Hopp til innhold

Láhkačeahppi: – Sámedikki Oslo-čoahkkin šattai «iežár»-vahkkun

Láhkačeahppi imašta manne Sámediggi ii olahan riikka- ja olgoriikka mediijaid go mannan vahku dolle dievasčoahkkima Norgga oaivegávpogis Oslos.

Sametingets plenum i Stortinget

Sámediggi doalai olles mannan vahku čoahkkimiid Norgga oaivegávpogis almmá jovssakeahttá eará riikkamediijaid go NRK.

Foto: NRK

Olles mannan vahku ledje sámediggepolitihkkárat Stuorradikkis Oslos. Doppe sii dolle sihke lávdegottečoahkkimiid ja dievasčoahkkima.

Ánde Somby

Láhkačeahppi Ánde Somby.

Foto: Dan Robert Larsen / NRK

Dál moaitá Romssa universitehta juridihkálaš fakultehtavuosttaš amanueansa, Ánde Somby, go Sámediggi ii olahan Norgga riikamediijaid ja olgoriikka mediijaid.

– Mun gal moaittán dan, go dát han livččii Sámediggái buorre liiba oažžut sámeáššiid sihke riikkaidgaskasaš ja riikka áššelistui. Go eai leat olahan dan, de lea gártan unnit eanet dan láhkái ahte sámediggepolitihkkárat leat govven iežáriid (selfiiid) Sturoradikkis. Dat gal lea iešalddis fiinnis, muhto dát gárttai dakkár manahuvvon vejolašvuohtan, cuiggoda Somby.

Sámediggepolitihkkárat han čilgejit, ahte sii leat geavahan dán vahku oččodit oktavuođaid ja gulahallat stuorradiggepolitihkkáriiguin.

– Feaskárastin gal lea mávssolaš bargu, ja dat gal lea buorre go Sámediggi maid doaimmaha dákkár barggu ja go sii oahpásmuvvet stuorradiggepolitihkkáriiguin. Dien han sáhtášii muđuid maid dahkat. Dá lea oainnat dat vejolašvuohta goas Sámediggi livččii sáhttán leat hui oidnosis. Dát vejolašvuohta ii leat almmatge albmaláhkái geavahuvvon, čilge Somby.

Son oaivvilda, ahte čoahkkin livččii galgan leat miellagiddevaš sihke AlJazeerai ja CNN:ii.

– Buorre mediijaberoštupmi

Sámedikki diehtojuohkindirektevra, Jan Roger Østby, ii mieđit dasa ahte beroštupmi dievasčoahkkimii lei jur nu heittot go Somby cuiggoda.

Jan Roger Østby

Diehtojuohkindirektevra Jan Roger Østby.

Foto: Dan Robert Larsen / NRK

– Dat gal lea duohta, ahte VG, Dagbladet ja olgoriikka mediijat eai leat čuvvon Sámedikki čoahkkima Oslos, muhto min mielas gal lea mediijaberoštupmi leamaš buorre, oaivvilda Østby.

Østby namuha, ahte máŋga mediijaásahusa čuvvo Sámedikki Oslo-čoahkkima.

– Mii oaidnit, ahte Dagsrevyenis lei ášši dievasčoahkkimis. NRK TV lea maid sádden njuolgga dievasčoahkkimis. Davveriikkalaš sámi TV-ođđasat leat maid čuvvon dievasčoahkkima olles vahkku. NRK Sápmi ja NRK Finnmárku leat ráhkadan áššiid sihke rádioi ja nehttii. Dasa lassin leat iFinnmark ja Finnmark Dagblad čuvvon dievasčoahkkima ja ráhkadan áššiid. Loahpas sáhtán namuhit ahte Ságat ja Ávvir maid leat čuvvon dievasčoahkkima, čilge Østby.

Lehpetgo dii vuovdalan dán čoahkkima stuorra mediijaide numo VG:ii ja Dagbladet áviisii?

– Mii leat dábálaš láhkái bovden mediijaid dievasčoahkkimii. Mii leat maid váldán oktavuođa muhtin našonála mediijain ja sidjiide vuovdalan dievasčoahkkima. Sámeáššiid lea almmatge váttis vuovdit tabloida mediijaide. Dat lea oainnat áššit mat eai geasut sin mielas doarvái lohkkiid ja geahččiid, muitala Østby.

Sametingets president Aili Keskitalo

Sámediggepresideanta Aili Keskitalo.

Foto: Åse Pulk/NRK

Sámediggepresideanta Aili Keskitalo (NSR) dajai mannan gaskavahku, ahte riikkamediijaid ii leat nu álki olahit.

