Hopp til innhold

Bålmøte tente gnisten

Tørket reinkjøtt og bålkaffe fikk praten så godt i gang at partene ble enige om å fortsette samtalene. Sametinget og kommunene i Nord-Salten skal møtes på nytt.

Bålmøte i Tysfjord

Hamarøy-ordfører Rolf Steffensen (f.v.), Steigen-ordfører Asle Schrøder sammen med Sametingets rådsmedlem Ann-Mari Thomassen på bålmøte.

Foto: Sander Andersen / NRK

– Nå har vi fått diskutert mye om forhold som angår oss alle under rolige former. Når man sitter slik sammen uformelt rundt et bål, får man diskutert mye, sier ordfører Tor Asgeir Johansen i Tysfjord kommune til NRK.

Mandag møttes ordførerne fra Steigen, Hamarøy og Tysfjord og sametingsrådet til et bålmøte som direktøren i det lulesamiske senteret Árran hadde tatt initiativ til.

Tysfjordordføreren sier bålmøtet har bidratt til å styrke tilliten mellom partene.

– Jeg er glad for at alle kunne møtes på denne måten, sier han.

– Tillitsfull stemning

Også ordfører i Hamarøy, Rolf Steffensen var fornøyd etter møtet.

– Det var en god samtale med tillitsfull stemning, sier han.

Han antydet at det hadde vært spennende å ha et kommunestyremøte i en lavvo.

– Målet med dette møtet var ikke å komme fram til så mye, men vi er blitt enige om å snakke mer i lag i den formen vi har gjort her med bålsamtaler, sier Steffensen til NRK.

Likeverdige helsetilbud til den samiske befolkningen i Nord-Salten skal tas opp i en regionmøte om kort tid. Dette var også temaet på det første bålmøtet hvor sametingsrådets Ann-Mari Thomassen og Henrik Olsen deltok sammen med ordførerne i området.

Artikkelen fortsetter under bildet

Bålmøte i Tysfjord

Árran-direktør Lars Andreassen, Sametingets rådsmedlem Henrik Olsen og Tysfjord-ordfører Tor Asgeir Johansen på bålmøte.

Foto: Sander Andersen / NRK

Røyklukt av møtekofta

Møtekofta til sametingsråd Ann-Mari Thomassen fikk i løpet av timene i lavvoen skikkelig røyklukt.

– Stemningen var svært god og samtalene gode, og da gjør det ikke noe om kofta lukter bålrøyk nå, sier hun.

Hun er spesielt fornøyd med at sametingsrådet fikk de fikk snakket om flere forhold som angår både den samiske og øvrige befolkningen.

– Nå har vi en felles forståelse og visjoner for hvordan vi kan behandle disse sakene i framtiden, sier Thomassen.

Sametingsråd Henrik Olsen understreker at det var viktig for Sametinget å være på bålmøtet.

– Dette er et veldig viktig område for oss. Derfor er det også svært fint at Árran har klart å samle alle tre ordførerne. Jeg tror uformelle møter som dette kan være en veldig fin start på mer formelle møter hvor beslutninger kan tas, sier han.

For noen av kommunene i området kan det bli snakk om å inngå samarbeidsavtaler med Sametinget.

– God mat

Steigen-ordfører Asle Schrøder var også svært tilfreds etter bålmøtet i Tysfjord:

Lars Andreassen, Árran

Árran-direktør Lars Andreassen håper på flere bålmøter.

Foto: Sander Andersen / NRK

– Jeg har fått god mat, veldig bra reinkjøtt. Møtet var positivt.

Ordføreren sier Steigen ikke er den mest utpregede samekommunen i regionen.

– Vi har en del samisk befolkning i kommunen, og vi får se om vi får lokket folket fram mer. Jeg kan ikke love at vi skal lage samiske skilt umiddelbart etter dette møtet, men kanskje er dette vi også bør ta opp og snakke om i Steigen, sier han.

Også direktør Lars Andreassen ved Árran var godt fornøyd med bålmøtet.

– Kommunene skal invitere Sametinget til et oppfølgingsmøte hvor blant annet helsetilbudet til den samiske befolkningen skal diskuteres, sier han.

Korte nyheter

  • Oaivvilda ságastallan internáhtaid birra lea menddo ovttalágan

    Skuvlainternáhtaid eallin maŋŋil soađi lea šaddan gillámušhistorjá. Dan oaivvilda okta Davvi-Norgga eanemus dovddus servodatkritihkkáriin, gii ieš lea orron internáhtas bajásšattadettiin.

    – Ii olmmoš sáhte čállit movttegis historjjá. Galgat gávdnat surgadisvuođa ja eanemus lági mielde muitalit bahávuođa birra mii dáhpáhuvai internáhtain, dadjá Odd Mathis Hætta.

    Ovddeš vuosttašamanueansa ássá Álttás, muhto lea eret Siebes gilážis Guovdageainnu suohkanis. Son lea ieš ássan internáhtas Guovdageainnus 50-logus.

