Barn som blir meir utsette for sollys, har mindre sjanse for å utvikle astma, meiner spanske forsmarar.
Foto: Wojtek Urbanek / Illustrasjonsfoto: www.colourbox.no
Ein britisk forskar meiner barn ikkje får nok D-vitamin fordi foreldra er for nøye med å smøre solkrem på dei.
Foto: Illustrasjonsfoto: www.colourbox.noFor lite sollys kan gjere at fleire barn får astma. Det meiner spanske forskarar etter å ha studert 45.000 barn i ni ulike byar.
– Studien viser at astma førekjem oftare blant barn i våte område med lite sol, skriv forfattarane bak studien.
D-vitamin blir danna naturleg når sola skin på huda. Vitaminet kan styrke effekten av dei såkalla anti-inflammatoriske steroidane som motverkar astma og liknande betennelsesreaksjonar.
Forskarane peikar på at 90 prosent av D-vitamin kjem frå sola, og koplar dette med funn av låge D-vitaminnivå blant ungar som har astma.
– Farleg å unngå sola
Forskarane meiner dermed at det å vere ute i sola kan vere med å styrke kroppen sitt eige forsvar mot astma.
– Det å utsette seg for sol over lang tid kan føre til kreft, men det er også farleg å unngå sola. Det må vere ein balanse, seier hovudforfattar Alberto Arnedo-Pena til det spanske nyheitsbyrået Sinc.
- Les:
Dei spanske forskarane får støtte frå ein britisk forskar, som meiner overdriven bruk av solkrem også kan vere ein risikofaktor. I Storbritannia er det målt for låge verdiar av D-vitamin hos fleire enn halvparten av befolkninga.
– Det at ein nesten har blitt besett av tanken på å unngå hudkreft, er ei av hovudårsakene, forklarar professor John Warner ved Imperial College i London til fagbladet AstmaAllergi.
For mykje innandørs
Det er fleire enn 300 millionar menneske som er råka av astma i verda per i dag. Det svarar til 4,3 prosent av verdas befolkning.
Dei siste tiåra har det vore ein jamn auke i astmatilfelle, også i Noreg. To undersøkingar har vist at så mange som 20 prosent av alle barn i Noreg har vore innom sjukdommen.
Mange blir friske gjennom puberteten, men framleis er så mange som 8 prosent vaksne nordmenn sjuke med astma, viser tal frå Astma- og allergiforbundet.
Dei spanske forskarane anbefaler folk på våre breiddegrader å vere meir utandørs, og å utsette seg for sollys i 20 til 30 minutt kvar dag.
Fisk og annan mat som er rik på D-vitamin, kan gi eit nødvendig supplement til solstrålane. I vinterhalvåret, når sola ikkje er oppe lenge nok, anbefaler forskarane å ta til seg vitaminpiller.
– Seglar opp som ny teori
Også i Bergen har forskingsmiljøet plukka opp teorien om at D-vitamin kan vere bra for å motverke astma.
– Vitamin D-mangel seglar opp som ein ny teori, seier overlege og forskar Tomas Eagan ved Lungeavdelingen på Haukeland Universitetssykehus.
– Vi har registrert at det er mange som synest dette er interessant. Men vi har på ingen måte løyst astmagåten med dette, seier han.
Han meiner neste steg no er å starte forsøk med å gi D-vitamin til barn for å undersøke om det er ein årsakssamanheng.
I Bergen har dei allereie starta ein studie for å undersøkje om nivået av D-vitamin kan ha noko å seie for forløpet til lungesjukdommen Kols.
Tradisjonelt i rike land
Også dei spanske artikkelforfattarane tek atterhald om at D-vitamin ikkje treng å vere heile forklaringa på at sola er gunstig mot astma. Dei peikar på at sola også gir høgare lufttemperatur, og i nokre tilfelle mindre fukt i lufta.
– Det er mange ukjende sider ved astma, og forskinga held fram, skriv hovudforfattar Alberto Arnedo-Pena til forskning.no.
– Det er ikkje sikkert teorien held vatn, meiner professor Martinus Løvik ved Folkehelseinstituttet.
Foto: FolkehelseinstituttetSjølv om den spanske studien kan vere oppsiktsvekkande, så er det ikkje sikkert at D-vitamin-teorien held vatn, meiner avdelingsdirektør og professor Martinus Løvik i Folkehelseinstituttet.
– Det er ein god del data som kan tyde på at det er noko i dette, men kor viktig bidrag D-vitamin har, det er ikkje så godt å seie, seier han.
Han viser til at astma og allergi stort sett har vore eit problem i tradisjonelt rike land, og illustrerer dette med ei historie frå Saudi-Arabia.
– Ein kan få utslag av berre små auker i levestandarden. Beduinar som et på McDonalds har oftare allergiske reaksjonar enn beduinar som ikkje et på McDonalds, seier han.
- Les også:
- Les også:
Undersøkjer årsak i sommar
Det er gjort fleire studiar på D-vitamin og astma tidlegare. Ein studie frå 2007 viste at når gravide fekk tilstrekkeleg D-vitamin, gjekk risikoen for at barna deira skulle få astma ned med 40 prosent.
Ein annan studie frå 2007 antyda at folk som busette seg i byar og dermed brukte meir tid innandørs, oftare hadde D-vitaminmangel, noko som igjen fører til fleire tilfelle av astma og allergi.
I 2010 kom enda ein ny studie som viste at astmatiske barn var 50 prosent meir utsette for alvorlege anfall om dei i tillegg hadde D-vitaminmangel.
Det kan dermed sjå ut som at det er ein samanheng, men professor Warner åtvarar mot å konkludere for tidleg.
– Det har vore ei rekkje observasjonsstudiar som har antyda ein samanheng mellom lavt D-vitaminnivå og ei rekkje problem, mellom anna astma og allergi. Men samanheng betyr ikkje årsak og effekt, seier han.
Han meiner det er nødvendig å gjennomføre ein intervensjonsstudie for å påvise eit årsaksforhold. Han har gjort nettopp det, og vil leggje fram resultata sommaren 2011.
- Les også:
Sola er ei stor kjelde til naturleg D-vitamin.
Foto: Illustrasjonsfoto: www.colourbox.no
