Hopp til innhold

Davvipolas ráhkadan tv-programma

Eai leat vissa nu gallis geat besset dadjat ahte leat čuoigan Davvipolii. Muhto dal leat logis čađahan dan mátkki ja dan mii oaidnit boahtte dálvvi NRK super:is. Muhto dassái lea guhka vuordit, nu ahte govvideaddji Per Einar Grønmo muitala sii ledje doppe ráhkadeamen tv prográmma.

Skrugard på nordpolen

Sáisat Davvipolas.

Foto: Per Einar Grønmo / NRK

– Dat lea leamaš hui erenomáš mátkki, mun lean ovttain eará nieiddain leamaš govvejeaddji. Mii leat oktiibuot leamaš logis dán mátkkis, ja njealje dáin ledje mánát geat leat 13 jahkásaččat. Ja dát nuorat leat dat nuoramusat geat leat leamaš davvipolas, nu čájeha statistihkka. Muhto okta ruošša bárdni lea vel nuorát go dat norgga nuorát. Son lei guhtta mánu nuorat, muitala Per Einar Grønmo.

Guokte govvideaddji

Per Einar Grønmo muitala ahte soai leigga guokte govvideaddji geat govvideigga, ja ahte lei lossat gaikut bulkoriid.

Per Einar Grønmo og Håvard

Dá leaba Per Einar Grønmo ja Håvard, guhte lea buvttadeaddji. Sii leat bottu váldime.

– Mis ledje eanaš rusttegat daid bulkorin, ja moai dainna nuppi govvideddjiin lonuhalaime govvidit, mun govvidin juohke nuppi beaivvi. Nu ahte son guhte ii govvidan, son gaikkui dan lossa bulkora. Muhto dađistaga álge eará bargit, dego rešissevra, maiddái gaikut daid lossa bulkoriid. Ja moai geat govvideimme ean dárbbašan loahpas šat gaikut bulkoriid go govvideimme, dadjá son.

Ja Davvipolas lea garra dálki, mii dagahii ahte lei váttis govvidit.

Ingeborg filmer

Ingeborg filbme nuoraid vaikko lea biegga ja buolaš.

Foto: Per Einar Grønmo / NRK

– Dat stuorámus hástalus lei dálki, dat lei buolaš ja galbma biegga. Go doalat kámera, de fertet doallat kámera fáhcaid haga, dušše asehis suorbmefáhcaid vai olaha buot boaluid. Ja váikko lea automatihkka kámerain, de ferte ieš deaddit olu dain boaluin. Nu ahte dat lei munnje dat stuorámus hástalus, muitala Grønmo.

De som er med på ekspidisjonen

Dá leat dat njealje nuora geat čuige Davvipolii. Gurutbealde: Johannes, Elias, Johanne ja Erika.

Foto: Per Einar Grønmo / NRK

Sámebárdnái ii dovdo buolaš

Per Einar Grønmo dadjá vaikko lea buolaš, de dat ii gal dovdo sámebárdnái.

Helikopteret som frakter folk til nordpolen

Dát helikopter buktá olbmuid Davvipolii.

Foto: Per Einar Grønmo / NRK

– Dat dovdo bures go lea 20 buolašgráda, muhto sámebárdnái ii dahkan gal buolaš maidege. Mu mielas ii lean buolaš dat vearrámus, muhto biegga. Mun liikon buorebut go lea 20 galbmagráda, ovdal go dasa go lea 10 galbmagráda ja hirbmat biegga. Muhto dan biekkas eat beassan gal eret, dat bosui aivve.

Per Einar Grønmo på nådde nordpolen

Dá lea Per Einar Grønmo ollen Davvipolii.

Foto: NRK

– Vuosttaš beaivvi go vulggiimet, de gal lei beassášdálki. Muhto de álggi buolaštit beaivvis beaivái, ja dat buollašeamos lei 20 galbmagráda, muitala son.

Gávzi mehter guhkosaš sáisasat

Grønmo muitala ahte go sii vázze, de eai ábuhan geavahit biktasiid mat leat báhkasat.

Per Einar Grønmo på nordpolen

Per Einar Grønmo lea govven ieši Davvipolas.

Foto: Per Einar Grønmo / NRK

– Go mii vázzit de, de mii eat geavat daid stuorámus jáhkaid, jáhkaid main lea dolgi. De mii geavahit veaháš aseheappos jáhkaid, vai eat nu báhkkan go mii geassit lossa bulkoriid. Davvipola luondu lea erenomáš, dat leat olu suttit ja jiekŋat. Ja dat jiekŋa lea de šaddan sáissan, ja stuorámus sáisasat ledje čieža,gávzi mehter alladat, dadjá son.

– Mun ferten dadjat ahte dá lea dat stuorámus vásáhus maid mun lean vásihan, dán ii sáhte sulastahttit eará mátkkiiguin, dadjá Per Einar Grønmo loahpas.

Korte nyheter

  • Seminára sámi mánáidgirjjálašvuođa birra: – Dá lea álgu sámi mánáid girjjiide

    Sámedikki girjerájus, Juoigiid searvi ja Norgga mánáidgirjeinstituhtta lágidedje odne rabas seminára sámi mánáid girjjálašvuođa birra Oslos.

