Unnitlohkogielaidlihttus mii doaibmagođii Norggas 1998:is, meroštallojuvvo sámegiella regiuvdna- dahje unnitlohkogiellan. Unnitlohkogielaidlihttu suodjala dáid gielaid ja sisttisdoallá geatnegasvuođaid giellavuoigatvuođaid birra. Norga raportere unnitlogu gielaid dili birra juohke goalmmát jagi Eurohparáđđái, muhto dán jagi oinnii Sámediggi dárbbu sáddet sisa lassi raporta Norgga raportii čálmmustahttindihte hástalusaid sámegielaid nannemis ja ovddideamis. Giellalihttu lea juhkkojuvvon golmma oassái, mas goalmmát oasis leat eambbo geatnegasvuođat go vuosttaš ja nuppi oasis. Norga cealká ahte lea dušše davvisámegiella mii fátmmastuvvo lihttu goalmmát oasis.
Sámediggi ákkastallá liigeraportas ahte buot sámegielain galgá leat seammá árvu giellalihttus, ja ahte maiddái julev- ja máttasámegiellat galgá fátmmastuvvon goalmmát oasis.
– Julev- ja máttasámegiella leaba vel rašibut dilis go davvisámegiella, ja juste dan dihte lea erenoamáš dehálaš ahte buot dát golbma sámegiela leat dássálaga giellalihttus, dadjá Sámedikki ráđđelahttu Lars Filip Paulsen
Dárbu registreret giellageavaheaddjiid
Sámediggi čujuha NAČ 2016:18 Váibmogiella, mas sámi giellalávdegoddi cealká ahte ferte ráhkaduvvot registtar giellageavaheddjiid badjel. Dát attášii buoret gova giellageavaheddjiid badjel ja dagahivčče buoret giellaplánema.
– Ovdamearka dihte šattašii álkibut plánet oahpahusa jus diehtit olu leat sámegielagat juohke guovllus. Dan dihte háliida Sámediggi ahte álbmotregisteris galgá sáhttit registreret giela. Midjiide lea dehálaš ahte man dásis juohkehaš máhttá sámegiela sáhttá registreret álbmotregisterii. Mii maid háliidat ahte sáhttá juohke giela registreret, maiddái nuortalaš- ja bihtánsámegiela, dadjá sámedikki ráđđeláhttu Lars Filip Paulsen.
Bovden Eurohparáđi Sápmái
Sámedikki raporta lea dál sáddejuvvon Europaráđđái mas lea sierra ekspeartalávdegoddi mii meannuda dan. Raportaid vuođul čállá Eurohparáđđi fas raporta Norgga stáhtii mas leat ávžžuhusat maid stáhta galgá ollášuhttit ja fas raporteret golmma jagi geahčen.
Eurohparáđđi fitná maid galledeamen unnitgielaid organisašuvnnaid ja servviid. Sámediggi lea dál vuosttaš geardái bovden Eurohparáđi galledit Sámedikki.
– Midjiide livčče stuorra gudni jus sii bohtet min galledit. Sii oahpaše de eambbo makkár hástalusat mis leat sámegielaid seailluheamis ja nannemis Norggas, loahpaha Paulsen.
