Hopp til innhold

Go musihkka bođii luohtái

Áillohaš álggii 60-logu loahpageahčen juo bidjat sihke musihka ja jienaid luđiide. 70-logus šattai luohti ja musihkka ovttas eanet ahte eanet dábálaš. Muhto heivejit go vaikko makkár čuojanasat luohtái?

Áillohaš LP
Foto: Wenche Marie Hætta / NRK

Luohti ja čuojanasat lea Luo-Mus Máilmmi fáddá cuoŋománu 25. beaivvi.

Oahppogirjjit muitalit ahte luohti čuovvu viđa nuohta-ráidalasa, nu gohčoduvvon Pentaton skala. (Dábálaš nuohttaráidalasas, c-dur skalas, leat 7 nuohta). Hui ollu riikkaid álbmotšuoŋat čuvvot viđa nuohta-ráidalasa, nu go Skottlándda, Kiinná, Indonesia ja Áfriika riikain.

Musihkkár ja šuokŋadahkki Klemet Anders Buljo lea ollu lohkan, čállán artihkkaliid ja maiddái logaldallan luođi ja juoigama birra. Buljo oavvilda ahte dálá luođit eai šat "sugat" nu go dološ luođit dahket, ja ahte čuojanasat soitet váikkuhan luođi rievdamii.

Gula Klemet Anders Buljo muitaleame.

Klemet Anders Buljo luođi birra

Issát Sámmol Heatta

Issát Sámmol Heatta juoiggai SGP 2008s

Foto: Åse Pulk/NRK

Issát Sámmol Heatta oahpai nuorran juo juoigat. Son lea sihke juoigi, lávllačálli ja šuokŋadahkki. Heatta muitá movt dat áigodat go musihkka ja luohti heivehuvvuiga oktii lei. 70-logus son barggai earret eará Máze Nieiddat joavkkuin, ja čálii teavsttaid sin lávlagiidda. Heatta ovttasbarggai joavkku jođiheddjiin Per Løbergain.

Issát Sámmol Heatta luođi ja musihka birra

Máze Nieiddat LP

Máze Nieiddat LP

Foto: NRK
Deatnogátte Nuorat LP

Deatnogátte Nuorat LP

Foto: NRK
Ivnniiguin LP "Jávrráš"

'Jávrráš' LP, Ivnniiguin

Foto: NRK
Áillohačča LP "Joikuja" 1968

Áillohačča LP 'Joikuja' 1968

Foto: NRK

Korte nyheter

  • Samisk høgskole: Mange søkere, men lærere mangler

    På Samisk høgskole merker det stor interesse for å lære seg samisk.

    Mange har søkt til samisk for nybegynnere, som kalles SÁL1 og SÁL2.

    Til sammen er det 70 søkere.

    – Vårt problem er at vi ikke har nok fagfolk som kan undervise i samisk, opplyser rektor Liv Inger Somby ved Samisk høgskole.

    Hun forteller at skolen nå jobber knallhardt strategisk for å finne folk som kan jobbe hos dem og undervise nybegynnere i samisk.

    – Hvis vi lykkes å få en eller to lærere, kan vi fordoble antallet studenter. Da har vi ikke bare 15, men 30 studenter, forklarer Somby.

    Utfordringen til Samisk høgskole er at det er mange som starter på masterutdanning i samisk, men mange blir ikke ferdige med utdanningen.

    – De bruker så lang tid. Derfor får vi ikke mange nok som har nok kompetanse til å undervise i høgskolen, forklarer Somby.

    Loga sámegillii

    Liv Inger Somby
    Foto: Privat
  • Sámi allaskuvla: Olu ohcit, muhto oahpaheaddjit váilot

    Sámi allaskuvllas oidnet, ahte dál lea stuorra beroštupmi oahppat sámegiela.

    Ollugat leat ohcan sámegiela easkkaálgi kursii, man gohčodit SÁL1 ja SÁL2.

    Buohkanassii leat 70 ohcci.

    – Min váttisvuohta lea, ahte mis eai leat doarvái fágaolbmot geat sáhttet oahpahit sámegiela, muitala Sámi allaskuvlla rektor Liv Inger Somby.

    Son lohká allaskuvlla dál bátnegáskki bargat strategalaččat gávdnat olbmuid geat sin lusa sáhtášedje boahtit bargui ja oahpahit sámegiela easkkaálgiide.

    – Jus oažžut vel ovtta dahje guokte oahpaheaddji, de sáhttit duppalastit studeantalogu. Dalle eai leat dušše 15 studeantta, muhto 30, čilge Somby.

    Sámi allaskuvlla hástalus lea, ahte máŋggas álget sámegiela masterohppui, muhto máŋggas eai geargga oahpuin.

    – Dat ádjánit hui guhká. Danne eat oaččo doarvái olbmuid geain lea gelbbolašvuohta oahpahit allaskuvllas, čilge Somby.

    Les på norsk

    Liv Inger Somby
    Foto: Ođđasat / NRK
  • I dag feires kvenenes språkdag

    I dag feires kvenenes språkdag, kväänin kielipäivä, i hele landet.

    Dagen markeres til minne om offisiell anerkjennelse av det kvenske språket den 26. april i 2005.

    Loga sámegillii

    Kvenflagget
    Foto: Arne Ivar Johnsen / NRK