Vássán jagis ilmmai ollu ođđa sámi musihkka, ja dat maid NRK Urbi vuohttá, lea ahte luođit ja juoigan lea juoga masa artisttat ja buvttadeaddjit orrot liikome.
Iešalddis ii leat dát mihkke ođas, muhto baicca orru šaddan «trenda» ahte sániid sajis lea baicca juoigan.
Áigi ođđa šáŋŋera ásahit?
NRK Urbi lea 2021 almmuhemiin gávdnan dušše guokte skearru main leat árbevirolaš luođit, musihka haga. Sámi grand prix 2021 skearrus leat dat 10 luođi ja leudd mat gilvaledje doppe, ja dat nubbi skearru lea ges «Juoksa».
Leat dieđusge eará skearrut ilbman main leat luođit, muhto dain lea musihkka.
ÁRBEVIROLAŠ JUOIGI: Terje Henriksen Joks ii seagut luohtái musihka. Dá lea su "Juoksa" skearru ja dan ii gal gávnna Spotifyas.
Foto: Pressefoto / Davvi girjiDanne NRK Urbi jearrá: Lea go dál áigi ja dárbu bidjat čielga ráji? Njulgestaga earuhit árbevirolaš luđiid ja ođđamállet juoigama. Oahpahit vieris guldaleaddjái ahte gávdno moderne joik, popjoik ja eará?
Luohti + musihkka = nuoraide?
Okta buvttadeaddji guhte vássán jagis lea almmuhan singeliid ja olles skearru mas leat luođit, lea Bernt Mikkel Haglund.
Piera Eira (27) lea okta dain juigiin guhte lea ovttasbargan Haglundain. Eira juoigá árbevirolaš vuogi mielde, vaikko vel lea ge musihkka lasihuvvon luohtái.
JUOIGALAS: Juoigi Piera Eira juoigá árbevirolaš málle mielde, ja muitala iežas liikot daidda luđiide main lea musihkka.
Foto: Priváhta govvaSon muitala iežas juoigan árbevirolaš vuogi mielde studios. Ii lean musihkka masa galggai luohti heivehuvvot. Baicca nuppe ládje. Musihkka lea biddjon easka maŋŋil.
Piera Eira mielas lea NRK Urbbi evttohus buorre jurdda, ahte soaitá dárbu luođi juohkit šáŋŋeriidda.
– Nuorat orrot buoremusat liikome dan luohtái mas lea musihkka, maiddái mun ieš, dadjá Piera Eira.
Bealgi bajás
Searvi mii galgá seailluhit luođi ja árbevirolaš juoigama lea Juoigiid searvi. Ovdaolmmoš Karen Anne Buljo liiko evttohussii ahte earuhit árbevirolaš luđiid ja dan ođđa musihka mas juigojuvvo.
– Diesa gal bijan bealggi bajás, dadjá Buljo go NRK Urbi dáhttu su válljet goappá vállješii, bealggi bajás vai vulos.
GEASUHA MÁNÁID JA NUORAID: Juigiid searvvi ovdaolmmoš Karen Anne Buljo vuohttá ahte ođđa buvttaduvvon luođit leat mánáid ja nuoraid miela mielde.
Foto: Marie Louise Somby / norden.org/Karen Anne Buljo oaidná ahte 12 jahkásaš ii soaitte gillet guldalit luođi musihka haga. Ja son buohtastahttá árbevirolaš luođi dujiin.
– Gáma lea gáma, muhto dat gáma mii lea mašiinnain gorrojuvvon ii soaitte gierdat dan seamma go giehtagorron gáma, dadjá Buljo.
Karen Anne Buljo evttoha ahte jus ásaha ođđa šáŋŋeriid luohtái, de soaitá sáhttit váldit atnui doahpagiid mat juo gávdnojit, nu go javzzadit, huradit ja dovdnet.
Leat go dáid almmuhemiid guldalan? Dain leat šuoŋat main lea sihke luohti ja musihkka. Oza daid Spotifyas ja návddaš!
Čieža maŋŋel Inga Juuso jámii almmuhuvvui skearru "Inga Juuso Tribute" man Patrick Shaw Iversen ja Roger Ludvigsen leaba buvttadan. Guldal "Muorrat čirrot" mii muittuha dan čeahpes juoigi attáldagaid.
