Hopp til innhold

Iver Jåksa dállu lea billašuvvamin

Robi čađa goaiku čáhci. Beakkán sámi dáiddára stobus lea guohpahádja. – Váivi oaidnit ahte ná lea šaddan, dadjá sátnejođiheaddji.

Drypper fra taket av huset til Iver Jåks ved elektrisk ledning

GOAIKU: Iver Jåks dálus goaiku robis čáhci, ja dál ii leat šat vejolaš orrut doppe.

Foto: Skjermdump / NRK

– Dán divodit ii šatta hálbbes bargu, muhto mii fertet gal dán geahčadit, dadjá Kárášjoga sátnejođiheaddji Svein Atle Somby.

Svein Atle Somby geahčada Iver Jåks dálu

SÁTNEJOĐIHEADDJI: Kárášjoga sátnejođiheaddjái, Svein Atle Sombyi, lea váivi oaidnit mo beakkálmasa dállu lea dál.

Foto: Skjermdump / NRK

Son hállá beakkán Ánddir Ivvár Ivvára, dahje Iver Jåks dálu birra. Dállu lea billašuvvamin, ja doppe ii leat šat oruhahtti. Rohpi lea juo vitnjut, ja máŋgga sajis goaiku čáhci čađa.

– Mu mielas gal lea issoras suddu ahte ná lea billašuvvan. Mun haksen guohpahájaid dáppe, ja rohpi lea botnjut. Dat gal lea váivi munnje oaidnit ahte ná lea šaddan, dadjá Somby go fitná NRK mielde Iver Jåksa dálus.

Álggii árrat ođđaáigásaš dáidagiin

Sámi Vuorká Dávviriid musea jođiheaddji, Åse Johnsena mielas galggašii dálu albmaláhkái áimmahuššat. Erenoamážit go Jåks lei nu dehálaš sámi dáiddár.

– Ivvár álggii hui árrat geahččalit ođđaáigásaš hábmenvugiid iežas duojis ja dáidagis. Ja daid hámiid ja symbolaid bokte son čájehii hui čielga sámevuođa, muitala Johnsen.

Iver Jåks kunst

«IPMILIID DÁNSUN»: Dát Jåksa reliefa čiŋaha Sámiid Vuorka Dávviriid seainni.

Foto: Anne Berit Anti / NRK

Son lasiha ahte Iver Jåksa dáidagis lei alla árvu sihke sámi- ja olggobeale dáiddaeallimis. Ja musea jođiheaddji čohkkáge ovtta Iver Jåksa dáidaga bálddas go hállá NRK:n. Namalassii «Ipmiliid dánsun», mii lea reliefa mii lea seaidnái hábmejuvvon.

– Dás lea son govvidan muhtin dain deháleamos ipmiliin mat min máttuin ledje, dadjá Johnsen.

Eanaš áiggi iežas eallinagis oruige Iver Jåks dálus mii dál lea mieskamin.

– Dát dállu lea okta mearka su maŋis, ja eará dáiddalaš oktavuođat leamaš dien dálus, dadjá Johnsen.

Eai dieđe gii lea eaiggát

Dáiddaráđđi lea geavahan dán dálu kantuvrabáikin sullii 20 jagi. Ja leat dieđus ferten fárret doppe, go ii leat šat oruhahtti.

Iver Jåks maler akvareller

IVER JÅKS: Iver Jåks rohki dagai máŋggalágan dáidagiid.

Foto: Arne Ola Grimstad, Nordvestsamisk museumssiida pressebilde

Muhto gii eaiggáduššá dálu lea eahpečielggas.

Gielda leamaš eaiggát, muhto Dáiddaráđđi maid lea oastigoahtán dálu. Miessemánus áigot Dáiddaráđđi ja gielda čielggadit eaiggátvuođa dálus.

– Na dieđus mii gal áigut iehčamet bealis aistton geahčadit makkár vejolašvuođat leat ahte dan dálu sáhttá divodit. Mo sáhttá dan ovttasráđiid bargat, ja geat dat galget bargat dan, dadjá Dáiddaráđi stivrajođiheaddji Biret Risten Sara.

Sátnejođiheaddji Somby dadjá ahte go gielda lea čoahkkinasttán Dáiddaráđiin, de gávnnahit ovttasráđiid maid áigot dahkat dáluin.

Iver Jåksa dállu

BILLAŠUVVAMIN: Dát dállu gos Iver Jåks barggai ii leat šat orohahtti.

Foto: Piera Balto / NRK

Korte nyheter

  • Seminára sámi mánáidgirjjálašvuođa birra: – Dá lea álgu sámi mánáid girjjiide

    Sámedikki girjerájus, Juoigiid searvi ja Norgga mánáidgirjeinstituhtta lágidedje odne rabas seminára sámi mánáid girjjálašvuođa birra Oslos.

