Nu lei maid dan čieža oanehisfilmmas mat bearjadaga čájehuvvojit vuosttaš geardde.
Dan čieža sámi filmmas mat čájehuvvojit bearjadaga vuosttaš geardde Romssas leat viđas čieža bagadallis nissonolbmot.
Nuppeládje go Norggas muđui
– Min statestihkka čájeha, ahte mis leat eambbo nissonolbmot, nieiddat, geat sihke čállet, bagadallet ja buvttadit. Dat lea veahá miellagiddevaš, go muđui Norggas lea nuppeládje govva ja sii šaddet geavahit olu návccaid oažžut nissonolbmuid mielde. Sámis mis lea eará dilli. Dat lea dieđusge hui buorre, muhto mii háliidit maid eambbo dievdoolbmuid mielde, lohká Internašunála sámi filbmainstituhta direktevra Anne Lajla Utsi.
– Movt dii lehpet nagodan oažžut nu olu nissonolbmuid searvat?
– Dat leat juohke miestaga duohken, reašká Åsa Simma, Internašunála sámi filbmainstituhta dramaturga. – Ja go geahččá kulturdoaimmaid muđui Sámis, teáhtera, musihka ja nie, de leat olu nissonolbmot doppe. Letne dahkan statestihka buot ohcamušain ja juolludemiin, ja nissonolbmot leat doppe maid njunnošis. Mii šaddat bargat nuppeládje Sámis go Norggas, oažžut dievdduid mielde.
Olu filmmat unnán ruđa ovddas
Anne Lajla Utsi ja Åsa Simma leaba Romsii boahtán go sin Sámi film lab-prošeavttas lea geahči oidnogoahtán. Čieža sámi oanehisfilmma galget skeŋkejuvvot gehččiide.
Sii galge oažžut eanemus lági mielde filmmaid unnimus lági mielde ruđain. Nu riegádii Sámi film lab. Boađus leat čieža oanehisfilmma, ráhkaduvvon oktanaga Guovdageainnus diibmá geasset. Buot dát čájehuvvojit vuosttaš geardde bearjadaga Romssas.
– Mis ii leat nu olu ruhta Sámi filbmainstituhtas jahkásaččat, ahte nagodit nu olu filmmaid ieža ruhtadit. Nu álggiimet geahččat movt sáhttit hálbbibut dahkat filmmaid, lohká Internašunála sámi filbmainstituhta direktevra Anne Lajla Utsi.
Dáinna lágiin seste 40 proseantta goluin mat livčče šaddan jus juohke filmma livčče sierra ráhkadan.
Buot bileahtaid vuovdán
Bearjadaga leage buot dán čieža sámi oanehisfilmmas vuosttaščájálmas Romssa internašunála filbma festiválas (TIFF). Nie máŋga filmma oktanaga beassat luoitit, dovdo veahá revolušuvdnan Anne Lajla Utsii.
– Lea hui erenoamáš, go dát lea leamaš min váldoprošeakta diibmá. Nu olu čeahpes olbmot leat bargan nu garrasit ollašuhttit dán. Dat ahte boahtit deike TIFF:ii ja oaidnit ahte vahku ovdal go čájeheapmi galgá leat bearjadaga, leat buot bileahtat vuvdon. Olbmot riŋgejit jearahit leatgo bileahtat, ja lea nu stuora beroštupmi ja dat lea buot somámus. Olbmot háliidit oaidnit daid ja dat čájeha ahte bargu lea dehálaš, lohká Utsi.
Guldal olles ságastallama Anne Lajla Utsiin ja Åsa Simmain Sámi film lab-prošeavtta birra ja dán čieža sámi filmma birra. Gula makkár hástalusat bohte go galgá filbmet luonddus iige viesus. Gula maid gos dus lea vejolašvuohta beassat geahččat filmmaid maŋŋel go leat čájehuvvon TIFF:s.
