Per (82) trudde han kjøpte gåvekort til leiaren i pensjonistlaget

82-åringen går målbevisst bort til butikkhylla og viser fram gåvekorta han blei lurt til å kjøpe.

– Eg gjekk fem på svindelen. Det er litt pinleg, fortel Per Orvik. Den godlynna 82-åringen med kofte og stokk likar å hjelpe andre. Slik var det også då han fekk e-post i romjula, frå det han trudde var leiaren i pensjonistlaget, Leif.

Per Orvik sette seg i bilen og kjøpte åtte gåvekort til 1000 kroner kvar på daglegvarebutikken. Han kjenner godt leiaren Leif og veit at han ofte sit travelt opptatt i alle slags møter. Per såg for seg at Leif no skulle gi bort gåvekorta på møtet, som ei påskjønning.

Instruksen var at Per skulle ta bilete av gåvekorta og pinkoden og sende tilbake på e-post. Så langt kom han aldri. Bløffen blei avslørt.

• Svenskane tok i bruk ei løysing som hindrar svindel med BankID

Kjenner seg flau

Fleire andre i styret i Vatne og omland pensjonistlag fekk same e-post frå det dei trudde var leiaren. Truleg har svindlarane funne e-postadressene deira i Brønnøysundregistra.

Stein Harsjøen gjekk også i fella. Han har kjent leiar Leif heile livet sitt, både privat og i jobbsamanheng. For han var det slett ikkje rart at Leif var stressa og bad om ei teneste.

– Eg har stolt 110 prosent på han. Eg kunne ha vedda årsinntekta mi på at dette var sant, seier Harsjøen. Han kjenner seg flau i ettertid, men trur kven som helst kunne ha blitt lurt.

To svindla møttest tilfeldig

Harsjøen var rask med å skaffe gåvekort og sende e-post med bilete. Men då han drog tilbake på butikken i eit anna ærend, trefte han Per Orvik, som kunne fortelje at han også hadde kjøpt gåvekort.

I den augeblinken forstod begge at dei var svindla og dei fekk varsla resten av styret.

Saka er også meld til politiet. Harsjøen trur likevel at dei 8000 kronene han brukte er tapt.

– Det er irriterande å miste pengar, men det er som når du får ei lita fartsbot. Du blir litt oppskjørta der og då, men det går over, humrar Harsjøen.

Per og eit anna styremedlem som også hadde kjøpt gåvekort, sende dei aldri frå seg. Etter ein lang prosess fekk Per pengane tilbake for dei ubrukte gåvekorta. Han forstod nemleg ikkje kva han skulle bruke dei til sjølv.

• Inger følte det som ho hadde hatt innbrot i huset då ho blei hacka

– Sjekk språket

Svindel med gåvekort er ikkje det politiet får flest meldingar om, men sakene dukkar opp med jamne mellomrom. Ole Ivar Nybø, som er avsnittsleiar ved Møre og Romsdal politidistrikt, har sjølv fått same e-post som dei svindla pensjonistane. Også politimannen blei bedt om å skaffe gåvekort, men forstod teikninga.

– Dei som tar kontakt hausar opp stressnivået og ber om at ting skal skje raskt. Mange av oss er pliktoppfyllande og ynskjer å vere til hjelp, seier Nybø. Også Vest politidistrikt og Troms har hatt svindelsaker med gåvekort den siste tida.

Ifylgje politiet er det ofte utlendingar som står bak denne svindelen. Eldre er ei av gruppene som er utsett for å bli svindla, fordi dei har lågare teknologisk kompetanse. Nybø ber folk om å vere kritisk når dei får slike spørsmål på e-post, og sjekke både språket og e-postadressa.

Har hjelpetelefon

Pensjonistforbundet har tatt ei rekkje grep for at eldre skal unngå å bli svindla. Dei held kurs og har oppretta ein hjelpetelefon, der medlemmane kan ringe og få støtte.

– Ein del eldre er kanskje ikkje så fortrulege med data som mange andre er. Og så er det nok dessverre slik at det er ein del svindlarar som konkret går etter eldre, seier Arne Halaas. Han er generalsekretær i Pensjonistforbundet.

I dag har Vatne og omland pensjonistlag songkveld. Den ekte Leif Hofseth er i full gang med å servere kaffi og pizzasnurrar i pausen. Han synest det er ubehageleg at namnet hans blei misbrukt i svindelen.

– Dei som prøver å svindle har veldig smarte metodar. Dei er i forkant, seier Hofseth.

Både Per Orvik og Stein Harsjøen har lært.

–Rådet er at ein må fylgje godt med og heller dra på handbrekket og vente, seier Orvik.

• Nora har opplevd å bli svindla fleire gongar når ho har handla på nett