Ho som var Noregs eldste er død – sunnmørskvinna Gunhild blei 108 år gamal

Det einaste sikre for alle menneske er at livet ein dag tek slutt. Men for Gunhild Lyse på Sunnmøre gjekk det ekstra lenge. Tidlegare denne veka døydde landets eldste kvinne, 108 år gamal.

– Det var ikkje uventa, ho var gamal og mett av dage. Ho blei svakare og svakare og brått var det slutt, seier eldstesonen Per Jarle Lyse (81).

Han skildrar mor si som ein energibunt med sans for turgåing, sosialt liv og diktlesing. No har Lyse sjølv på 81 år blitt familiens eldste.

Folk blir stadig eldre

Alt tyder på at rekorden til den 108 år gamle sunnmørskvinna snart blir utfordra. For forventa levealder aukar stadig. Vanlege folk blir ifølgje statistikken dobbelt så gamle i 2022 som på 1850-talet.

Men det er forskjellar mellom landsdelane. Folk lever lengst på Vestlandet, kortast i Finnmark. Aller lengst lever vestlandskvinnene.

– Eg trur nøkkelen til eit langt liv er at ein er moderat med det meste og lever sunt, seier ordførar Jan Idar Tryggestad.

Han seier han sjølv prøvar å leve etter det prinsippet, men vedgår at han burde trimma og gått meir, slik som Gunhild Lyse gjorde.

Ho kom som tenestejente frå sunnmørsøyane og inn til fjordbygda Stranda. Der trefte ho Torvald Lyse, som ho seinare gifta seg med.

Heldt på barnetrua og droppa festar

Lokalavisa Nyss intervjua 108-åringen i fjor sommar, og møtte ei kvinne med godt humør. Då gav ho frå seg oppskrifta på eit langt liv.

– Vegen til eit langt liv er å halde seg i form, ha eit godt humør og drikke tran i vinterhalvåret. Elles er det bra å løyse kryssord og vere engasjert. Eg har halde på barnetrua mi og ikkje vore nokon festar, sjølv om eg har vore med på mykje festligheiter. Og eg har vore med i Helselaget i alle år, uttale ho då.

Komande veke er det gravferd i heimbygda Stranda. Noregs eldste kvinne lèt etter seg tre barn, seks barnebarn og seks oldebarn.