Adveantakaleandar 02.12.2014

Hopp til innhold

Adveantakaleandar 02.12.2014

1960-logus go TV bođii Sápmái, vuordináiggekaleandarat ođasmahttojuvvoje. Vuordináiggis mánáid-TV-ráidduin vuosehuvvui akta oassi juohke beaivve, ja dát gohčoduvvui juovlakaleandarin. Nuppiid davviriikalaš riikkain ledje juo áigá álgán dáid ráidduiguin, ja 70-logu mielde olleje Norgii maiddái. Go moadde jagi ledje gollan, TV-kaleandar lei gártan dábálaš ja jahkásaš árbevierrun. Dán ovdalis ii lean dábálaš sierra adveantadábiiguin mánáide.

Máŋga jagi “Jul i Skomakergata” lei váldoráidu juovllaidvuordináiggis. TVas oinniimet skuovvadivodeaddji Jens Petrus Andersena divodeamen skuovaid, ja sus lei álo hui hoahppu ovdal juovllaid. Oktan persilleborriin Tøflusiin son vuosehii “Jon Blund”-filmmaid gonnes oahpaimet earret iežá olmmošvuoigatvuođaid birra. Dát lei vuosttás háve go oinniimet sierra adveantakaleandara mánáide TVas. Lea dehálaš muitit ahte dát buvttaduvvui dálle go NRKas lei monopoladilli Norgga TV-sáddagiin. Ja vissásit mii liikuimet skuovvadivodeaddjái, unnit ja stuorrát, olles veahka čoahkkanii TVa ovdii, ja olles Norga bisánii juohke beaivvi diibmu guhtta skuovvadeaddji geahčadettiin.

Geahččat juovla-mánáid-TV šattai oktasaš dáhpin. Ráidooasit eai geardduhuvvon, nu ahte dálle lei bággu buori áigái čohkkat TV ovddabealde juohke beaivvi otná oasi vuordimin. Olles riika berostii hui Jens Petrusa buori miela ja movtta ja su bargguid ja hommáid Skomakergatas, ja mii illudeimmet juohke jagi go fas gávnnadeimmet Bjørn Rønningena reidejuvvon sivdnádusaiguin TVas.

Dál adveantakaleandarat gávdnojit juohke sajis. Juohke kanálas leat interneahtas ráiddut ja geardduheamit, ja mii beassat válljet kaleandariid sihke stuorra ja unna mánáide. Gávdnojit ráiddut main lea juoga oahppat, ja ráiddut main ii leat dáiga. Lean oaidnán juovlanigáid, sihke alit ja rukses, ja mánáid eallimin dálááiggis. Moadde jagi lei kaleandarráidu heivehuvvon bealjehemiide nai. Mis geain leat leamas mánát moadde jahkelogu, leat oaidnán visot.

Dáid ráidduid oktasašnamuheaddjin lea ahte dat leat čohkken gehččiid dihtto áigái juohke beaivvi olles juovlavuordináiggi. Gelddolaš šaddá oaidnit govt dat kaleandarat ovdánit boahtteáiggi mediain.

Ođđasat - Davvisámegillii

25. april 2024 kl. 16:10
Seminára sámi mánáidgirjjálašvuođa birra: – Dá lea álgu sámi mánáid girjjiide

Sámedikki girjerájus, Juoigiid searvi ja Norgga mánáidgirjeinstituhtta lágidedje odne rabas seminára sámi mánáid girjjálašvuođa birra Oslos.

Girječálli Inga Ravna Eira, sámi girječálliid searvvis, lei okta dain gii čuovui seminára.

– Dát mearkkaša hui olu sámi girjjálašvuhtii ja sámi girječálliide, danin go mii leat guhká váillahan girjjiid mánáide erenomážit ja maiddai nuoraide.

Su mielas lea buorre go dákkár seminára dollo, ja muitala ahte sis lea ihttin gis bargobádji mas galget digaštallat mo galget bargat sámi mánáid girjjálašvuođain ovddasguvlui.

Son čilge ahte Sámis eai leat doarvái mánáidgirječállit, ja jus galget eambbo mánáidgirjjit de adnojit eambbo girječállit maiddái mánáid ja nuoraide.

