Hopp til innhold

Adveantakaleandar 19.12. Jaskes idja

Dán jagáš kaleandara lea Beate Heide buvttadan NRK Sápmái.

Jaskes idja

Jaskes idja

Foto: Beate Heide

Akta dain fiidnámus ja liggoseamos juovlalávlagiid gaskkan lea “Stille natt - Jaskes idja” , masa Erik Hillestad lea dahkan dárogiel teavstta. Eai leat gallis geat dihtet ahte viššalis snjierrá ánssáša giitimuša dan ovddas ahte lávlla reidejuvvui. Muitaluvvo ahte veahkkebáhppa Joseph Mohr dan unna gilážis Obendorf Nuortariikkas bođii girkui jagi gávccinuppelotčuođigávccinuppelogis. Doppe organista Franz Gruber vuostáiválddii su dainna dieđuin ahte sii vertejit birget orgela gehtte juovlaáiggi danne go snjierát ledje ciehpan vuossu čađa. Dál gal lei čoavdinhoahppu ja vánit ledje čovdosat. Báhppa válddi dan hástalusa gávdnat juoga erenoamáš gaskijaipmilbálvalussii, ja nu son čálii sálbmateavstta “Stille nacht” masa organista čálii šuoŋaid. Ja dan juovlaija gullui dan juovlalávlaga šuokŋa vuosttáš geardde, mánáidkoarra lávllui ja gitárain čuojahuvvui. Searvegoddi bázii imaštemiin ávdugasvuhtii, ja suohkanbáhppa rendii ruoktot váidaleažžat čálalaččat iežas veahkkebáhpa.

Beate Heide

Dán jagáš kaleandara lea Beate Heide buvttadan NRK Sápmái.

Foto: Privat

Dát muitalus lei deaddiluvvon vuosttáš háve amerihkálaš láđis 90 jagi maŋŋel. Máŋgii lea dutkojuvvon goktes dát lávlla leavai máilbmái. Dat vuotnahis šnjierráborron orgela divoduvvui easkka miessemánu jagi maŋŋel, go orgeldivodeaddji iđestii girkui. Son beasai gullat muitalusa, ja su mielas dat lei nu hearvái ahte jearai oaidnit teavstta ja nohtaid. Son nu liikui dan sálbmii ahte jearai kopiija, ja nu “Stille nacht” vájuldišgođii máilbmái. Juo gávccinuppelotčuođigávcciloginjealjis gávdnui katolihkalaš sálbmagirjjis. Njuorasmahtti sánit šuoŋa birra muitaluvvoje soahterokkiin Ypesis Belgias ovccinuppelotčuođi- njealljenuppelogin. Dalle moadde duiska soalddáha gibčode murrii ja herveje dan čuovggaiguin. Ja de gullui “Stille nacht” soahtegittiin. Go maŋimus šuokŋa jaskkodii, gullui “Silent night” soahterokkiin go Englándda soalddáhat vástide lávllodemiin. Veahkkebáhpa sánit ja geafes organista šuoŋat sisttisdolle doarvái ruvttaid bissehit soađi oanehisbotta bassi ija.

Áhččásan eai lean juovllat ovdal Amahalia Jackson lei lávlon “Silent night” sutnje, ruohtaruohtaija. Dát árbevierru lea bastán čielgeađđamiiddásan. Ja nu ládje boares 1800-álggu lávlla joatká njuorasmáhttit min.

Korte nyheter

  • Samisk høgskole: Mange søkere, men lærere mangler

    På Samisk høgskole merker det stor interesse for å lære seg samisk.

    Mange har søkt til samisk for nybegynnere, som kalles SÁL1 og SÁL2.

    Til sammen er det 70 søkere.

    – Vårt problem er at vi ikke har nok fagfolk som kan undervise i samisk, opplyser rektor Liv Inger Somby ved Samisk høgskole.

    Hun forteller at skolen nå jobber knallhardt strategisk for å finne folk som kan jobbe hos dem og undervise nybegynnere i samisk.

    – Hvis vi lykkes å få en eller to lærere, kan vi fordoble antallet studenter. Da har vi ikke bare 15, men 30 studenter, forklarer Somby.

    Utfordringen til Samisk høgskole er at det er mange som starter på masterutdanning i samisk, men mange blir ikke ferdige med utdanningen.

    – De bruker så lang tid. Derfor får vi ikke mange nok som har nok kompetanse til å undervise i høgskolen, forklarer Somby.

    Loga sámegillii

    Liv Inger Somby
    Foto: Privat
  • Sámi allaskuvla: Olu ohcit, muhto oahpaheaddjit váilot

    Sámi allaskuvllas oidnet, ahte dál lea stuorra beroštupmi oahppat sámegiela.

    Ollugat leat ohcan sámegiela easkkaálgi kursii, man gohčodit SÁL1 ja SÁL2.

    Buohkanassii leat 70 ohcci.

    – Min váttisvuohta lea, ahte mis eai leat doarvái fágaolbmot geat sáhttet oahpahit sámegiela, muitala Sámi allaskuvlla rektor Liv Inger Somby.

    Son lohká allaskuvlla dál bátnegáskki bargat strategalaččat gávdnat olbmuid geat sin lusa sáhtášedje boahtit bargui ja oahpahit sámegiela easkkaálgiide.

    – Jus oažžut vel ovtta dahje guokte oahpaheaddji, de sáhttit duppalastit studeantalogu. Dalle eai leat dušše 15 studeantta, muhto 30, čilge Somby.

    Sámi allaskuvlla hástalus lea, ahte máŋggas álget sámegiela masterohppui, muhto máŋggas eai geargga oahpuin.

    – Dat ádjánit hui guhká. Danne eat oaččo doarvái olbmuid geain lea gelbbolašvuohta oahpahit allaskuvllas, čilge Somby.

    Les på norsk

    Liv Inger Somby
    Foto: Ođđasat / NRK
  • I dag feires kvenenes språkdag

    I dag feires kvenenes språkdag, kväänin kielipäivä, i hele landet.

    Dagen markeres til minne om offisiell anerkjennelse av det kvenske språket den 26. april i 2005.

    Loga sámegillii

    Kvenflagget
    Foto: Arne Ivar Johnsen / NRK