Hopp til innhold

Eanandoallodirektoráhtta gearggus šiehtadit Jovsset Antiin

Stuoradiggi ii hálit maŋidit bággonjuovvamiid, muhto Sara goitge ii soaitte šaddat njuovvat ovdal ođđajagi.

Liv Berit Hætta

Liv Berit Hætta.

Foto: Kjell Are Guttorm / NRK

– Jus Saras lea plána mot geahpedit ealu 75 heggii, de mii leat gergosat šiehtadit suinna ja nu maid lihkkidit maŋimuš áigemeari, mii dál lea juovlamánu 31. beaivvi.

Dán dadjá Eanandoallodirektoráhta direktevra Liv Berit Hætta. Dát direktoráhtta dat lea mii heiveha boazologu.

– Duopmu lea celkon

Stuoradikki opposišuvdna lei evttohan stáhta vuordit bággonjuovvamiin dassái go Ovttastuvvan našuvnnat leat gieđahallan ášši.

Muhto ikte mearridedje Norgga Stuoradikkis ahte eai maŋit bággonjuovvamiid.

Golggotmánus gáibidii Eanandoallodirektoráhta ahte Sara doahttala Alimusrievtti duomu unnidit boazologu. Sus eai oaččo leat eanet go 75 bohcco.

Sara lea váidán duomu ON:a olmmošvuoigatvuođalávdegoddái.

– Duopmu dán áššis lea celkon Norgga riektevuogádaga alimus dásis. Danin lea min boahtte lávki duhtadit dán, dadjá Hætta.

– Ferte doahttalit duomu

Ovddádusbellodat lea leamaš njunnošis gáibideamen ahte bággonjuovvamat čađahuvvojit.

Eanandoalloministtar Bård Hoksrud (Frp) ii hálit vuordit ON:a cealkámuša áššis.

Bård Hoksrud på kontoret

Bård Hoksrud (Frp).

Foto: Camilla H. Wernersen / NRK

– Mii fertet čuovvut Norgga riektevuogádaga. Stuoradiggi ásaha lágaid ja duopmostuolut bearráigehččet ahte mii čuovvut dáid.

– Alimusriekti lea árvvoštallan olmmošvuoigatvuođaid dán áššis. Danin ferte dál doahttalit dán duomu, logai Bård Hoksrud ikte Dagsnytt 18:s.

Hoksrud deattuha ahte dán ášši sáhttá čoavdit siskkáldasas stáda haga.

– Jus Sara ii geahpet ealus de lea vejolaš ahte earát su orohagas dahket dan. Su guovllus lea menddo ollu boazu.

Čájehit olmmošvuođa

Maiddái Norgga Sámediggi lea ávžžuhan Stuoradikki vuordit ON:a cealkámuša.

Sámediggepresideantta Aili Keskitalo lei sávvan politihkkariid váldit vuhtii dán.

Pressebilde av Aili Keskitalo

Aili Keskitalo

Foto: Sametinget / Arkiv

– Mun ledjen vuordan ahte Stuoradiggi livčče čájehan olmmošvuođa dán áššis.

– Dađe bahát ievttá mearrádus čájeha ahte politihkkárat válljejit jáhkkit ahte departemeantta diehtá buoremusat.

Keskitalo ávžžuha Norgga ráđđehusa addit juovlaráfi Jovsset Ante Sarai.

– Mon ávžžuhan ráđđehusa bissehit bággonjuovvamiid dassái go ON lea gieđahallan ášši. Dása ii dárbbaš Stuorradiggemearrádusa.

NRK ii leat odne gávdnán Jovsset Ante Sara ságáide, muhto su oabbá, Maret Anne Sara, dadjá VGi ahte sii eai vuollán áššiin. Sii jotket doarrut sihke politihkalaččat ja juridihkalaččat.

Korte nyheter

  • Forstår kystfiskernes misnøye

    Stortingets forlik om kvotemeldingen har gjort kystfiskerne i nord forbannet. De mener at kystfiskerne burde fått en større andel av kvoten.

    Sametingspresident Silje Karine Muotka forstår godt denne reaksjonen blant mange i nord. Sametinget mener at Stortinget med denne meldingen hadde en gylden anledning til å rette opp urett som tidligere tiders politikk har påført kystfiskerne. Hun er skuffet over at de ikke grep den sjansen.

    – Jeg har forståelse for at kystfiskere og kystbeboere er bekymret av meldingen. Vi vet godt at fiskeripolitikken
    som er blitt ført tidligere har ført til at det er gjort
    historisk urett mot kystfiskerne. Denne meldingen retter ikke opp i uretten, sier Muotka.

    Norge og Russland deler på fisket i nordområdene. I tillegg er det satt av en mindre kvote til andre land. Den kalles tredjelandskvote. I denne kvoten pleier det å bli igjen flere tonn fisk. I kvotemeldingen går det fram at større fartøy, havfiskeflåten, skal prioriteres når resten av tredjelandskvoten skal fordeles.

    Kystfiskerlagene mener kvotemeldingen er urettferdig og aksjonerte tirsdag ved å blokkere havner i Hammerfest, Vadsø og Vardø.