Isák-joavku almmuhii skearru "Roasut" ođđajagimánus. Guldal šuoŋa "Nama" mas lea juoigan geardduhussan.
Marja Mortensson almmuhii skearru "Raajroe" mas juoigá ja lávlu ovttas NRK Sáddehatorkesteriin. Guldal erenoamážit "Mehkanihks saernieh - Technical news".
Felgen orkester dávjá bidja juoigama iežaset šuoŋaide. Guldal "Doama!" sin ođđaseamos skearrus "Čuđit".
Sofia Jannok liiko iežas šuoŋaide seaguhit juoigama. Guldal šuoŋa "Lávvu" su skearrus mas lea seamma namma. Ilmmai njukčamánus.
Lávre ja Emil almmuheigga skearru "Nagirvárrái" suoidnemánus. Guldal šuoŋa "Gieđas", mii lea lávlla mas gullá ođđamállet juoigama.
Johan Sara jr almmuhii skearru "Almmiravddas" geassemánus. Guldal dán skearru maŋemus šuoŋa, "Boahjenásti" mas duođai gullá artistta juoigančehppodaga.
Rap, lávlun ja luohti gullo šuoŋas "Geasserománsa". Artisttat leat Áivan ja Mikkel Rasmus Logje.
Axel Schylström bovdii sámi artistta Jon Henrik Fjällgrena juoigat šuoŋas "En sång till dig". Dát ilmmai ON iešsorbmen-eastadanbeaivvi.
Norgga Melodi Grand Prix-lávddis maid lea gullon juoigan 2021:s. Dan gulat šuoŋas "Pages" man Mikkel Gaup ja Marianne Pentha ovdanbuvttiba.
Seamma «váttisvuohta» go countrys
Musihkkár Heaika Hætta dadjá ahte su mielas lea veahá váttis dadjat lea go dárbu luohtešáŋŋeriidda. Muhto son oaidná ahte luohti lea seamma dilis go country-musihkka.
GUHKÁ SEAGUHAN LUOĐI MUSIHKAIN: Sančuari lea ráhkadan ollu šuoŋaid main lea luohti. "Stállangazza" lea okta dain bivnnuhepmosiin.
Foto: Johan Mathis Gaup / CMP– Artisttat nu go Taylor Swift ja Keith Urban ráhkadeaba country-musihka mii eanet sulastahttá popmusihka. Lihkká soai leaba beaggán country-artistan, dadjá Hætta.
Heaika Hætta muittuha ahte luohti han gal lea guhká juo seaguhuvvon musihkain, ahte ii leat juoga mii dál lea šaddan dábálažžan. Ja su mielas orru ahte ollugat liikojit buorebut luohtái mas lea musihkka, go dan árbevirolaš luohtái.
– Dat ođđa buvttadeamit leat eanet «mainstream» go árbevirolaš luohti, ja olmmoš ii dárbbaš leat luohtedovdi daidda liikot, dadjá Heaika Hætta.
Áigu juoigat árbevirolaččat
Fred Buljo lea Keiino joavkku bokte dagahan ahte Eurohpas leat gullan juobe veahá ge juoigama, váile 40 jagi maŋŋel go «Sámiid eadnan» gullui Eurovision song contestas.
– Mun gal dieđusge in juoigga árbevirolaččat Keiino šuoŋain, muhto vuolggasadji gal lea árbevirolaš luohti, muitala Fred Buljo.
POPJUOIGI: Fred Buljo gullo eanaš Keiino šuoŋain juoiggasteame, ja su mielas lea buorre jurdda sirregoahtit luođi máŋgga šáŋŋerii.
Foto: PrivatBuljo mielas lea juoigan hui persovnnalaš, ja su mielas lea vuogas jurdda ahte maiddái luohti livččii šáŋŋeriidda biddjon.
– Luohti han olles áiggi rievdá, ja dat gal livččii buorre sihke luohtái ja guldaleaddjái ahte gávdnojit kategoriijat, dadjá Fred Buljo. Son muitala iežas álgán juoigat dávjjit musihka haga maiddái.
– Olmmoš orru eanet álás go ii leat musihkka man duohkái sáhttá čiehkádit, mieđiha Buljo mojunjálmmiid.
- GULA: Mari Boine lávlu ja Elin Kåven juoigá:
