Setter av tomt til kjernekraftverk, men veit ikkje om det kan byggjast

Hopp til innhold

Fleire kommunar i landet har allereie eit stort underskot av kraft. Problemet er venta å bli større i åra som kjem.

Nord i landet har kraftsituasjonen vore mykje diskutert. Statnett har mellom anna sagt at dei er bekymra for at nordre Nordland vil få særlege utfordringar med kraftmangel og stigande energiprisar i løpet av få år.

Men også nordmørskommunen Aure har mangel på kraft. No har dei saman med Heim kommune sett av ei tomt til det dei håpar skal bli eit kjernekraftverk i framtida.

Men om dei i det heile tatt får byggje veit dei ingenting om.

Kan bli kraftunderskot

I november 2022 anslo Statnett ein stor auke i kraftforbruket i Noreg i åra som kjem.

Det kan føre til eit nasjonalt kraftunderskot om få år – allereie i 2027.

Folk har mellom anna prøvd å foreslå vindmøller som ei løysing, men fleire stader har dette vorte møtt med kraftig motstand.

Ei mogleg løysing, som mange meiner er kontroversiell, er kjernekraft.

Derfor har Aure og Heim kommune no sett av ei tomt til anlegget dei håpar å få på plass. Dei samarbeider med det private selskapet Norsk Kjernekraft AS.

– Dette er første fase for å klare å få i gang eit utgreiingsprogram. Tomteval kan bli noko heilt anna, men vi må setje i gang ein prosess, seier ordførar i Aure Hanne Berit Brekken (Ap).

Ordføraren forklarar at ho har tru på at kjernekraft kan vere ein del av den norske energimiksen i framtida, og at dei no ønskjer å bane veg for å sjå om styresmaktene kan vere med dei på ein sånn tanke.

– Vi har ikkje kjernekraft i dag, vi har ikkje ein politikk som satsar offensivt på dette som kraftkjelde, men det er nettopp det vi ønskjer å utfordre, seier ho.

Aure og Heim har no også gått saman med fire andre kommunar og signert ein intensjonsavtale om å etablere interesseorganisasjonen «Norske Kjernekraftkommuner». Dei fire andre kommunane er Vardø, Narvik, Porsgrunn og Halden. Organisasjonen blir først etablert om dei aktuelle kommunestyra godtek det.

Trur ikkje noko vil skje før 2040

– Lokalisering er eit veldig viktig punkt i å drive eit kjernekraftverk, seier Ole Christen Reistad.

Han er tidlegare sjef for Noregs siste atomreaktor, og er no leiar for Avdeling for miljøtryggleik og strålevern ved Institutt for energiteknikk.

Han forklarer at det er vanskeleg å vite om plasseringa er rett no.

– Det er ein mogleg stad å byrje av fleire, men ein kjenner jo eigentleg ikkje kva krav som ligg til dette no.

– Trur du kommunane vil få realisert ønske om kjernekraftverk?

– Det er veldig mykje som skal skje og kome på plass før dette blir realisert. For oss ser det ikkje ser ut som at noko vil bli realisert før 2040, nesten uansett, seier han.

Vil kome i gang

Jonny Hesthammer som er dagleg leiar i Norsk Kjernekraft AS seier at tomta blir det første av mange steg i prosessen. Det neste blir å sende ei melding om utbreiingsprogram til Olje- og energidepartementet.

– Det er noko dei må forhalde seg til og ta stilling til, seier han.

– Korleis kan ein velje ut ei tomt når ein ikkje kjenner retningslinjene?

– Ein kunne venta til det vart ein politisk debatt om kjernekraft i Noreg, men då kastar vi bort fleire år. Ved å setje i gang prosessen no tvingar vi fram ein reaksjon, svarer han.

Aure-ordføraren Hanne Berit Brekken har ikkje teke standpunkt i at kjernekraft er den einaste gode løysinga for kommunen, men seier at noko må gjerast for å skaffe meir kraft.

– Eg vil i alle fall ikkje vere den politikaren som folk snakkar om om ti år fordi eg ikkje gjorde noko. Målet mitt er å gjere ein innsats for at vi skal få den krafta vi treng i framtida, seier ho.

Ikkje aktuelt for Noreg

Statssekretær i Olje- og energidepartementet, Elisabeth Sæther, seier at kommunane står fritt til å setje av eit område, men at regjeringa meiner at dagens kjernekraftteknologi ikkje er eit godt alternativ for Noreg.

– Den er dyr, har store problem med radioaktivt avfall og vi har ikkje kompetansen for drift av kjernekraft i Noreg, seier ho.