    Muotka minner om at uretten mot kystbefolkningen og sjøsamene også er påpekt i rapporten fra Sannhets- og forsoningskommisjonen.

    – Norge er forpliktet til å sikre sjøsamenes immaterielle kulturgrunnlag. Denne meldingen er nok
    et skritt i feil retning med tanke på det, sier hun.

    Det var regjeringspartiene (Ap og Sp) som dannet flertall sammen med Fremskrittspartiet, Høyre, Kristelig Folkeparti og Venstre for å få vedtatt kvotemeldingen.

    De fikk kraftig kritikk fra SV, Rødt og MDG i stortingsdebatten, som mente at kvotemeldingen ikke klarer å rette opp i den gamle uretten som Riksrevisjonen har påpekt: Kystsamfunn har tapt både kvoter og fiskeindustri, og ungdom som vil inn i yrket, blir taperne.

    Saksordfører Willfred Nordlund (Sp, Nordland) tok avstand fra beskrivelsen.

    – Vi har oppnådd betydelig omfordeling. Noen vil si for mye, noen vil si for lite, sa Nordlund.

    Han la vekt på at det var nødvendig med et bredt flertall som sto seg over tid.

    Sametingspresident Silje Karine Muotka.
    Foto: Ørjan Marakatt Bertelsen / Sametinget
  • Muotka ádde riddoguolásteaddjiid suhtu

    Norgga stuorradiggi jienastii vuossárgga nu gohčoduvvon kvohtadieđáhusa. Kvohtadieđáhusas Stuorradiggi mearrida geat ožžot guolástit meara, ja man olu juohke joavku beassá bivdit.

    Riddoguolástanjoavkkuid mielas mearrádus ii lean vuoiggalaš ja ikte čájehedje ge vuostemiela giddemin hámmaniid Hámmárfeasttas, Čáhcesullos ja Várggáin.

    Sámediggepresideanta Silje Karine Muotka mielas ii leat imaš go riddoguolasteaddjit ná čájehit man mielas sii leat dán áššis.

    – Mon ádden ahte riddoguovllu guolásteaddjit ja riddoguovllu ássit leat fuolastuvvan dáinna evttohusain. Mii diehtit ahte ovddeš guolástuspolitihka bokte leat dahkkon historjjálaš boasttuvuođat riddoguolásteaddjiid vuostá , ja dát evttohus ii njulge dáid boasttuvuođaid, lohká Muotka.

    Davvi Norggas leat olu guollebivdit sakka eddon ja oaivvildit ahte sidjiide geat bivdet daid smávimus fatnasiin rittus ja vuonain lea dát fuones čoavddus.

    Davviguovllu mearas ja ábis lea nu ahte Norga ja Ruošša juohkiba bivddu. Muhto, dán guovtti riika kvohtaid lassin de lea biddjon smávit kvohta eará riikkaide, ja dan gohčodit goalmmátriikakvohtan.

    Dán kvohtas lávejit báhccit máŋga tonna guolli, ja dán kvohtadieđáhusas boahtá ovdan ahte stuorát fatnasat, dan nu gohčoduvvon áhpeguolástanjoavkkus, galget vuoruhuvvot go reasta goalmmátriikakvohtas galgá juhkkot.

    Riddoguolásteaddjit smávit fatnasiin oaivvildit ahte sidjiide dat lei berret vuoruhuvvot dat liigekvohta.

    Ráđđhusbellodagat, Olgešbellodat, Gurutbellodat, Ovddádusbellodat ja Kristtalaš álbmotbellodat oaivvildit ahte sii leat geahččalan juohkit bivdoeriid daid ieš guđet ge fanasjoavkkuide nu vuoiggalaččat go sáhttet, ja lohket dán čovdosa leat dat mii guhkit áigge vuollai lea eanemus vuoiggalaš buohkaide.

    Muotka muittuha ahte Duohtavuođa- ja soabahankommišuvdna maid lea cuiggodan eiseválddiid ja muittuhan ahte eiseválddiid guolástus polithkka lea dagahan vahágiid mearrasámiide ja riddoguovllu ássiide oppalaččat.

    Silje Karine Muotka
    Foto: William Jobling / NRK
  • Dát sávvet barggu Sis- ja Nuorta-Finnmárkku diggegottis

    Sis- ja Nuorta-Finnmárkku diggegottis lea gaskaboddosaš duopmárfámohasvirgi rabas. Dán virgái leat 12 olbmo ohcan.

    Daid gaskkas leaba earret eará ovddeš duopmárfámohas seamma diggegottis, Risten Inga Henriksen , Guovdageainnus eret ja deatnolaš Aila Biret Henriksen Selfors. Son lea Norgga árktalaš universitehta universitehtalektor.

    Njeallje ohcci eai leat háliidan ahte sin namma almmuhuvvo, čállá ifinnmark.

    Dá leat muđuid sii geat leat ohcan virggi:

    Geir Jøsendal (69),

    Ylva Helen Kvikstad (39),

    Håkon Torgersen (30),

    Gard Lyng (51),

    Aila Biret Selfors (36),

    Christina Borch (35),

    Risten Inga Henriksen (35),

    Jalai Khan (34),