Trondheimsolistenes Blu-ray «Souvenir», med musikk av Peter Tsjajkovskij og Carl Nielsen, inneheld ikkje berre stereolyd og surround- eller 5.1-lyd, men også spor i lydformatet Auro-3D, som inneber 9.1-lyd – for avspeling i ni separate høgtalarar.
– Vi famlar framleis med omgrepa
Når ein vel å kalle det nye lydformatet «3D-lyd», reknar ein vanleg stereolyd som eindimensjonal, medan surroundlyd med høgtalarar på sidene og bak lyttaren vert rekna som todimensjonal. 3D-lyd inneber at ein også tek i bruk høgdedimensjonen.
Ved avspeling av 3D, eller «9.1-lyd», er fire høgtalarar plassert over dei andre fem i «vanleg» 5.1-surroundavspeling. Omgrepa er ikkje endeleg spikra, forklarer Morten Lindberg i 2L:
– Perspektiva er så ferske i ein kommersiell samanheng at vi som produsentar framleis famlar med omgrepa, seier Lindberg til NRK.no.
– Surround med høgde, 3D-lyd og sfærisk lyd er ulike alternativ, men eg trur 3D-lyd er eit dekkjande omgrep for alle variantar.
Ein illustrasjon av lydformatet Auro-3D, med fire ekstra høgtalarar i høgda.
Foto: 2L/Galaxy Studios– Eit tillegg for eit svært eksklusivt publikum
Morten Lindberg ser ikkje for seg at dei nye systema for 3D-lyd får stor utbreiing i dei tusen norske heimar med det første:
– Det er 5.1 surround og stereo som er grunnformatet i våre produksjonar – alt ut over dette er en leik med framtida, seier han.
– For den tradisjonelle musikkmarknaden er 5.1 framleis ein høg terskel. Men heimekino er i sterk vekst, og mange har oppdaga moglegheitene dette gir for musikkopplevinga. Når vi no også implementerer høgdeformatet, er dette eit tillegg for et svært eksklusivt publikum.
Frå innspelinga av «Souvenir» i Selbu kyrkje.
Foto: Morten LindbergFørst og fremst aktuelt for kinoanlegg
Sjølv dei mest dedikerte lydfrikane vil ikkje få fullt utbytte av 2L-innspelinga på denne sida av nyttår. Det er først og fremst i kinosamanheng konseptet er interessant i første omgang:
– Utstyr som kan dekode 9.1-lyd vil truleg ikkje vere tilgjengeleg for vanlege forbrukarar før godt inn i neste år. I første omgang vil formatet verte demonstrert i kinoanlegg over heile verda.
Kinoar er no i ferd med å teste ut neste generasjon av surroundlyd. I tillegg til belgiske Galaxy Studios' Auro-3D er amerikanske Dolby på banen med sitt Dolby Atmos. 2Ls innspelingar vil fungere også i sistnemnde system:
– Kvart merke vil bruke sine eigne algoritmar for å pakke data, men innhald produsert i ekte 3D vil i stor grad vere kompatibelt med dei fleste variantar, seier Morten Lindberg.
