Dei nye novellene, 12 i talet, føyer seg inn i dette bildet. Og her, som tidlegare- er det nøkterne både ein styrke og ein veikskap. Dei svakaste historiene er så nøkterne og kvardagsmennesket er så kvardagsleg at verken personen eller hendingane fester seg i lesaren. I novella ”Huset” heiter det:
Novellesamlingen 'Det vakre', er utgitt på Aschehoug forlag.
Foto: Aschehoug forlagFort gløymt
Dette er både nøkternt og effektivt fortalt, men så uspesifisert at det er gløymt i same stund som det er lese. I høgden tek vi det høfleg til etterretning. Slik er det også med ei novelle som ”Stjerneskudd”.
Personane blir for laust teikna, dei får sjølvsagte eigenskapar (”hun liker høsten”), hendingane blir skissert i forbifarten, og det blir eit flyktig møte i natta. For at ei novelle skal vere god, må det liggje ein intensitet ein eller annan stad: i karakterteikninga, i handlinga, eller i språket. Det må vere ein konsentrasjon om noko heilt spesifikt.
Fyldig indre monolog
I dei beste novellene skjer dette. Ttittelnovella ”Det vakre” handlar det om ein kunstmålar som på tjuande året sit og et frukost med Gudrun. Han ser og tenkjer sitt:
Her har vi ein kar som veit godt kva han bør føle, men reint faktisk føler han noko heilt anna. Slik oppstår ei spenning som gjer at novella får liv. Dette er også ei av novellene der den indre monologen er svært fyldig, medan dei små replikkane som blir uttalt er ganske likegyldige. Slik blir eit viktig tema i samlinga illustrert:
Folk kan leve tett på kvarandre i menneskealdrar, som vener, som ektefeller, som foreldre og barn,- og likevel ikkje vite særleg mykje om kva den andre tenkjer og drøymer.
Denne måten å få fram eit poeng på, er vesentleg meir elegant enn der Mørck fell for freistinga til å forklare kva det er som skjer.
Det vakre er ei ujamn samling. Noveller som ”Det vakre”, ”Gi alt” og ”Señorita” minner oss om at det er ein av veteranane i norsk novellekunst vi har med å gjere her. Medan fleire andre historier flyt ut, blir for utydelege i risset og for tydelege i moralen.
