– Lapp Affair attii vuoimmi ain dáistalit

Hársttáid kulturviesus ledje eanet go 600 olbmo go Lapp Affair - Unfinished business konsearta čađahuvvui doppe mannan bearjadaga.

Vuođđun čájálmassii ja konsertii lei čájehit vuostehágu eiseválddiid viggamušaide jávkadit sámi giela, árbevieru ja kultuvrra.

– Attii vuoimmi

Okta, gii finai Lapp Affair - Unfinished buisiness dáhpáhusas, lei Norgga Sámiid Riikkasearvvi jođiheaddji Beaska Niillas. Su mielas lei dát fámolaš konsearta ja dat buvttii sutnje miela doarrut.

– Lean olu konsearttain leamaš, muhto dát lea okta daid gaskkas mat leat eanemus vuoimmi buktán. Munnje attii vuoimmi joatkit doarrut sámiid ovddas. Hirbmat buorre konsearta.

Dan seammás go Mari Boine, Sofia Jannok ja Elle Márjá Eira čužžo lávddi alde ja lávlo, de oidnojedje seainnis sin duogábealde govat ja installašuvnnat maid Norgga beale dáiddár Máret Ánne Sara ja Ruoŧa beale dáiddár Anders Sunna leigga dahkan.

– Lei dat obbalašvuohta konsearttas mii lei buorre, go ledje maiddái filmmat, govat ja installašuvnnat. Dat attii albma lávguma olbmuide ja dat olahii sihkkarit máŋgasa sillui. Lean hui giitevaš sidjiide geat ráhkadedje dán.

– Dehálaš čalmmustahttit

Beaska Niillas lohká alddis máŋgii dakkár dovddu ahte stuorát servodat viggá jávkadit sámi giela ja kultuvrra.

– Mađi eanet lean servodatbarggus fárus, dađi eanet dovddan dan. Dan oaidná das maid EAI bargga. Dat dat lea dat váttisvuohta. Lea hui dehálaš čalmmustahttit, nu movt dán konseartta bokte, movt dilli lea.

– Movt don jáhkát ahte sápmelaččat cevzet dás ovddasguvlui?

– Sápmelaš lea birgen dássážii, lea máŋga čuođi jagi leamaš stáhtaid stivrra vuolde, muhto mii leat ain dás. Dat čájeha ahte mii leat nanu álbmot. Muhto mii eat sáhte dainna vuoiŋŋastit ahte gal mii birget. Mii fertet ovdánit ja maiddái loktet sámivuođa, ja ii leat eará go bániid gáskit ja joatkit sámivuođa ovddas bargat. Dál lea vuoibmi mus fas ja mii fertet ain dáistalit.

Váibmoáššit

Elle Márjá Eira mielas lea leamaš somá bargat dáinna čájálmasain ovttas daiguin eará dáiddáriiguin.

– Mii čájehit ovttas fámu ja dadjat ahte dál lea doarvái.

Su mielas manai konsearta hirbmat bures, vaikko sis leige oanehis hárjehallanáigi ovdal konseartta.

– Dát lea leamaš hui somás mátki, hui mávssolaš ja lean hui giitevaš go lean beassan bargat ovttas nu čeahpes dáiddáriiguin. Lea maid leamaš hui somá hástalit iežas ja oaidnit mii das boahtá go dáiddárat iešguđet suorggis deaivvadit. Dan vuohttá hui čielgasit ahte dát leat min váibmoáššit. Dat leage maid dego rukses árpu, mii čatná min oktii. Mii hupmat daid seamma áššiid birra.

– Fertet ain doarrut iežamet rivttiid ovddas

Elle Márjá Eirai lea dehálaš ahte sii olahit olggobeallái Sámi čájálmasain.

– Dat mii lea somá leahket artistan lea ahte dus lea vejolašvuohta muitalit iežat oainnu ja movt dilli lea. Dát lea okta arena gos beassat muitalit movt duohtavuohta lea ja ahte mii gávdnot. Artistan sáhtát olahit olbmuide earaládje.

– Leago du mielas dilli nu vearrái go bođii ovdan čájáhusa bokte?

– Mun gal dovddan ahte dilli lea vearrái ja ahte ii leat somá. Lean boazosápmelaš ja mis leat hástalusat. Mii leat máŋgii leamaš dikkis ja fertet ovttatládje doarrut iežamet rivttiid ovddas ja čađat čilget. Lea hui persovnnalaš munnje. Mis lea dál leamaš dát konsearta, muhto mii fertet ain doarrut iežamet rivttiid ovddas. Diet doarrun ii oro nohkame. Mari Boine lea badjel 30 jagi áigi čállán iežas lávlagiid ja ain dál dovdat ahte dilli lea ain nu. Leatgo mii manname maŋosguvlui?