Desse kommunane har aldri hatt kvinneleg ordførar

Ho står utanfor det slitne murbygget med kommunelogo på i Sykkylven sentrum. Birgitte Sætre Bonesmo kunne ha sete på ordførarkontoret, dersom alt hadde gått hennar veg etter valet i fjor haust.

– Eg var så nære. Det var kjempeclose, seier Bonesmo.

Intern strid i Høgre gjorde at Bonesmo tapte kampen om ordførarvervet, og dermed fekk ikkje kommunen sin første kvinnelege ordførar, slik ho håpte. I staden gjekk jobben til Olav Harald Ulstein (Frp).

– Dagens ordførar gjer jo ein god jobb, det er ikkje det. Men det er viktig at også kvinner er representerte i toppen, seier Bonesmo.

• Thilde (21) fekk nok av hersketeknikkar, og bestemt seg for å droppe ut av politikken.

Fleire kvinnelege ordførarar

Ei kartlegging frå Kommunal Rapport viser at det går rette vegen, men framleis har 53 kommunar i landet aldri hatt kvinneleg ordførar.

Dette er ei stor endring frå 2015. Då var det 122 kommunar som aldri hadde hatt kvinner i vervet.

Frp, Høgre og KrF har lågast kvinnedel blant sine ordførar, viser kartlegginga. KrF kjem aller dårlegast ut, med berre to kvinner blant landets 12 ordførarar.

– Ikkje betre enn menn

Yvonne Wold (SV) er i gang med sin andre periode som ordførar i Rauma kommune. Ho blei historisk i 2019, fordi Rauma aldri hadde hatt ei kvinne på topp før.

– Dette handlar ikkje om at kvinner gjer ein betre jobb som ordførar enn menn. Det handlar om vi som samfunn opplever at menn og kvinner er likeverdige, seier Wold.

Sjølv om mange kommunar ikkje har hatt kvinneleg ordførar, meiner Wold at utviklinga går rett veg.

– Å vere ordførar er ein krevjande jobb, men eg meiner begge kjønn har like føresetnader for å handtere den, seier Wold.

Vil ha erfarne

Valforskar Bjarte Folkestad ved Høgskulen i Volda, seier at grunnen til at fleire kommunar ikkje har hatt kvinneleg ordførar er samansett. Ein av hovudgrunnane er at kvinner har kortare fartstid i politikken.

– Det betyr at når partia og veljarane leitar etter erfarne kandidatar, så finn dei ofte menn, seier han.

Kvinner sitt i snitt litt over ein kommunestyreperiode, medan menn i snitt sit i litt meir enn to periodar.

Grunnen til at kvinnene sit kortare i kommunestyret enn menn, trur forskaren kan handle om at enkelte synest det er vanskeleg å få kvardagen med barn til å gå opp, når møta føregår på kveldstid. Det kan også handle om kultur.

• Åleinemor Malena droppa politikken på grunn av tidsklemma.

Guteklubben grei

I Sykkylven håpte Edel Myhre at dei endeleg skulle få kvinneleg ordførar, og blei skuffa.

– Det har vore litt guteklubben grei, så eg blei ikkje overraska, seier Myhre. Ho meiner kvinnene må vise seg meir fram i politikken.

Unni Solnørdal har ikkje tenkt så mykje over at kommunen hennar berre har hatt menn i førarsetet, men meiner at det er på tide med ei kvinne.

– Klart det. Ei kvinne er jo like godt rusta som ein mann, og kan sette seg like godt inn i sakene, seier Solnørdal.

• Fastlege Monica må ha med seg dottera på jobb.

Tvilar på attval

Lokalpolitikar Birgitte Sætre Bonesmo meldte seg ut av Høgre etter valet og sit no i kommunestyret som uavhengig representant. For henne er det dermed ikkje så aktuelt å stille som ordførarkandidat per no. Ho har likevel trua på at ei kvinne skal lukkast.

– Kvinner er jo 50 prosent av befolkninga. Det er viktig å vise at kvinner kan ha eit ordførarverv, ikkje berre menn, seier Bonesmo.

For at det skal skje trur ho ein del menn må gå i seg sjølv og sjå at det går an med kvinneleg ordførar.