oslo gávpotráđi njunuš, Eirik Lae Solberg.

    Gávpoga sámi namain sii dáhttot čájehit ahte atnet árvvus sámi kultuvrra, ja čájehit ahte Oslo lea buohkaid oaivegávpot, maiddái buot sámiid oaivegávpot, deattuha son.

    Oslo gieldda neahttasiiddus geavahišgohtet Oslove earret eará gávpoga logos, buohtalagaid gávpoga dárogiel namain.

    Ihtet maiddái áiggi mielde Oslove-geaidnošilttat. Gielda áigu muđuid vel árvvoštallat man láhkai buoremusat čalmmustahttet gieldda sámi nama.

    Oslove lea gávpoga namma máttasámegillii, ja dál juo geavahit sihke searvvit ja ásahusat dán sámi nama Oslos.

    Oslove-skilt på Samisk hus i Oslo.
    Foto: Mette Ballovara / NRK
  • Fálli nåvkå varresvuohtakontrållåv

    Dån guhti årru Hábmera suohkanin ja la 40 ja 79 jage gaskan oattjo dal varresvuohtakontrållåv tjadádit masta i dárbaha majdik mákset.

    Vuoratjismáno 29. biejve álggá Saminor3-guoradallam Hábmera suohkanin, ja vihpá gitta ájgen moarmesmáno 14. bæjvváj.

    Guoradallama åvddåla gåhttju Hábmera suohkan ja Saminor3 álmmuktjåhkanibmáj, mij tjadáduvvá uddni vuoratjismáno 25. biejve sebrudakvieson Ájluovtan kl. 17.00 ja Hamsunguovdátjin kl. 20.00.

    Danna Hábmera suohkan galggá subtsastit manen Saminor3 la ájnas gájkajda suohkanin, ja guoradalle galggi subtsastit sisano birra viesátguoradallamin – manen Saminor3 guovte vahko duogen suohkanin sierra varresvuodastasjåvnåv rahpá.

    Vihttalåk suohkana li maŋen Saminor3:n.

    Bilde av faglig leder for Saminor 3-undersøkelsen, Ann Ragnhild Broderstad, foran Saminor-bussen.
    Foto: Solveig Norberg / NRK