Rigmor fryktar at ho mister fysioterapeuten sin etter kommunedeling

I eit lokale på Digerneset Næringspark i Ålesund er fire pasientar i gang med dagens økt. Der gjer dei ulike øvingar, tett følgt opp av fysioterapeutane Line Alvestad Mikalsen og Margareth Aasebø Løvland.

Apeks fysioterapi ligg i Ålesund, nokre kilometer frå kommunegrensa til Haram. Då dei to kommunane skilde lag ved nyttår skapte det utfordringar for bedrifta.

– Eg hadde aldri trudd at vi kom til å stå i denne situasjonen, seier Løvland.

Usemje om driftsavtale

1. januar i år blei Haram ein eigen kommune igjen etter å ha blitt tvangssamanslått med storkommunen Ålesund i 2020.

I etterkant har det blitt ei usemje mellom kommunane om kven som har driftsavtalen med fysioterapeutane. Årsaka er at Apeks flytta frå gamle Haram til Ålesund etter kommunesamanslåinga. Dette godkjente storkommunen Ålesund den gong då.

Dei to fysioterapeutane opplyser at dei er avhengig av eit driftstilskot for å kunne drive vidare.

– Vi står i ein uavklart situasjon, der ansvaret for driftstilskotet vårt er uavklart, seier Line Alvestad Mikalsen.

Ifølge Mikalsen kjem rundt 70 prosent av pasientane til Apeks frå Ålesund, medan rundt 30 kjem frå Haram og andre nærliggande kommunar. Kommunedelinga skal alt ha fått konsekvensar for nokre av kundane deira. Blant anna dekker ikkje pasientreiser transport over kommunegrensene lenger.

– Vi kan bestille drosje, men då blir den kansellert av pasientreiser. Dermed blir det vanskeleg for dei som treng transport frå ein annan kommune å kome seg hit, seier Mikalsen.

Dei to fysioterapeutane er fornøgde med dagens plassering på Digerneset og seier det ikkje er ønskeleg med ein ny flytteprosess. Dei vektlegg at ei flytting vil få ein rekke konsekvensar, blant anna økonomiske.

– Kommunedelinga var jo ikkje på trappene når vi flytta, så det var ikkje ein tanke at dette kunne skje, seier Mikalsen.

Både Haramsnytt og Bygdebladet har tidlegare skrive om saka.

Fryktar for tilbodet

Ein av dei som bruker tilbodet er Rigmor Berg. Ho bur på Stette i Ålesund og seier ho sparer mykje tid på å sleppe og reise inn til bysentrum.

– Eg har snart gått her i to år. Eg har fibromyalgi, så eg har mykje smerter og er stiv i kroppen. Eg er avhengig av å gå hit for å greie å halde det gåande.

To gonger i veka tek ho turen til Digerneset. Ho fryktar konsekvensen dersom kommunane ikkje blir einige.

– Det verste som hadde skjedd var at eg står utan eit tilbod. Eg har prøvd fleire andre, men det har ikkje fungert så bra. Her har eg endeleg funne noko som verkar.

– Det er ikkje alt som bør handle om kroner og ører. Politikarane må tenke litt på oss som bruker tilbodet, og som bur på bygdene, legg ho til.

Kan hamne i retten

22. januar sende advokaten til fysioterapeutane eit brev til kommunane der han krev at driftstilskotet, som skulle ha kome 12. januar, blir betalt innan ti dagar.

– Om ikkje, kan det bli sendt ei begjæring til retten om midlertidig forføyning til saka blir avgjort, seier Løvland.

Saka har også blitt sendt til Statsforvaltaren. I eit brev til partane skriv dei at dei ikkje har grunnlag for å gripe inn i saka, men oppfordrar kommunane til å avklare forholdet rundt driftsavtalen.

I tillegg har Mudassar Kapur (H) stilt eit spørsmål til kommunal- og distriktsminister, Erling Sande, om saka.

Ministeren svarar at Ålesund og Haram må bli einige om korleis den kommunale driftsavtalen om fysioterapitenester skal bli ført vidare.

– Eventuelle endringar i avtalar, innanfor rammene av gjeldande regelverk, føreset einigheit mellom kontraktspartane, skriv Sande.

Viser til kvarandre

Ålesund kommune opplyser at det ikkje er aktuelt for dei å ta over dei to heimlane til Apeks. Dei vektlegg at dei uansett hadde vore lovforplikta til å lyse ut stillingane om dei hadde gjort det.

– Vi har verken pengar eller behov for å auke med to heimlar i dette området, seier kommunedirektør i Ålesund, Steven Hasseldal.

Han meiner at Apeks si flytting til Digerneset i 2021 blei godkjent med det atterhald at dei framleis skulle betene innbyggarane i «gamle Haram», der heimlane kom frå.

Ifølge Hasseldal var det føresetnaden for avtalen og at driftstilskotet skulle framleis vere knytt til område heimlane var oppretta i. Han meiner difor at det er Haram som må bli einige med Apeks, ikkje Ålesund.

– Vi har også hatt ein kommunestyrevedtak på at det ein hadde med seg inn i kommunesamanslåinga, skal ein ha med seg ut, seier han.

Ifølge Ålesund skal Haram i fjor ha stadfesta at dei to heimlane til Apeks skulle bli ført tilbake til dei. Dette er kommunedirektøren i Haram, Anders Norvald Hammer, ueinig i.

– Flyttinga blei godkjent etter samanslåinga og dermed er det ikkje noko vi har tatt med inn storkommunen. Det hadde vore noko anna om dei framleis hadde lokale i det som i dag er Haram, seier han.

Hammer seier at dei ikkje kan ha ein driftsavtale med ei bedrift som no er lokalisert i ein annan kommune.

– Vi har stilt vilkår om at Apeks må flytte for at vi skal ta dei to heimlane tilbake. Haram har tilbydd å betale ut eit midlertidig driftstilskot. Det vil sikre drifta og pasientbehandlinga fram til ei endeleg løysing er på plass. Men for oss føreset det at kommunane gjer ein avtale om korleis vi skal løyse dette spørsmålet på sikt, seier Hammer.

Håper på ei løysing

Dei to fysioterapeutane håper at saka skal få ei løysing.

– Vi håper at dei blir einige og at det ikkje skader pasienttilbodet vårt eller bedrifta vår. Det beste hadde kanskje vore om kommunane betalte for dei tenestene dei nytta. At dei kan møtast på halvvegen, seier Margareth Aasebø Løvland.