– Jus mis galgá boahtteáiggis gávdnot sámegiella, de fertet mii álgit mánáiguin ja mánáide. Erenomážit dál galggašii dahkkot hui stuorra bargu oažžut olu sámegiel mánáidgirjji.

Son dadjá ahte mánát galggašedje álgit beassat gullat girjjiid dalán go riegádit ja gitta 13-14 jagi rádjái, muhto ahte Sámis eai leat girjjit buot daid ahkásaččaid.

– Min oainnu mielde lea hui dehálaš sámegielat mánáide oažžut dan vásáhusa, girjjit han ovddidit sámegiela ja go mánát gullet iežaset gillii girjji, dain leat máŋggalágan vásáhusa.

Ihttá bargobádjái lohká vuordit ahte dat geat galget doppe hállat doppe buktet árvalusaid muhto maid ahte sii ovttas galggašit gávnnahit juoidá.

– Dá lea álgu sámi mánáid girjjiide, ja dás rájes de álget várra dahpahuvvot áššit, sávvamis.

Foto: Iŋgá Káre Márjá I. Utsi / NRK
Ođđasat - Davvisámegillii

25. april 2024 kl. 14:19
Kártadoaimmahat dohkkeha Oslove – mieđihit iežaset ádden ášši boastut

Kártadoaimmahat lea dál dattetge dohkkehan Oslove nama almmolaš máttasámegiel namman Norgga oaivegávpogii.

– Mii dat leimmet boastut ádden. Gielda lei ožžon formálalaš rávvaga sámi báikenammanevvohagas maid lága mielde galget dahkat, lohká Kártadoaimmahaga ossodatjođiheaddji Helge Dønvold.

Kártadoaimmahat šálloša go álggos dieđihedje gildii ahte namma ii dohkkehuvvo.

Dál álgá Oslo gielda čalmmustahttit gávpoga sámi nama.

– Lean hui ilus go dát manai bures ja go Oslo sámi namma dál lea almmolaččat dohkkehuvvon, lohká Oslo gávpotráđi njunuš, Eirik Lae Solberg.

Gávpoga sámi namain sii dáhttot čájehit ahte atnet árvvus sámi kultuvrra, ja čájehit ahte Oslo lea buohkaid oaivegávpot, maiddái buot sámiid oaivegávpot, deattuha son.

Oslo gieldda neahttasiiddus geavahišgohtet Oslove earret eará gávpoga logos, buohtalagaid gávpoga dárogiel namain.

Ihtet maiddái áiggi mielde Oslove-geaidnošilttat. Gielda áigu muđuid vel árvvoštallat man láhkai buoremusat čalmmustahttet gieldda sámi nama.

Oslove lea gávpoga namma máttasámegillii, ja dál juo geavahit sihke searvvit ja ásahusat dán sámi nama Oslos.

Foto: Mette Ballovara / NRK
Ådåsa - Julevsábmáj

25. april 2024 kl. 14:13
Fálli nåvkå varresvuohtakontrållåv

Dån guhti årru Hábmera suohkanin ja la 40 ja 79 jage gaskan oattjo dal varresvuohtakontrållåv tjadádit masta i dárbaha majdik mákset.

Vuoratjismáno 29. biejve álggá Saminor3-guoradallam Hábmera suohkanin, ja vihpá gitta ájgen moarmesmáno 14. bæjvváj.

Guoradallama åvddåla gåhttju Hábmera suohkan ja Saminor3 álmmuktjåhkanibmáj, mij tjadáduvvá uddni vuoratjismáno 25. biejve sebrudakvieson Ájluovtan kl. 17.00 ja Hamsunguovdátjin kl. 20.00.

Danna Hábmera suohkan galggá subtsastit manen Saminor3 la ájnas gájkajda suohkanin, ja guoradalle galggi subtsastit sisano birra viesátguoradallamin – manen Saminor3 guovte vahko duogen suohkanin sierra varresvuodastasjåvnåv rahpá.

Vihttalåk suohkana li maŋen Saminor3:n.

Foto: Solveig Norberg / NRK