    Dál su suhtada almmolaš muitalus skuvlainternáhtaid eallima birra maŋŋel soađi. Su oainnu mielde lea šaddan eanaš muitalus givssideami ja vearredaguid birra.

    – Dat gal ii doala deaivása. Mánát ohppe sosialiseret ja besse oahpásnuvvat eará giliid mánáiguin. Ollugat čatne ustitvuođa eallináigái, dadjá Hætta.

    – Dat lei olu oahpaheddjiid duohken mo oahppiid áigodat internáhtain lei, njulgestága, lohká sosialantropologa ja ovddeš Duohtavuođa- ja seanadankommišuvnna lahttu, Ivar Bjørklund.

    Son oaivvilda ahte dat mii dáhpáhuvai internáhtain maŋŋel soađi, lei hui ollu dan duohken makkár jurdagat oahpaheddjiin ledje.

    Go vel dáruiduhttin ii lean ge šat nu čielga áigumuš, de ain ledje sii geat doaimmahedje dan.

    – Nu ožžo oahppit hui iešguđetlágán vásáhusaid. Muhtun buorit ja muhtun heajos, lohká son.

    Ivar Bjørklund lea ovtta oaivilis ahte dat mii lei positiiva dáruiduhttima doaimmain, lei ahte ollu mánát ožžo oahpu.

    Muhto: – Haddi dan oahppus lei sin gielalaš ja kultuvrralaš duogáš. Dát lea mii gieđahallojuvvo kommišuvdnaraporttas ja mii lei Stuorradikki mandáhtta.

    Su mielas galggašii lea váttis oaidnit mo dáruiduhttin lei riggodahkan sámi mánáide.

    – Tragedia lei ahte Norgga politihkkárat eai sáhttán govahallat ahte skuvlavázzin ja čálgoburiide searvan livččii sáhttán dáhpáhuvvat sámi ja kvena kulturvuođu eretváldima haga.

    Loga ášši dárogillii:

  • Sámi muséa Siida lea jagi eurohpalaš muséa

    Bálkkášupmi man «European museum of the year Awards» juohká, vuittii Siida muséa Anáris.

    Jury čállá earet eará ahte «musea lea čájehan earenoamášvuođa dan rabas, searvvaheaddji searvadahttinproseassas, mii buktá ođđa vejolašvuođaid sihke sámi álbmogii ja viidát álbmogii čatnat vássánáiggi ja dálááiggi oktii.

    Dohkkehettiin iežaset vuoigatvuođa eaiggáduššat álgoálbmogiid eatnamiid juridihkalaš dásis ja Sámi parlameanttaid kultuvrralaš iešmearrideami gaskaoapmin, de musea maid nanne viidábut digaštallamiid das mo álgoálbmogat, sihke Eurohpás ja máilmmiviidosaččat, galget divodit eatnamiid. Musea lea beaktilis veahkki das ahte olbmot besset áddet kultuvrralaš dialoga ja álgoálbmogiid rolla ođđaáigásaš dáhpáhusain, ja seammás viiddida gussiid máhtu ja ipmárdusa álgoálbmogiid servodatlaš čuolmmaid birra.»

    Sámi musea Siida lea Suoma beali sámiid našuvnnalaš musea, áidna dohkkehuvvon eamiálbmotkultuvra Eurohpás.

    Dát lea áidna musea Suomas mii aktiivvalaččat čohkke Sámi kulturárbbi dainna lágiin ahte seailluha, suodjala ja čájeha Sámi konkrehtalaš ja ii-materiálalaš kulturárbbi ja čađaha čoakkáldagaide vuođđuduvvi dutkama.

    Siida museum, Finland
    Foto: Ilkka Vayryneninfo / Siida sámi museum
  • 57 duššan dulvái Brasilas, 70.000 báhtareamin

    Garra arvvit Lulli-Brasila Rio Grande do Sul guovllus lea dahkan ahte 57 olbmo leat duššan, ja máŋggas leat jávkosis

    Nu čállá NTB.

    Siviilasuodjalus Brasiilas dajai bearjadaga ahte arvvit duššadit gávpogiid ja leat bággen duháhiid vuolgit ruovttuineaset.

    Guovllus maid ásset eamiálbmogat, geaidda maid čuohcá garrasit, čállá AP.

    Dát lea njealját jápmadulvi Brasilas jagis, maŋŋil dulvadeami suoidnemánus, čakčamánus ja skábmamánus 2023 ja dat godttii oktiibuot 75 olbmo.

    Brasiila geologiijadoaimmahat muitala ahte dát lea vearrámus dulvi man sii leat registreren goassige.

    Muhtun gávpogiin lei čáhci alimus dásis dan rájes go registreremat álge measta 150 jagi dás ovdal, čállá lágádus.

    A highway is partially submerged by flood waters caused by heavy rains, in Porto Alegre, Rio Grande do Sul state, Brazil, Friday, May 3, 2024.
    Foto: Carlos Macedo / AP Photo