Hopp til innhold

Beallečuoggá erohusain gaskavurrui

Máze nuoraidskuvlla oahppit nagodedje easkka maŋimuš gažaldagas mannat Anára badjedási oahppiid meattá. Diibmá Máze skuvlla joavku lei Dieđátgo-gilvvuid finálas.

Máze skuvla elevene blir intervjuet etter finalen.

2009:s Máze nuoraidskuvlla oahppit besse Dieđátgo-gilvvuid finálai ja faskejedje bronšša.

Foto: Sigve Nedredal / NRK

Dieđátgo 2010-gilvvuid 1. álgovuorru lei hui gelddolaš. Anára badjedási oahppit ledje ovddabealde golbma vuosttas gažaldaga. Sis manai goitge juoga boastut ja viđát gažaldagas Máze nuoraidskuvlla oahppit jukse Anára.

Máze nuoraidskuvlla oahppit hálddašedje sámepolitihkka buorebut, go Suoma beale oahppit, ja vuite 1. álgovuorru beallečuoggáin. Dát mearkkaša dan, ahte Máze beassá viidásut gaskavurrui.

Dieđátgo 2010-gilvvuid 1. álgovuorru sáddejuvvui NRK Sámi Radios 21.01.2010 d. 16.30.

GULDAL: 1. álgovuorru 2010

Anára badjedási Dieđátgo-joavku:

  • 15-jahkásaš Anniina Kitti, guhte vázzá 9. luohkás
  • 12-jahkásaš Irina Saijets, guhte vázzá 7. luohkás
  • 15-jahkásaš Susanna Valkeapää, guhte vázzá 9. luohkás

Máze nuoraidskuvlla Dieđátgo-joavku:

  • 13-jahkásaš Ellen Oline Eira, guhte vázzá 8. luohkás
  • 15-jahkásaš Piera J. Eira, guhte vázzá 10. luohkás
  • 13-jahkásaš Stine Marje Vars, guhte vázzá 8. luohkás
Dieđátgo logo

Gažaldagat ja rivttes vástádusat

1. Rehket

  • Jokŋakilo máksá 13 ruvnnu. Galle kilo oažžubehtet joŋaid 420 ruvnnuin? 32 kg.
  • Galle proseantta lea lohku 25 logus 200? 12,5 proseantta.

2. Musihkka

  • Man birra čuovvovaš musihkkabihtáin lea sáhka? Dien bihtás lea sáhka bohccuid birra. Biegga dolvvoda bohccuid. Dies gulaimet Áillohačča “Sámi eatnama duoddariid”, Intrique-Áillohaš, Sofia Jannok-Sámi eatnan duoddariid ja Lars Ánte Kuhmunen-Sámi eatnan duoddariid.
  • Čuovvovaččat gullabehtet njeallje lávlaga. Guldalehket dárkilit! Mii diein lávlagiin lea oktasaš? Álggos gulaimet Mia Rasmus Sielu Dolla, ja de Mari Boine Dolla, dasto Áŋŋelit Dollabuollin, ja loahpas vel Nico Buljo Dolla. Diein lávlagiin lea sáhka dola birra.

3. Sámegiella

  • Biddjet čuovvovaš cealkagiid máŋggaidlohkui: Geasa diet girji gullá? Nieida vajálduhtii iežas girjji. Rivttes vástádusat: Geaidda diet girjjit gullet? Nieiddat vajálduhtte iežaset girjjiid.
  • Sámegielas muhtun verbálat ja predikatiivvat gáibidit objeavtta vissis kásushámis. Dát gohčoduvvo giellaoahpas rekšuvdnan. Makkár kasusa gáibida liikot-vearba, naba ráhkistit-vearba? Dego omd. Mun liikon + guoli Mun ráhkistan + eadni. Rivttes vástádusat: liikot-vearba gáibida illatiivva, dego ovdamearkan: Mun liikon guollái. Vearba ráhkistit gáibida akkusatiivva , dego ovdamearkan: Mun ráhkistan eatni.

4. Historjá

  • Manin guovvamánu 6. beaivi lea Sámi Álbmotbeaivi? 15. Sámekonfereansa Helssegis geassemánus 1992:s mearridii, ahte sámi álbmotbeaivi lea guovvamánu 6. beaivi. Duogáš dása lei, ahte vuosttas sámiid oktasaš čoahkkin dollojuvvui 6.2.1917 Troanddimis.
  • Pedar Jalvi lei vuosttas Suoma beale sámigirječálli. Guđe jagi son almmustahtii Muohtačalmmit-girjjáža? 1915:s.