– Riikkamediijaid lea hástalus midjiide sámepolitihkkáriidda olahit. Lihkus lea nu, ahte NRK gal lea váldán ovddasvástádusa, iige dušše NRK Sápmi. Maiddái NRK doaimmahusat dáppe Oslos leat váldán ovddasvástádusa. Doppe mii leat joksan beroštumi, muhto duohta lea ahte eará riikkamediijat eai leat gal dihtton dáppe Stuorradikkis, vástidii Keskitalo.

Gean ovddasvástádus lea, ahte dii galggašeiddet olahit dobbeleappui go jo lehpet Oslos?

– Dat lea dieđusge min buohkaid ovddasvástádus; sámediggeáirasiid, sámediggehálddabhusa, muhto mediijas maid lea ovddasvástádus čuovvut sámeáššiid, cuiggoda Keskitalo.

Olles vahku Oslos

Lávdegoddečoahkkimat álge vuosárgga čakčamánu 21. beaivve ja loahpahuvvojedje maŋŋebárgga čakčamánu 22. beaivve.

Dievasčoahkkin álggii gaskavahku čakčamánu 23. beaivve, ja loahpahuvvui bearjadaga čakčamánu 25. beaivve.

Dát čoahkkin lea historjjálaš, go ii goassige ovdal leat sámiid álbmotválljen orgána doallan čoahkkima Norgga álbmotválljen orgána dálus.

Dá lei áššelistu:

30/15 Vuođđudeapmi
31/15 Ođđa áššiid dieđiheapmi
32/14 Sámediggeráđi doaibmadieđáhus
33/15 Gažaldagat Sámediggeráđđái
34/15 Sámediggeráđi čielggadus sámi valáštallama birra
35/15 Sámedikki dieđáhus solidaritehta ja riikkaidgaskasaš barggu birra
36/15 Sámi mátkeeallin – strategiija viidásat ovddideami várás
37/15 Rievdaduvvon sátnádeapmi Vuođđolága paragráfas 108 ja Vuođđoláhka sámegillii
38/15 Bååstede - Sámi kulturárbbi máhcaheapmi
39/15 Sámedikki 2017 bušeahttadárbu

Korte nyheter

  • Mener totalmengden av tapt areal er for stor

    Planen med mengden av nedbygging framover i tillegg til mengden areal som allerede er bygd ned er alt for stor, sier Andreas Bjelland Eriksen (A), klima og miljøminister under stortingets spørretime i dag.

    – Mitt mål er ikke først å fremst å stoppe det gjennom å sette ned foten. Vi skal legge til rette for at vi fremdeles kan ha utvikling av lokalsamfunnene våre, men på en måte som sikrer naturen og dermed planlegge på en måte som sørger for at vi tar vare på den naturen vi har, sier Eriksen.

    Sofie Marhaug (R) i energi og miljøkomiteen stiller seg kritisk til målet å fortsette utbygging mens man tar vare på naturen, og viser til Miljødirektorates rapport som viser at tapet av areal i utbyggingsplanene framover er like stort som landets 100 største innsjøer.

    – Det er en politisk livsløgn at det går ann å ta vare på naturen samtidig som vi bygger den ned, sier Marhaug.

  • Bjørn skutt i Porsanger

    I dag morrest ble en bjørn skutt i Porsanger, skriver Ávvir.

    Miljødirektoratet har gitt dispensasjon til felling av bjørn i Porsanger kommune i perioden 7. mai til 13. mai.

    Fagleder i Statens naturoppsyn region 8, Pär Nilsen, opplyser til NRK at bjørnen ble skutt straks etter kl. ni i morrest sydvest for Garnisonen i Porsanger. Det var en ung hannbjørn på rundt 60 kg.

    Bakgrunnen til fellingstillatelsen er en henvendelse fra reinbeitedistriktene 16, 14A og 14.

    I tillegg søkte Lakselv og Brennelv beitelag om fellingstillatelse.

    Loga sámegillii

    Bjørn skutt i Porsanger
    Foto: Pär Nilsen / SNO
  • Samisk film til Australia

    I dag offentliggjorde Sydney International Film Festival at filmen Eallogierdu / Tundraens voktere skal vises på fesitvalen.

    Filmen er tidligere vist på Toronto International Film Festival, Tromsø International Film Festival og Santa Barbara International Film Festival.

    Gjeterhytte som er med i filmen Eallogierdu - Tundraens voktere
    Foto: Pressebilde / Freedom From Fear Stories