Hopp til innhold

Lávkii girkokoaras artisttaeallimii

43 jahkkásas Luleju sámi nisu, Pia Maria Holmgren, lávllui girkokoaras. Das son lea lávkestan sámi artisttamáilbmai ráfi lávlagiin. Gieskat searvvai minoritehttagielaid lávlun gilvu Eurohpas.

Pia Maria Holmgren
Foto: Thoralf Balto

Ášši doaimmaha Thoralf Balto

Pia Maria Holmgren álggii mánnán lávlut girkokoaras. Šuoŋain "Geaidnu" vuittii son Sámi Grand Prix gilvvu dán jagi, ja nu beasai Liet lávlungilvui. Iiba galle jagi áigi sirddii girkokoaras eará lávdái, ja álggii lávlut sámegillii danne go son lávlumiin fidne ruovttoluotta sámegiela maid mannan lea massan.

Mánnán juo álgán lávlut

Girkokoaras lávllui son solisttan, son čuojahii maid doppe instrumeanttaid nugo orgela ja gitára.


Moatti jagis lea son lávlumiin áddegoahttán veaháš sámegiela. Ja máhttá maid veaháš sámegiela, muhto hállat ii leat gal sutnje nu alki. Dasa gal ii vel dovdda iežas leat gearggusin, go dovdá ahte fertešii máŋggáid áiddiid badjel vel fertet gorgŋestit ovdalgo hállát sáhttigoahttá.

Orru leamen leat jaskkes ráfálaš nisu


Pia Maria orru leamen leat ráfálaš nisu. Iige oro sparggiheamen juohke dussiin. Lávddis lávlut lea sutnje dat lunddoleamos bargu eallimis. Jus vel maŋŋit sirddii girkokoaras lávdái, nugo sámi grand prix:ii, ja Liet lávlun gilvui, de dovdá son rafi. Girkokoaralávlun ja su nana oskku veahkeha su, lohka Pia Maria Holmgren.

Ii oahppan mánnán sámegiela

Pia Maria lei gavcci jagi boaris go su eadni jámii. Eadnis ii goassige hállan sámegiela sutnje. Mánnán gárttai son olu áhkus ja ádjás luhtte leat Láinevuomis. Sutnuide lei ges soma go son hálái ruoŧa giela, ja eaba soai danne beroštan hállat suinna sámegiela.

Nu leage son lávlon ruoŧagillii Luleju guovllus. Easka rávis agis álggii lávlut sámegillii, ja danne Pia Maria ii imas go son ii leat nu dovddusis artistta Sámis

Ovddastii sámiid lávlungilvvus

Liet lávlungilvvus

Liet lávlungilvvus

Foto: Thoralf Balto

"Geaidnu" nammasaš šuoŋain ovddastii son sámiid Liet lávlungilvvus Lorient gávpogis Frankriikkas.
Liet lávlun gilvu lea minoritehta gielaid lávlun gilvu Eurohpas. Šuokŋateaksta mearkkasa olu Pia Mariai.
Teavstta oahpai eadnestis dalle go lei mánná. Teaksta muitala geainnu rafivuhtii, man manjis son oppa áiggi lea. Ráfivuohta guoskka dan eallimii mas son eallá, ja maiddái dasa geainna son ovttas ássa. Ráfivuođa manjis han leat mii buohkat, lohka Pia Maria Holmgren.

Lea áŋgir ja ceaggái


Pia Maria Holmgren lea dakkáraš nisu gii ii dussiin vuollán. Go vuitii Sámi Grand Prix, de diđii maid ahte son lea Liet lávlungilvui maiddái searvamin. De álggii easka sutnje dat garra proseassa fidnet ruđaid vuolgit dokko. Olles giđa, geasi ja čavčča lea son rahčan gávdnat ruđaid vai suittášii dan ovcci olbmo delegasuvnna váldit mielde Liet gilvui.

Dál go son lea ollasuhttán dán ruhtadeami ja buohkat geat galge lean mielde, leat mielde, de dovda ahte leamašan somás prošeakta dattege. Álddis lohká leat buori dovddu, go ii leamašan nu álki beare lávket Liet gilvui.


Dan áiggis go rážai fidnet doarvái ruđa mátkái, de gal mángii eahppidii mo dal suinna manaš. Ferte go dušše okto vuolgit lávlut Liet gilvvus, ja dušše gitara váldit mielde, vai fidne go doarvái ruđa, nu ahte buohkat sáhttet searvat gilvui. Dál geavai nu ahte olles musihkkajoavku beasai mielde, nu ahte ii lean eara go lávket lávdái lávlut.

Dovdá sápmelašvuođas nannosit


Pia Marias lea nana sámi dovdu. Liet lavlun gilvvus gudni ja vuollegašvuođa go son han ovddastii olles sámi, iige dušše iežas, ja dat lea hui stuorra dovdu sutnje.

Šuokŋa šattai ovccádin gilvvus

Pia Maria ja su šuokna "Geaidnu" fidnii ovccát saji Liet gilvvus. Pia Mariai lei dát oalle váivi go ii dovdda leat deavdán sámiid vuordamušaid gilvvus. Lohká bures diehttit ahte Sápmi lea vuoitan njeallje gearde ja oktii vel šaddan nubbin.

Iežas gal lohká gierdat vuoittohallat go son diehtta gii son ieš lea, ja su eallimis lea ráfi. Son ja su musihkkárat gal dahke dan buot buoremusa Liet gilvvus, ja dan ii aiggo láitit. Dainna son baicce lea viehka duhtavaš. Ii leat nu álki gilvvohallat musihkas, go olmmos ii goassige dieđe maid duopmárat ain bidjet vuođđun go árvvoštallet musihkkagilvvu šuoŋaid.