5. Feara mii

  • Dán dálvve lágidit vuosttas geardde Sámi Ski Race-čuoigamiid. Gos gosa ja man guhki dát čuoigamat leat? Heahtás Guovdageidnui. Ovcci miilla guhkkosaš.
  • Sámi spábbačiekčanpresideantta, Mikkel Isak Eira, muitalii ovdalaš juovllaid min ođđasiin, ahte fertejit váldit sihkarvuođa duođaš, ovdalgo mearredit, searvágo Sámi riikkajoavku Viva World Cup-spábbačiekčamiidda guovtte jagi geažes. Gos Viva World Cup-spábbačiekčamat lágiduvvojit 2012:s? Kurdistanas, Davvi-Irakas.

6. Sámepolitihkka

  • Geat leat Norgga, Ruoŧa ja Suoma Sámedikkiid várrepresideanttat? Norgga Sámedikki várrepresideanta lea Laila Susanne Vars, Ruoŧa Sámedikki stivrra várreságadoalli lea Håkan Jonsson ja Irja-Seurujärvi Kari lea Suoma Sámedikki 1. várreságajođiheaddji.
  • Galle áirasa leat Suoma Sámedikkis, naba Norgga Sámedikkis? Suoma Sámedikkis leat 21 áirasa, Norgga Sámedikkisges 39.

Korte nyheter

  • Samisk høgskole: Mange søkere, men lærere mangler

    På Samisk høgskole merker det stor interesse for å lære seg samisk.

    Mange har søkt til samisk for nybegynnere, som kalles SÁL1 og SÁL2.

    Til sammen er det 70 søkere.

    – Vårt problem er at vi ikke har nok fagfolk som kan undervise i samisk, opplyser rektor Liv Inger Somby ved Samisk høgskole.

    Hun forteller at skolen nå jobber knallhardt strategisk for å finne folk som kan jobbe hos dem og undervise nybegynnere i samisk.

    – Hvis vi lykkes å få en eller to lærere, kan vi fordoble antallet studenter. Da har vi ikke bare 15, men 30 studenter, forklarer Somby.

    Utfordringen til Samisk høgskole er at det er mange som starter på masterutdanning i samisk, men mange blir ikke ferdige med utdanningen.

    – De bruker så lang tid. Derfor får vi ikke mange nok som har nok kompetanse til å undervise i høgskolen, forklarer Somby.

    Loga sámegillii

    Liv Inger Somby
    Foto: Privat
  • Sámi allaskuvla: Olu ohcit, muhto oahpaheaddjit váilot

    Sámi allaskuvllas oidnet, ahte dál lea stuorra beroštupmi oahppat sámegiela.

    Ollugat leat ohcan sámegiela easkkaálgi kursii, man gohčodit SÁL1 ja SÁL2.

    Buohkanassii leat 70 ohcci.

    – Min váttisvuohta lea, ahte mis eai leat doarvái fágaolbmot geat sáhttet oahpahit sámegiela, muitala Sámi allaskuvlla rektor Liv Inger Somby.

    Son lohká allaskuvlla dál bátnegáskki bargat strategalaččat gávdnat olbmuid geat sin lusa sáhtášedje boahtit bargui ja oahpahit sámegiela easkkaálgiide.

    – Jus oažžut vel ovtta dahje guokte oahpaheaddji, de sáhttit duppalastit studeantalogu. Dalle eai leat dušše 15 studeantta, muhto 30, čilge Somby.

    Sámi allaskuvlla hástalus lea, ahte máŋggas álget sámegiela masterohppui, muhto máŋggas eai geargga oahpuin.

    – Dat ádjánit hui guhká. Danne eat oaččo doarvái olbmuid geain lea gelbbolašvuohta oahpahit allaskuvllas, čilge Somby.

    Les på norsk

    Liv Inger Somby
    Foto: Ođđasat / NRK
  • I dag feires kvenenes språkdag

    I dag feires kvenenes språkdag, kväänin kielipäivä, i hele landet.

    Dagen markeres til minne om offisiell anerkjennelse av det kvenske språket den 26. april i 2005.

    Loga sámegillii

    Kvenflagget
    Foto: Arne Ivar Johnsen / NRK