«Eldste vinnar på 95 år» vil endre reglane: – Utøvarar er døgnfluger

For tre år gjorde Bell ein manøver i livet, som skulle vise seg å vere svært hensiktsmessig. Den kjende kunstløparen Adam Rippon la skøytene på hylla og gjekk inn i trenarrolla for Bell.

Det resulterte i siger i den nasjonale konkurransen i USA i år, og med det blei ho den eldste utøvaren på 95 år som har tatt den tittelen.

– Det er latterleg at det har gått så lang tid, men eg håpar eg kan vere eit eksempel på at ein ikkje treng stoppe på grunn av alder, seier Mariah Bell til NRK.

I tillegg kvalifiserte ho seg for første gong til OL, og er i det gjeve selskap med andre utøvarar som har klart kravet ti år tidlegare enn ho.

Det utruleg lave aldersnivået reagerer trenaren hennar kraftig på.

– Det er heilt vilt. Det bør ikkje vere slik at eldre utøvarar konkurrerer mot born som ikkje ein gong har fått menstruasjon. Det er ei heilt anna verd, seier Rippon til NRK.

Tek avstand

Nokre av dei største favorittane i den individuelle konkurransen, er så vidt fylt 17 år. Slik har det vore ei stund, at kunstløparar jobbar hardt i tidleg alder for å lære trippel aksel og firedoble hopp. Dei tek kjapt nivået, og kvalifiserer seg til OL.

Når målet er nådd, ser ein dei aldri igjen.

Dei siste fem OL-vinnarane for kvinner i individuell konkurranse har vore 15, 16 og 17 år gamle.

Tre av dei la opp året etter, medan to heldt fram i ytterlegare eitt år før dei la skøytene på hylla.

– Det syg for sporten sin del, og for dei som ser på, seier Rippon og held fram:

– Å skyve ein haug med trening på ein så ung utøvar, og presse dei til titlar, er ikkje sport. Det er eit sirkus.

Det er ikkje tvil om at han har dopingsituasjonen med russiske Kamila Valijeva friskt i minnet. På sine sosiale media har han gått kraftig ut mot støtteapparatet hennar og meiner dei må ta støyten for kva som har skjedd.

– Det er hjarteknusande. Dei vaksne rundt henne har sett ho i denne fryktelege situasjonen og burde bli straffa for det. Dei har øydelagd hennar olympiske oppleving og for alle andre her, skriv han mellom anna.

Vil endre reglane

Rippon er klar i talen:

– Dei må auke aldersgrensa. No er det blitt slik at om du er fødd i feil år, kjem du aldri til å lykkast. Om ein trenar mot sin beste sesong som femtenåring, kjem ein ikkje til å bry seg om ein blir skada eller måten ein pressar utøvarane på, seier han.

Han ser ingen problem i å auke aldersgrensa for senior. No er det slik at utøvarar som er 15 får stille i klassen, medan 19 er året du må bli senior.

– Det endrar berre speleplanen og strategien, i staden for å trykke alt du kan i den eine kofferten, tar fatt på reisa og håpar på det beste.

Han meiner det òg vil førebygge mental helse.

– Når utøvarar må halde seg friske over lengre tid, vil teknikken forbetre seg, skøytekvaliteten vil bli betre og mentaliteten vil bli sterkare, seier han.

Verdifull erfaring

Mariah Bell tykkjer det er ein god idé å auke aldersgrensa for å stille i seniorklassen.

– Som ung er det så mykje press som kvilar på skuldrene, og det er vanskeleg å halde oppe. Det er ein god løysning, og det vil gjere det kjekkare for fansen, som har ein utøvar dei kan heie på i fleire år, seier ho.

Ho er takknemleg for at ho utvikla seg litt saktare enn det som er «vanleg».

– Det har gjort at eg har fått ein lengre karriere og meir erfaring. Vi fortener å ha fleire gode år i sporten, ikkje berre eit lite augeblikk, ein sesong, seier ho.

Svenske Josefin Taljegård (26) er ein anna utøvar som er i den «eldre» båsen, og som «skil seg» ut nettopp fordi ho òg får OL-debuten i tjueåra.

– Eg tykkjer det er kjedeleg at det er slik, nettopp fordi eg tykkjer sjølv at no når eg har modnast litt meir, så er det kjekkare med kunstløp. Eg er rolegare, tryggare psykisk, og presterer betre i konkurranse fordi eg klarar å handtere nervane mine betre, seier Taljegård til NRK.

Kort karriere

Det norske skøyteforbundet tykkjer ingenting om at unge utøvarar får stille i seniorklassen, og har levert eit forslag om å auke aldersgrensa til 17 år for å delta i meisterskap. Det forslaget blei levert allereie tilbake hausten 2019, men utsett på grunn av koronapandemien.

Det har dei gjort med omsyn for å beskytte utøvar si fysiske og mentale helse, og Det internasjonale skøyteunionen (ISU) skal behandle dette på kongressen i sommar.

– Det kan ikkje vere slik. Det er på veg til å øydelegge sporten vår. Vi har utøvarar som er døgnfluger, seier internasjonal dommar og ekspert Lise Røsto Jensen til NRK og held fram:

– Vi ser dei 48 månadar og så kjem det nokre nye. Reglementet legg ikkje til rette for ei lang karriere.

Etter at CAS lét russiske Kamila Valijeva delta i den individuelle konkurransen tysdag, og brukte den unge alderen som ei årsak til det, meiner Røsto Jensen at forslaget om ei auka grense står mykje sterkare.

• Les også: Nekter medaljeseremoni for Valijeva – Norge krever regelendring

– Når alderen blir brukt som argument i CAS, betyr det at utøvarane har ulike spelereglar basert på alder. Det er det mange som har vanskar med å forstå.

Ingen samanheng

Camilla Gjersem er fullstendig einig med skøyteforbundet. Ho er tidlegare norsk kunstløpar og meinar at noverande reglement kan utnyttast og bidra til rovdrift på unge utøvarar.

– Ein kan ikkje bruke unge utøvarar i kampen om medaljen. Det er ikkje bra verken fysisk eller mentalt, og med tanke på den belastninga som blir påført born, seier ho til NRK og held fram:

– Regelsystemet er inkonsekvent når det opnast for at born kan delta i konkurranse, men ikkje vere underlagt dei same reglane. Det er ingen samanheng og er uheldig.

PS! ISU publiserte i førre veke den oppdaterte agendaen til Kongressen. Der har Den internasjonale unionen sjølv lagt inn ein forslag om å auke aldersgrensa.

– Dei tek problemet på alvor. Det er vi veldig glade for å sjå, og då er det store sjansar for at forslaget går gjennom, avsluttar Røsto Jensen.