    Girječálli Inga Ravna Eira, sámi girječálliid searvvis, lei okta dain gii čuovui seminára.

    – Dát mearkkaša hui olu sámi girjjálašvuhtii ja sámi girječálliide, danin go mii leat guhká váillahan girjjiid mánáide erenomážit ja maiddai nuoraide.

    Su mielas lea buorre go dákkár seminára dollo, ja muitala ahte sis lea ihttin gis bargobádji mas galget digaštallat mo galget bargat sámi mánáid girjjálašvuođain ovddasguvlui.

    Son čilge ahte Sámis eai leat doarvái mánáidgirječállit, ja jus galget eambbo mánáidgirjjit de adnojit eambbo girječállit maiddái mánáid ja nuoraide.

    – Jus mis galgá boahtteáiggis gávdnot sámegiella, de fertet mii álgit mánáiguin ja mánáide. Erenomážit dál galggašii dahkkot hui stuorra bargu oažžut olu sámegiel mánáidgirjji.

    Son dadjá ahte mánát galggašedje álgit beassat gullat girjjiid dalán go riegádit ja gitta 13-14 jagi rádjái, muhto ahte Sámis eai leat girjjit buot daid ahkásaččaid.

    – Min oainnu mielde lea hui dehálaš sámegielat mánáide oažžut dan vásáhusa, girjjit han ovddidit sámegiela ja go mánát gullet iežaset gillii girjji, dain leat máŋggalágan vásáhusa.

    Ihttá bargobádjái lohká vuordit ahte dat geat galget doppe hállat doppe buktet árvalusaid muhto maid ahte sii ovttas galggašit gávnnahit juoidá.

    – Dá lea álgu sámi mánáid girjjiide, ja dás rájes de álget várra dahpahuvvot áššit, sávvamis.

    Inga Ravna Eira
    Foto: Iŋgá Káre Márjá I. Utsi / NRK
  • Kártadoaimmahat dohkkeha Oslove – mieđihit iežaset ádden ášši boastut

    Kártadoaimmahat lea dál dattetge dohkkehan Oslove nama almmolaš máttasámegiel namman Norgga oaivegávpogii.

    – Mii dat leimmet boastut ádden. Gielda lei ožžon formálalaš rávvaga sámi báikenammanevvohagas maid lága mielde galget dahkat, lohká Kártadoaimmahaga ossodatjođiheaddji Helge Dønvold.

    Kártadoaimmahat šálloša go álggos dieđihedje gildii ahte namma ii dohkkehuvvo.

    Dál álgá Oslo gielda čalmmustahttit gávpoga sámi nama.

    – Lean hui ilus go dát manai bures ja go Oslo sámi namma dál lea almmolaččat dohkkehuvvon, lohká Oslo gávpotráđi njunuš, Eirik Lae Solberg.

    Gávpoga sámi namain sii dáhttot čájehit ahte atnet árvvus sámi kultuvrra, ja čájehit ahte Oslo lea buohkaid oaivegávpot, maiddái buot sámiid oaivegávpot, deattuha son.

    Oslo gieldda neahttasiiddus geavahišgohtet Oslove earret eará gávpoga logos, buohtalagaid gávpoga dárogiel namain.

    Ihtet maiddái áiggi mielde Oslove-geaidnošilttat. Gielda áigu muđuid vel árvvoštallat man láhkai buoremusat čalmmustahttet gieldda sámi nama.

    Oslove lea gávpoga namma máttasámegillii, ja dál juo geavahit sihke searvvit ja ásahusat dán sámi nama Oslos.

    Oslove-skilt på Samisk hus i Oslo.
    Foto: Mette Ballovara / NRK
  • Fálli nåvkå varresvuohtakontrållåv

    Dån guhti årru Hábmera suohkanin ja la 40 ja 79 jage gaskan oattjo dal varresvuohtakontrållåv tjadádit masta i dárbaha majdik mákset.

    Vuoratjismáno 29. biejve álggá Saminor3-guoradallam Hábmera suohkanin, ja vihpá gitta ájgen moarmesmáno 14. bæjvváj.

    Guoradallama åvddåla gåhttju Hábmera suohkan ja Saminor3 álmmuktjåhkanibmáj, mij tjadáduvvá uddni vuoratjismáno 25. biejve sebrudakvieson Ájluovtan kl. 17.00 ja Hamsunguovdátjin kl. 20.00.

    Danna Hábmera suohkan galggá subtsastit manen Saminor3 la ájnas gájkajda suohkanin, ja guoradalle galggi subtsastit sisano birra viesátguoradallamin – manen Saminor3 guovte vahko duogen suohkanin sierra varresvuodastasjåvnåv rahpá.

    Vihttalåk suohkana li maŋen Saminor3:n.

    Bilde av faglig leder for Saminor 3-undersøkelsen, Ann Ragnhild Broderstad, foran Saminor-bussen.
    Foto: Solveig Norberg / NRK