Mange studentar har aldri hatt eksamen før: – Prioritere kva som er viktig å lære

I biblioteket på NTNU i Ålesund sit tre spente 19-åringar som alle skal ha eksamen for første gong sidan ungdomsskulen.

– Det er litt skummelt, med tanke på tidspresset, seier Celina Leidland Assersen, som studerer marknadsføring, innovasjon og leiing.

Første eksamen for koronakullet

Koronakulla har ikkje hatt eksamen på vidaregåande skule. I år var det tredje året på rad at det blei avlyst på grunn av pandemien. Dei tre studentane merker at det er mykje snakk om korleis eksamen blir.

– Vi manglar jo erfaring, så det er litt stressande. Eg er mest nervøs for å stryke, seier Sara Langlo som starta på bioingeniør i haust.

Bioingeniør-student Magdalena Mehari trur det har vore ein brå overgang for mange å starte på høgare utdanning. Men ho meiner at dei også lærte mykje under koronapandemien.

– Då måtte vi planlegge dagane og jobbe med pensum sjølve, så vi har fått trent litt på det.

Sjølv om dette blir deira første eksamen, har dei likevel gjort seg nokre tankar om kva som er lurt å gjere. Her er deira beste tips:

– Ikkje aleine om å vere stressa

Susanne Bjørge Rem jobbar ved Studentsamskipnaden i Ålesund. Dei opplever at det no er fleire som bookar samtalar og ønsker råd og rettleiing.

– Vi ser at dei som ikkje har vore gjennom dette før kanskje er litt dårlegare på studieteknikk og å konsentrere seg. Det at det er første gong er skummelt og kan skape ekstra stress fordi dei ikkje heilt veit kva dei går til.

Rem seier dei jobbar for å vise studentane at dei ikkje er aleine om å føle seg stressa før eksamen.

– Sjølv om stress er eit negativt omgrep, så kan det også vere positivt, fordi det betyr at ein er skjerpa og klar for å sette i gang med den jobben som må til for å gjennomføre eksamen eller kome i mål til ein innleveringsfrist.

Hennar beste tips er:

1. Senk skuldrene og gi deg sjølv litt slakk.
2. Jobb med dei negative tankane om at ein ikkje får det til eller ikkje kjem i mål.
3. Snakk med studievenner, rettleiarar eller familie for å redusere stresset.
4. Tenk at det du gjer er godt nok.

– Viktig å sove nok

Også søvn er viktig for å presentere, seier Rolf Viddal ved Studentsamskipnaden. Ikkje berre på eksamen, men også når ein skal lese og lære nye ting.

– Søvn flyttar kunnskapen frå korttidsminnet til langtidsminnet. Reaksjonstida blir betre og du løyser oppgåver betre. Det er også viktig å sove nok og godt når du først søv.

Tal frå studentane si helseundersøking viser at 33 prosent av studentar slit med søvnvanskar, og trenden aukar. Han trur aukande mobilbruk, og at mange bruker mobilen i senga, er blant årsakene til at fleire søv mindre og dårlegare.

Hans beste tips er:

1. Ha gode søvnvanar. Prøv å stå opp og legge deg til faste tider. Også i helgene.
2. Soverommet bør ikkje vere eit arbeidsrom. Ikkje ta med arbeid til sengs, då kan du føle at du også er på arbeid når du skal sove.
3. Prøv å skape eit skilje mellom skule og fritid slik at du kan kople av når du er heime.
4. Prøv å redusere stresset, det fører til betre søvn.

– Ver ute i god tid og start tidleg

Rådet frå Linda Midtbust Hjelle i NTNU Karriere er kanskje dårleg nytt for dei studentane som hadde planar om å ta eit skippertak før eksamen.

– Ver ute i godt tid og start tidleg. Bruk tida godt fram mot eksamen og prøv å lag gode planar. Få oversikt over kva du bør kunne og prioriter det du treng å øve meir på.

I tillegg er det viktig å vere godt førebudd på sjølve eksamensdagen, seier ho:

1. Pakk sekken og det du skal ha med deg kvelden før, slik at du får ei god natts søvn.
2. Møt opp i god tid. Ver førebudd slik at du veit både kvar du skal møte og kva hjelpemiddel du kan ha med deg, så fjernar du ein del av det unødvendige stresset.

Ser fram til juleferie

Og skulle det ikkje gå vegen for studentane seier Hjelle at dei ikkje bør vere for harde med seg sjølve.

– Ver fornøgd med det du klarer å gjennomføre og det stoffet du har kome gjennom.

Tilbake hos dei tre førsteårsstudentane er årets eksamen framleis tema. Og dei ser fram til å få det overstått.

– Eg trur den første blir den vanskelegaste, fordi det er så nytt, så går det nok betre på dei neste. Etterpå er det juleferie, så det er i alle fall noko å gle seg til, seier Magdalena med eit smil.