Pia Maria Holmgren

Pia Maria Holmgren

Foto: Thoralf Balto

>

Korte nyheter

  • Seminára sámi mánáidgirjjálašvuođa birra: – Dá lea álgu sámi mánáid girjjiide

    Sámedikki girjerájus, Juoigiid searvi ja Norgga mánáidgirjeinstituhtta lágidedje odne rabas seminára sámi mánáid girjjálašvuođa birra Oslos.

    Girječálli Inga Ravna Eira, sámi girječálliid searvvis, lei okta dain gii čuovui seminára.

    – Dát mearkkaša hui olu sámi girjjálašvuhtii ja sámi girječálliide, danin go mii leat guhká váillahan girjjiid mánáide erenomážit ja maiddai nuoraide.

    Su mielas lea buorre go dákkár seminára dollo, ja muitala ahte sis lea ihttin gis bargobádji mas galget digaštallat mo galget bargat sámi mánáid girjjálašvuođain ovddasguvlui.

    Son čilge ahte Sámis eai leat doarvái mánáidgirječállit, ja jus galget eambbo mánáidgirjjit de adnojit eambbo girječállit maiddái mánáid ja nuoraide.

    – Jus mis galgá boahtteáiggis gávdnot sámegiella, de fertet mii álgit mánáiguin ja mánáide. Erenomážit dál galggašii dahkkot hui stuorra bargu oažžut olu sámegiel mánáidgirjji.

    Son dadjá ahte mánát galggašedje álgit beassat gullat girjjiid dalán go riegádit ja gitta 13-14 jagi rádjái, muhto ahte Sámis eai leat girjjit buot daid ahkásaččaid.

    – Min oainnu mielde lea hui dehálaš sámegielat mánáide oažžut dan vásáhusa, girjjit han ovddidit sámegiela ja go mánát gullet iežaset gillii girjji, dain leat máŋggalágan vásáhusa.

    Ihttá bargobádjái lohká vuordit ahte dat geat galget doppe hállat doppe buktet árvalusaid muhto maid ahte sii ovttas galggašit gávnnahit juoidá.

    – Dá lea álgu sámi mánáid girjjiide, ja dás rájes de álget várra dahpahuvvot áššit, sávvamis.

    Inga Ravna Eira
    Foto: Iŋgá Káre Márjá I. Utsi / NRK
  • Kártadoaimmahat dohkkeha Oslove – mieđihit iežaset ádden ášši boastut

    Kártadoaimmahat lea dál dattetge dohkkehan Oslove nama almmolaš máttasámegiel namman Norgga oaivegávpogii.

    – Mii dat leimmet boastut ádden. Gielda lei ožžon formálalaš rávvaga sámi báikenammanevvohagas maid lága mielde galget dahkat, lohká Kártadoaimmahaga ossodatjođiheaddji Helge Dønvold.

    Kártadoaimmahat šálloša go álggos dieđihedje gildii ahte namma ii dohkkehuvvo.

    Dál álgá Oslo gielda čalmmustahttit gávpoga sámi nama.

    – Lean hui ilus go dát manai bures ja go Oslo sámi namma dál lea almmolaččat dohkkehuvvon, lohká Oslo gávpotráđi njunuš, Eirik Lae Solberg.

    Gávpoga sámi namain sii dáhttot čájehit ahte atnet árvvus sámi kultuvrra, ja čájehit ahte Oslo lea buohkaid oaivegávpot, maiddái buot sámiid oaivegávpot, deattuha son.

    Oslo gieldda neahttasiiddus geavahišgohtet Oslove earret eará gávpoga logos, buohtalagaid gávpoga dárogiel namain.

    Ihtet maiddái áiggi mielde Oslove-geaidnošilttat. Gielda áigu muđuid vel árvvoštallat man láhkai buoremusat čalmmustahttet gieldda sámi nama.

    Oslove lea gávpoga namma máttasámegillii, ja dál juo geavahit sihke searvvit ja ásahusat dán sámi nama Oslos.

    Oslove-skilt på Samisk hus i Oslo.
    Foto: Mette Ballovara / NRK
  • Fálli nåvkå varresvuohtakontrållåv

    Dån guhti årru Hábmera suohkanin ja la 40 ja 79 jage gaskan oattjo dal varresvuohtakontrållåv tjadádit masta i dárbaha majdik mákset.

    Vuoratjismáno 29. biejve álggá Saminor3-guoradallam Hábmera suohkanin, ja vihpá gitta ájgen moarmesmáno 14. bæjvváj.

    Guoradallama åvddåla gåhttju Hábmera suohkan ja Saminor3 álmmuktjåhkanibmáj, mij tjadáduvvá uddni vuoratjismáno 25. biejve sebrudakvieson Ájluovtan kl. 17.00 ja Hamsunguovdátjin kl. 20.00.

    Danna Hábmera suohkan galggá subtsastit manen Saminor3 la ájnas gájkajda suohkanin, ja guoradalle galggi subtsastit sisano birra viesátguoradallamin – manen Saminor3 guovte vahko duogen suohkanin sierra varresvuodastasjåvnåv rahpá.

    Vihttalåk suohkana li maŋen Saminor3:n.

    Bilde av faglig leder for Saminor 3-undersøkelsen, Ann Ragnhild Broderstad, foran Saminor-bussen.
    Foto: Solveig Norberg / NRK