Mannan vahkkus lágiduvvui Sámi konferánssa Jielleváris, lei 22 geardde go Sámiráđđi čohkke sápmelaččaid miehtá sámi.
Sápmelaččaid álbmotluohti
Sápmelaččain lea iežaset sámi soga lávlla maid lávlot alla árvosaš oktavuođain, nugo ovdamearka dihte sámi álbmotbeaivvi.
Lei Isak Saba guhte čálii «Sámi soga lávlla» 1906, ja 1986 válljii Sámi konferánssa šuoŋa sámi álbmotlávllan.
Muhto álbmotluohti ii leat sápmelaččain leamašan ovdalgo dál.
Lávvordaga válljejuvvui Nils-Aslak Valkeapää luohti, «Sámi eatnan duoddariid», sámiid álbmotluohtin.
Sámi parlamentáralaš ráđđi ja Sámiráđđi leat ásahan oktasaš lávdegotti man doaibma lea hálddašit ja ovdánahttit sámi nationála symbolaid.
Ja dát lávdegoddi lei ge evttohan nammadit «Sámi eatnan duoddariid» sámi álbmotluohtin.
Váldá sámi soga lávlaga saji
Girjjálašvuođa professor, Harald Gaski, einnosta Áillohačča luođi váldit sámi soga lávlaga saji sámi servodagas.
– Mus lea diekkár dovdu ahte dát luohti boahtá sámi soga lávlaga sadjái. Šaddá gelddolaš oaidnit goabbá gullo sámi álbmotbeaivvi doaluin logi jagi geahčen.
Luohti čatná sámi oktii
Gaski oaivvilda luođi eambbo lunddolažžan sápmelažžii go lávlla.
– Juoigan gávdno miehtá sámi. Sámis leat máŋgga lágan juoigan hámi. Davvi sámis lea luohti, lullelis fas vuoli vuolle ja nuortan ges levden. Ja ieš dat vearba juoigat, gávdno juohke sámegielas.
Gaski mielas lea luođis leamašan nanu mearkkašupmi sámi kultuvrii
– Mytat, muitalusat ja fearanat leat muitaluvvon luđiid bokte. Dat guokte boarráseamos juoigan teavstta mat gávdnojit ja mat leat čállon, dat leat ráhkisvuođa birra. Nu ahte sápmelaš lea asttan dien beali maid čatnat juoigamii, bogostalla Harald Gaski.
GULDAL:
Ii háliit gilvvu
Sámediggi dievasčoahkkimiid ráhppan oktavuođain lávlot álohii Isak Saba sámi soga lávlaga. Johttisápmelaččaid sámediggeáirras, Berit Marie P Eira, ii leat gearggus lonuhit sámi soga lávlaga álbmotluđiin.
– Mu mielas láve hui vuogas álggahit dievasčoahkkima sámi soga lávlagiin. Mii politihkkarat leat juo dagalduvvan dien árbevirrui.
Eira ii duostta einnostit nie movt Harald Gaski, muhto son ii háliit gilvvu álbmotluođi ja sámi soga lávlaga gaskkas.
– Almma jur dan muddui goit eai joavdda ahte šaddá gilvu dan luođi ja lávlaga gaskkas.
Eira mielas sáhttá muhtun oktavuođain heivet luohti ovdalii go sámi soga lávlla.
– Mii sáhtášeimmet álggahit dievasčoahkkima sámi soga lávlagiin ja loahpahit čoahkkima álbmotluđiin.
Sámediggi dievasčoahkkinjođiheaddji, Tom Sottinen, vástida NRK:ai ahte dievasčoahkkima jođihangottis eai leat ságastallan ášši birra.