Hopp til innhold

- Finnmárkkus vealahit sin

Finnmárkkuopmodat vealaha olbmuid eará guovlluin Norggas luodduriggodagat háhkamis oaivvildit Davvi-Romsalaččat - Sii doalahit iežaset mearrádusaid vástida FeFo.

Fluefiske
Foto: Allan Klo/NRK / NRK

Davvi-Romsalaččat ja eará norgalaččat šaddet beali eanet máksit Finnmárkku luossajogain bivdit, go fylkka ássit. Finnmárkku Opmodat lea hábmen mávssuid, ja iige leat ságas rievdadit dáid, dadjá meahcceossodaga jođiheaddji.

Dát lea njulgestaga olggušteapmi ja berrešii rievdaduvvot, dadjá luossabivdi, Ivgumuotkilaš Martin Lyngdal

- Su mielas lea ártet, ahte sii geat orrot Norggas, fertejit máksit áibbas eará hatti Finnmárkkus, vai besset bivdit stáhta čáziin.

Ovdal ávkkástallan luonddu ovttas


Lyngdal čujuha Fremtid i Nord áviisii, ahte olbmot eará guovlluin Norggas šaddet máksit 3.500 ruvnno vahkus go áigot bivdit muhttin luossajogain Finnmárkkus. Finnmárkulaččat ges mákset beali dán supmis.

NSRa sámedikkeáirras, Rolf Johansen lea ovdal garrasit moaitán go ealgabivdojoavkkut Davvi-Romssas eai beasa searvat ealgabivdui Finnmárkkus. Son čuovvola Lyngdala, ja dadjá Davviromsalaččat leat historjjálaš rievttit háhkat luodduriggodagaid Finnmárkkus, ja nu galggašii ain leat.

- Dát lea unohis vealaheapmi, go leamaš tradišuvdnan ovttas Finnmárkulaččain ávkkástallat luonddus, guktuid bealde Fylkkarájiid, lohká Johansen.

Finnmárkku Opmodaga meahcceossodaga jođiheaddji, Einar Asbjørnsen dadjá sin leat bidjan dáid njuolggadusaid, ja sis gal ii leat jurdda dáid rievdadit:

- Jus sii ráhkadit geográfalaččat sierrarivttiid olbmuide, de dat ii doaimma. Nu ahte sii doalahit dáid rájáid, maid Finnmárkkulága vuođul leat bidjan.

GULDAL ÁŠŠI:

Korte nyheter

  • Seminára sámi mánáidgirjjálašvuođa birra: – Dá lea álgu sámi mánáid girjjiide

    Sámedikki girjerájus, Juoigiid searvi ja Norgga mánáidgirjeinstituhtta lágidedje odne rabas seminára sámi mánáid girjjálašvuođa birra Oslos.

    Girječálli Inga Ravna Eira, sámi girječálliid searvvis, lei okta dain gii čuovui seminára.

    – Dát mearkkaša hui olu sámi girjjálašvuhtii ja sámi girječálliide, danin go mii leat guhká váillahan girjjiid mánáide erenomážit ja maiddai nuoraide.

    Su mielas lea buorre go dákkár seminára dollo, ja muitala ahte sis lea ihttin gis bargobádji mas galget digaštallat mo galget bargat sámi mánáid girjjálašvuođain ovddasguvlui.

    Son čilge ahte Sámis eai leat doarvái mánáidgirječállit, ja jus galget eambbo mánáidgirjjit de adnojit eambbo girječállit maiddái mánáid ja nuoraide.

    – Jus mis galgá boahtteáiggis gávdnot sámegiella, de fertet mii álgit mánáiguin ja mánáide. Erenomážit dál galggašii dahkkot hui stuorra bargu oažžut olu sámegiel mánáidgirjji.

    Son dadjá ahte mánát galggašedje álgit beassat gullat girjjiid dalán go riegádit ja gitta 13-14 jagi rádjái, muhto ahte Sámis eai leat girjjit buot daid ahkásaččaid.

    – Min oainnu mielde lea hui dehálaš sámegielat mánáide oažžut dan vásáhusa, girjjit han ovddidit sámegiela ja go mánát gullet iežaset gillii girjji, dain leat máŋggalágan vásáhusa.

    Ihttá bargobádjái lohká vuordit ahte dat geat galget doppe hállat doppe buktet árvalusaid muhto maid ahte sii ovttas galggašit gávnnahit juoidá.

    – Dá lea álgu sámi mánáid girjjiide, ja dás rájes de álget várra dahpahuvvot áššit, sávvamis.

    Inga Ravna Eira
    Foto: Iŋgá Káre Márjá I. Utsi / NRK
  • Kártadoaimmahat dohkkeha Oslove – mieđihit iežaset ádden ášši boastut

    Kártadoaimmahat lea dál dattetge dohkkehan Oslove nama almmolaš máttasámegiel namman Norgga oaivegávpogii.

    – Mii dat leimmet boastut ádden. Gielda lei ožžon formálalaš rávvaga sámi báikenammanevvohagas maid lága mielde galget dahkat, lohká Kártadoaimmahaga ossodatjođiheaddji Helge Dønvold.

    Kártadoaimmahat šálloša go álggos dieđihedje gildii ahte namma ii dohkkehuvvo.

    Dál álgá Oslo gielda čalmmustahttit gávpoga sámi nama.

    – Lean hui ilus go dát manai bures ja go Oslo sámi namma dál lea almmolaččat dohkkehuvvon, lohká Oslo gávpotráđi njunuš, Eirik Lae Solberg.

    Gávpoga sámi namain sii dáhttot čájehit ahte atnet árvvus sámi kultuvrra, ja čájehit ahte Oslo lea buohkaid oaivegávpot, maiddái buot sámiid oaivegávpot, deattuha son.

    Oslo gieldda neahttasiiddus geavahišgohtet Oslove earret eará gávpoga logos, buohtalagaid gávpoga dárogiel namain.

    Ihtet maiddái áiggi mielde Oslove-geaidnošilttat. Gielda áigu muđuid vel árvvoštallat man láhkai buoremusat čalmmustahttet gieldda sámi nama.

    Oslove lea gávpoga namma máttasámegillii, ja dál juo geavahit sihke searvvit ja ásahusat dán sámi nama Oslos.

    Oslove-skilt på Samisk hus i Oslo.
    Foto: Mette Ballovara / NRK
  • Fálli nåvkå varresvuohtakontrållåv

    Dån guhti årru Hábmera suohkanin ja la 40 ja 79 jage gaskan oattjo dal varresvuohtakontrållåv tjadádit masta i dárbaha majdik mákset.

    Vuoratjismáno 29. biejve álggá Saminor3-guoradallam Hábmera suohkanin, ja vihpá gitta ájgen moarmesmáno 14. bæjvváj.

    Guoradallama åvddåla gåhttju Hábmera suohkan ja Saminor3 álmmuktjåhkanibmáj, mij tjadáduvvá uddni vuoratjismáno 25. biejve sebrudakvieson Ájluovtan kl. 17.00 ja Hamsunguovdátjin kl. 20.00.

    Danna Hábmera suohkan galggá subtsastit manen Saminor3 la ájnas gájkajda suohkanin, ja guoradalle galggi subtsastit sisano birra viesátguoradallamin – manen Saminor3 guovte vahko duogen suohkanin sierra varresvuodastasjåvnåv rahpá.

    Vihttalåk suohkana li maŋen Saminor3:n.

    Bilde av faglig leder for Saminor 3-undersøkelsen, Ann Ragnhild Broderstad, foran Saminor-bussen.
    Foto: Solveig Norberg / NRK