Denne båten er laga av matolje og avfall

Ein båt av matolje. Det høyrest kanskje ikkje ut som ein veldig stabil farkost, tenkjer du kanskje?

Men båten til AKVA group vil snart flyte roleg i kaia i Mo i Rana, laga av polyetylen. I det er det mellom anna brukt matolje.

Det blir verdas første båtskog av denne typen.

Båtane kan til dømes bli brukt til å frakte turistar til Saltstraumen. Men dei kan òg bli brukt av oppdrettsnæringa.

– Det er i utgangspunktet ein veldig god idé, seier fagansvarleg i Zero, Ingvild Kilen Rørholt.

• Matavfall kan bli brukt til meir enn båtar. Fiskeslo kan til og med hjelpe mot depresjon.

– Allereie folk som er interesserte

I dag bruker båtprodusenten i Mo i Rana jomfrueleg plast, altså fossilt råstoff, til å byggje båtane sine.

– Men lar det seg verkeleg gjere å lage ein båt av olivenolje og solsikkeolje?

Ja, seier Tommy Kristiansen, kommersiell leder i AKVA group Helgeland Plast.

– Dette har vi jobba med lenge. No er båtane nesten klare, seier han og legg til:

– Vi har folk som er interessert i desse båtane allereie.

– Burde menneskeføde bli brukt til å lage plastbåtar?

– Dette er på slutten av olja sin livssyklus. Dette er olje og materialar som hadde kome til å bli destruert.

Den brukte olja kan ha vore mykje forskjellig. Til dømes frityrolje, planteolje eller spon frå treindustrien, fortel Kristiansen.

– Olja du finn i butikken skal få lov til å bli brukt nokre gongar før vi brukar han til båtar.

Skal berre lage klimavenlege båtar no

Dagleg leiar i AKVA group Helgeland Plast, Freddy Bakken Braseth, fortel at dei òg skal produsere miljøvenlege merdar, i tillegg til arbeidsbåtar.

– Med denne innovative tilnærminga, opprettheld Polarcirkelbåtane sin status som pålitelege arbeidsbåtar, samtidig som dei no tilbyr eit grønare alternativ for oppdrettsnæringa, seier han.

Men korleis gjer dei det?

Dei måler olje og produksjonsrestar om til granulat.

Vanleg fossilt granulat har eit klimaavtrykk på 1,9 CO₂-ekvivalentar. Det klimanøytrale råstoffet har 0,004 CO₂-ekvivalentar pr. kilo, ifølge Kristiansen.

– Klimaavtrykket blir minimalt.

Zero: – Kanskje den beste måten å bruke olja på

Ingvild Kilen Rørholt, fagansvarleg for transport i miljøstiftinga Zero seier det er veldig bra om ein klarar å bytte ut flest mogleg fossile innsatsfaktorar med fornybare.

Då får ein ned utsleppa også i produksjonen av båtane vi skal køyre.

– Eit nøkkelord er at det er brukt matolje. Når dei bruker det i plast bind dei opp karbonet. Det er kanskje den beste måten å bruke det på, seier ho.

– Kan det bli for mykje om alle skal lage båtar av matolje?

– I denne samanhengen synest eg det er veldig positivt. Det er rom for ein god del meir plast frå fornybare kjelder i verda før vi får eit problem forbunde med det.

Jo fleire materialar vi kan skifte ut frå nye råstoff til gjenbruk, og dess meir sirkulær økonomi vi kan få, dess nærmare kjem vi eit utsleppsfritt samfunn, meiner Rørholt.

Likevel seier ho at mellom anna oppdrettsnæringa har ein større jobb å gjere for å kutte sine utslepp. Til dømes i fôret til fisken.

• Lakseprodusentane kan òg nytte seg av treverk. På Dønna i Nordland blir laks fôra med kortreist gran.

Første båt skal vere ferdig i mars

På det meste har båtprodusenten i Mo i Rana laga 110 båtar på eit år.

Målet er at alle båtane heretter skal bli produsert i klimanøytralt råstoff. De første båtane skal produserast i dette materialet i løpet av første halvår.

– Vi kunne ha laga slike båtar berre til dei som har sagt at dei vil ha dei, men dei har valt å lage alle båtane sine i klimavenlege råstoff frå no av.

Men båtane til AKVA group blir levert med både diesel, bensin og elektrisk motor.

Rørholt i Zero seier at om du køyrer rundt med fossilt brensel er det du sparer inn med eit skrog på fornybare ressursar fort brukt opp.

– Dei burde velje å levere berre utsleppsfrie alternativ, slik ta dei sikrar utsleppskutt berre i bruk og produksjon.

– Kundane er først og fremst at det skal vere haldbart, men dei fleste er òg opptatt av at det skal vere miljøvenleg, seier Kristiansen i AKVA group.

– Blir ikkje det veldig dyrt då?

Det meiner ikkje Kristiansen i AKVA group. Han seier kostnadene ikkje er så store på dei båtane dei produserer no.

– Verdien for klima og miljø er mykje større enn det kostar for dei nye båtane, seier han.

– Kundane er først og fremst at det skal vere haldbart, men dei fleste er òg opptatt av at det skal vere miljøvenleg, legg han til.