Hopp til innhold

Románas čállá boazosápmelaččaid eallimis ja olbmuid gaskavuođain

John Ness almmustahttá farga romána mas lea sáhka sápmelaččain, dážain, ruoŧŧilaččain ja skealmmain. Girjji namma lea «Rettferd».

John Ness girjeolggoš

John Ness girjjis lea sáhka ráhkesvuođas, soahpameahttunvuođain ja vuostálasvuođain. Girji lea dárogillii.

Foto: Ness, John

John Ness

John Ness almmuha farga románas Rettferd. Jurdda lea čállit girjeráiddu dás.

Foto: Priváhta

John Ness lea čállán vuosttaš girjji, maid muitala gárvánit almmustahttimii golggotmánu loahpas. Ii son leat ovdal čállán makkárge girjjii, muhto son lea álo liikon muitalusaide. Ja go juo lea nu, na de gávnnahii buoremussan čállit girjji vai olaha eanebuidda.

Čállá girjeráiddu gelddolaš fáttás

Girječálli muitala iežas čállit sápmelaččain, dážain, ruoŧŧilaččain ja skealmmain. Girjji váldopersovnnat leaba Ellen Margrethe Neila ja Jan Kiberg. Ellen Margrethe lea gullevaš boazosámi bearrašii, son lea Jacob Neila áddjut. Jacob Neila lea okta dain riggámus boazosámiin Tjielome orohagas. Ellen Margrethe dat galgá árbet ádjás, muhto de geavvá nu ahte Ellen Margrethe eadni jápmá gárddástaladettiin imašlaš láhkai.

Ellen Margrethe gávdná de reivve mas oaidná man stuorra eallu ádjás lei ovdal go jámii, muhto dál ledje dát olu bohccot jávkan. Danne mearrida dutkagoahtit gosa bohccot leat šaddan.

Deaivvada «Fremmedlegionen» albmáin gii lohpida veahkehit su

Jan Kiberg lea almmái gii lea bargan njeallja jagi fránska fremmedlegionenis. Son lea máhccan Norgii danne go hálidii ráfálaš guovllus eallit, ja lei vánddardeamen Tjielome mehciin go fuomášii nuorra nieidda gálašeamen jávrrážis, gos son lávii dápmohiid bivdit.

Dás rájes de dáhpáhuvvagohtet áššit mat rohttejit lohkki dáid fearániid máilbmái.

Girječálli lea davvinorgalaš

Girječálli John Ness lea bajásšaddan Njárggas dahjege Stokmarknesas Viestterállasis. Iežas muitala dovdat olu olbmuid Snoasá guovllus, ja doppe lea son olu mátkkoštan mehciin. Ja dáin mátkiin fuomášii čállit girjji justa fal sápmelaččain, dážain, ruoŧŧilaččain ja skealmmain.

John Ness almmuha dán mánu loahpas iežas vuosttaš girjji. Son lea 54 jagi boaris, ja lea rievtti mielde inšenevra ja lea bargan Off Shore doaimmain.

Korte nyheter

  • Buljo joatká Juoigiid Searvvi jođiheaddjin

    Karen Anne Buljo váldá ođđa áigodaga Juoigiid Searvvi jođiheaddjin. Dát searvi lea ásahuvvon 1988;is ja lea árbevirolaš juigiid várás. Sin doaibma lea ovddidit ja seailluhit árbevirolaš juoigama juoigama.

    Karen Anne Buljo
    Foto: Marie Louise Somby
  • Seminára sámi mánáidgirjjálašvuođa birra: – Dá lea álgu sámi mánáid girjjiide

    Sámedikki girjerájus, Juoigiid searvi ja Norgga mánáidgirjeinstituhtta lágidedje odne rabas seminára sámi mánáid girjjálašvuođa birra Oslos.

    Girječálli Inga Ravna Eira, sámi girječálliid searvvis, lei okta dain gii čuovui seminára.

    – Dát mearkkaša hui olu sámi girjjálašvuhtii ja sámi girječálliide, danin go mii leat guhká váillahan girjjiid mánáide erenomážit ja maiddai nuoraide.

    Su mielas lea buorre go dákkár seminára dollo, ja muitala ahte sis lea ihttin gis bargobádji mas galget digaštallat mo galget bargat sámi mánáid girjjálašvuođain ovddasguvlui.

    Son čilge ahte Sámis eai leat doarvái mánáidgirječállit, ja jus galget eambbo mánáidgirjjit de adnojit eambbo girječállit maiddái mánáid ja nuoraide.

    – Jus mis galgá boahtteáiggis gávdnot sámegiella, de fertet mii álgit mánáiguin ja mánáide. Erenomážit dál galggašii dahkkot hui stuorra bargu oažžut olu sámegiel mánáidgirjji.

    Son dadjá ahte mánát galggašedje álgit beassat gullat girjjiid dalán go riegádit ja gitta 13-14 jagi rádjái, muhto ahte Sámis eai leat girjjit buot daid ahkásaččaid.

    – Min oainnu mielde lea hui dehálaš sámegielat mánáide oažžut dan vásáhusa, girjjit han ovddidit sámegiela ja go mánát gullet iežaset gillii girjji, dain leat máŋggalágan vásáhusa.

    Ihttá bargobádjái lohká vuordit ahte dat geat galget doppe hállat doppe buktet árvalusaid muhto maid ahte sii ovttas galggašit gávnnahit juoidá.

    – Dá lea álgu sámi mánáid girjjiide, ja dás rájes de álget várra dahpahuvvot áššit, sávvamis.

    Inga Ravna Eira
    Foto: Iŋgá Káre Márjá I. Utsi / NRK
  • Kártadoaimmahat dohkkeha Oslove – mieđihit iežaset ádden ášši boastut

    Kártadoaimmahat lea dál dattetge dohkkehan Oslove nama almmolaš máttasámegiel namman Norgga oaivegávpogii.

    – Mii dat leimmet boastut ádden. Gielda lei ožžon formálalaš rávvaga sámi báikenammanevvohagas maid lága mielde galget dahkat, lohká Kártadoaimmahaga ossodatjođiheaddji Helge Dønvold.

    Kártadoaimmahat šálloša go álggos dieđihedje gildii ahte namma ii dohkkehuvvo.

    Dál álgá Oslo gielda čalmmustahttit gávpoga sámi nama.

    – Lean hui ilus go dát manai bures ja go Oslo sámi namma dál lea almmolaččat dohkkehuvvon, lohká Oslo gávpotráđi njunuš, Eirik Lae Solberg.

    Gávpoga sámi namain sii dáhttot čájehit ahte atnet árvvus sámi kultuvrra, ja čájehit ahte Oslo lea buohkaid oaivegávpot, maiddái buot sámiid oaivegávpot, deattuha son.

    Oslo gieldda neahttasiiddus geavahišgohtet Oslove earret eará gávpoga logos, buohtalagaid gávpoga dárogiel namain.

    Ihtet maiddái áiggi mielde Oslove-geaidnošilttat. Gielda áigu muđuid vel árvvoštallat man láhkai buoremusat čalmmustahttet gieldda sámi nama.

    Oslove lea gávpoga namma máttasámegillii, ja dál juo geavahit sihke searvvit ja ásahusat dán sámi nama Oslos.

    Oslove-skilt på Samisk hus i Oslo.
    Foto: Mette Ballovara / NRK