    Girječálli Inga Ravna Eira, sámi girječálliid searvvis, lei okta dain gii čuovui seminára.

    – Dát mearkkaša hui olu sámi girjjálašvuhtii ja sámi girječálliide, danin go mii leat guhká váillahan girjjiid mánáide erenomážit ja maiddai nuoraide.

    Su mielas lea buorre go dákkár seminára dollo, ja muitala ahte sis lea ihttin gis bargobádji mas galget digaštallat mo galget bargat sámi mánáid girjjálašvuođain ovddasguvlui.

    Son čilge ahte Sámis eai leat doarvái mánáidgirječállit, ja jus galget eambbo mánáidgirjjit de adnojit eambbo girječállit maiddái mánáid ja nuoraide.

    – Jus mis galgá boahtteáiggis gávdnot sámegiella, de fertet mii álgit mánáiguin ja mánáide. Erenomážit dál galggašii dahkkot hui stuorra bargu oažžut olu sámegiel mánáidgirjji.

    Son dadjá ahte mánát galggašedje álgit beassat gullat girjjiid dalán go riegádit ja gitta 13-14 jagi rádjái, muhto ahte Sámis eai leat girjjit buot daid ahkásaččaid.

    – Min oainnu mielde lea hui dehálaš sámegielat mánáide oažžut dan vásáhusa, girjjit han ovddidit sámegiela ja go mánát gullet iežaset gillii girjji, dain leat máŋggalágan vásáhusa.

    Ihttá bargobádjái lohká vuordit ahte dat geat galget doppe hállat doppe buktet árvalusaid muhto maid ahte sii ovttas galggašit gávnnahit juoidá.

    – Dá lea álgu sámi mánáid girjjiide, ja dás rájes de álget várra dahpahuvvot áššit, sávvamis.

    Inga Ravna Eira
    Foto: Iŋgá Káre Márjá I. Utsi / NRK
  • Kártadoaimmahat dohkkeha Oslove – mieđihit iežaset ádden ášši boastut

    Kártadoaimmahat lea dál dattetge dohkkehan Oslove nama almmolaš máttasámegiel namman Norgga oaivegávpogii.

    – Mii dat leimmet boastut ádden. Gielda lei ožžon formálalaš rávvaga sámi báikenammanevvohagas maid lága mielde galget dahkat, lohká Kártadoaimmahaga ossodatjođiheaddji Helge Dønvold.

    Kártadoaimmahat šálloša go álggos dieđihedje gildii ahte namma ii dohkkehuvvo.

    Dál álgá Oslo gielda čalmmustahttit gávpoga sámi nama.

    – Lean hui ilus go dát manai bures ja go Oslo sámi namma dál lea almmolaččat dohkkehuvvon, lohká Oslo gávpotráđi njunuš, Eirik Lae Solberg.

    Gávpoga sámi namain sii dáhttot čájehit ahte atnet árvvus sámi kultuvrra, ja čájehit ahte Oslo lea buohkaid oaivegávpot, maiddái buot sámiid oaivegávpot, deattuha son.

    Oslo gieldda neahttasiiddus geavahišgohtet Oslove earret eará gávpoga logos, buohtalagaid gávpoga dárogiel namain.

    Ihtet maiddái áiggi mielde Oslove-geaidnošilttat. Gielda áigu muđuid vel árvvoštallat man láhkai buoremusat čalmmustahttet gieldda sámi nama.

    Oslove lea gávpoga namma máttasámegillii, ja dál juo geavahit sihke searvvit ja ásahusat dán sámi nama Oslos.

    Oslove-skilt på Samisk hus i Oslo.
    Foto: Mette Ballovara / NRK
  • Fálli nåvkå varresvuohtakontrållåv

    Dån guhti årru Hábmera suohkanin ja la 40 ja 79 jage gaskan oattjo dal varresvuohtakontrållåv tjadádit masta i dárbaha majdik mákset.

    Vuoratjismáno 29. biejve álggá Saminor3-guoradallam Hábmera suohkanin, ja vihpá gitta ájgen moarmesmáno 14. bæjvváj.

    Guoradallama åvddåla gåhttju Hábmera suohkan ja Saminor3 álmmuktjåhkanibmáj, mij tjadáduvvá uddni vuoratjismáno 25. biejve sebrudakvieson Ájluovtan kl. 17.00 ja Hamsunguovdátjin kl. 20.00.

    Danna Hábmera suohkan galggá subtsastit manen Saminor3 la ájnas gájkajda suohkanin, ja guoradalle galggi subtsastit sisano birra viesátguoradallamin – manen Saminor3 guovte vahko duogen suohkanin sierra varresvuodastasjåvnåv rahpá.

    Vihttalåk suohkana li maŋen Saminor3:n.

    Bilde av faglig leder for Saminor 3-undersøkelsen, Ann Ragnhild Broderstad, foran Saminor-bussen.
    Foto: Solveig Norberg / NRK