Den norske Tour-draumen: Prislapp på ein halv milliard

– Dei som spør om Uno-X er klar for Tour de France har fått svar på tiltale.

Lagsjef Jens Haugland var nærast euforisk etter at Tobias Halland Johannessen vart nummer tre på den sjette etappen i Tour de France førre veke.

Etter ein noko beskjeden resultatmessig start på rittet, har det norske laget gradvis vist seg meir fram. På dei siste fire etappane i førre veke var dei vore inne topp ti på kvar etappe, og det med fire ulike ryttarar i Johannessen, Alexander Kristoff, Rasmus Tiller og Jonas Gregaard.

Ingen andre lag hadde vore topp ti på alle dei fire etappane, medan det vart ein 12.-plass for Johannessen tysdag.

Vegen til Tour de France har vore prega av eit prosjekt med stadig større ambisjonar.

Starta som reint talentlag

Hausten 2016 vart det halde ein pressekonferanse som skulle vise seg å endre mykje i norsk sykkelsport. På eit møterom på eit hotell i Stavanger, kunne Jens Haugland i Uno-X, saman med leiarar frå sykkelklubbane på Lillehammer og Ringerike presentere eit nytt lag: Uno-X Hydrogen Development Team.

Éin einsleg journalist frå nettstaden procycling.no var til stades på pressekonferansen.

Sommaren 2023 er framleis Jens Haugland sjefen i Uno-X-systemet. Men no heiter laget Uno-X Pro Cycling og Stavanger er bytt ut med Tour de France. 1. juli gjekk Tour de France-starten i Bilbao, der eit norsk lag for første gong deltek i mennenes Tour de France, med millionar av sjåarar verda over.

Men kva skjedde eigentleg med laget som skulle vere eit talentlag og eit mellomsteg på vegen til dei beste norske laga på den tida?

– Det har ikkje skjedd så mykje anna enn at når mange ivrige og dyktige menneske samlast over tid, så utviklar ting seg. På det tidspunktet var det vår plass og vår valde start. Så har vi bygd på med dei same menneska og eigentleg berre teke stega. Men med den same filosofien og kulturen i botn, seier Haugland til NRK.

– Stein på stein

Ropa etter eit norsk profflag i Tour de France har vore mange opp gjennom åra.

I juli 1999 hadde VG ein artikkel med Thor Hushovd og overskrifta «Etterlyser norsk profflag». Fire år seinare skreiv Aftenposten at same mann drøymde om eit norsk profflag i 2006.

Men åra gjekk, utan at det vart noko norsk proffeventyr. I 2008 sa Hushovd til NRK:

– For min del har det alltid vore ein draum, og no er det kanskje ein endå større sjanse enn det har vore nokon gong.

Men igjen vart det ikkje noko av ambisjonane. Etter at han var ferdig med karrieren, tok Hushovd sjølv grep. I 2015 melde TV 2 at Hushovd skulle starte eit norsk profflag, med eit mål om Tour de France-deltaking i 2017.

– Det skal vere eit slags Team Noreg, med norsk profil. Vi skal samle det beste innan norsk sykkelsport, sa Hushovd til NRK.

Han la likevel til at det «er jobben med å finne pengar som er vanskeleg og tøff».

For Hushovd vart det òg med draumen.

– Det som er litt synd med sykkelsporten er at det er éi stor inntektskjelde. Det er sponsorpengar. Viss du tek andre sportar, som fotball, så har du mellom anna TV-rettspengar og billettsal. Det finst dessverre ikkje i dag i sykkelsporten, seier Hushovd til NRK under Tour de France.

Den tidlegare sykkelstjerna, no ekspertkommentator for TV 2, held fram:

– No har dei (Uno-X) ein sterk sponsor og eigar i ryggen og dei har vore flinke med å byggje stein på stein. Dei har ein bra organisasjon. Noreg har også gode ryttarar no – og då klarer dei å få det til, seier Hushovd.

– Det har vore prata om så lenge eg har sykla Tour de France og før det òg. Det som er unikt med det sykkellaget her er at det er ein eigar, ein sponsor og eit system bak som vil ha eit sykkellag. Det er ikkje eg, Gabriel Rasch og Stig Kristiansen som er ute og skal finne ein sponsor, seier Kurt Asle Arvesen, tidlegare sykkelproff og no sportssjef i Uno-X.

– Her er det eit stort konsern bak som vil ha eit sykkellag. Det er kjempespesielt og det gjer alt mykje enklare. Det er ein draum og eit eventyr å få vere med på, seier han vidare.

2022-kostnader: 141 millionar

For sjølv om sykkellaget Uno-X får årlege midlar i marknadsføringsbidrag, som det står oppført i rekneskapane, frå Uno-X Noreg, så er selskapet som styrer sykkellaget også heileigd av Uno-X-konsernet.

Medan tidlegare prosjekt har leita etter sponsorar og partnarar, har Uno-X i stor grad brukt av eigne midlar for å komme seg heilt fram til Tour de France.

Sidan selskapet til sykkellaget vart oppretta hausten 2016 og til og med rekneskapsåret 2022, har Uno-X Noreg totalt bidrege med 363 millionar kroner i marknadsføringsbidrag. Det viser dei offentlege rekneskapstala til selskapet. Dei andre inntektene til laget i perioden har vore på rett over 9 millionar kroner.

I 2022 var kostnadene oppe i 141 millionar kroner. Det som starta med eit herrelag på elleve ryttarar hadde då vorte til eit profflag for både kvinner og menn, og dessutan eit utviklingslag for menn. Elleve ryttarar hadde vorte til 55 og marknadsføringsbidraget til Uno-X var oppe i 138,5 millionar kroner.

Om 2023-tala seier Haugland at dei gjer det dei meiner er rett og viktig for verksemda, og at marknadsføringsbidraget er «eit tal som er i rørsle heile tida». Akkurat kor stort bidraget for 2023 vil bli, vil han ikkje kommentere, men:

– Det er vanskeleg å reise til Tour de France og bruke mindre enn det du brukte i fjor, seier han med eit smil.

Halv milliard sidan oppstarten

Med eit nøkternt anslag på eit marknadsføringsbidrag på same nivå som i 2022, 138,5 millionar, vil Uno-X ved sesongslutt i så fall ha sprøyta inn rett i overkant av 500 millionar kroner, ein halv milliard, i marknadsføringsbidrag til sykkellaget sidan oppstarten hausten 2016.

– Er det prislappen for å få ein billett inn i dette sirkuset?

– Du må dele den prislappen på nokre år, men du kjem deg ikkje inn i Tour de France, eitt av dei største idrettsarrangementa i verda, utan at du satsar. Og så er det utruleg viktig, når du tek fram dei tala, at det er dei marknadsføringskronene vi bruker. Det er ein marknadsstrategi for verksemda vår, seier Haugland, og held fram:

– Vi gjer ikkje dette berre fordi det skaper god stemning internt. Vi gjer det fordi vi ser at det har effekt på dei marknadene vi er i og vi gjer det fordi vi trur vi byggjer noko veldig solid for det som vi skal inn i som verksemd òg. Det heng saman.

– Det er sjølvsagt mykje pengar. Men no er vi jo på den største scena i verda, Tour de France. Dei forsvarer det med at det har vore ei bra investering og dei får mykje igjen. Det blir brukt mykje pengar i andre typar marknadsføringar som TV-reklamar og aviser. No har Uno-X fokusert på sykkelsporten og heldigvis så kan dei regne det heim, seier Hushovd.

Rekneskapane til Uno-X viser også ein stor omsetningsvekst, frå 2,86 milliardar i 2016 til 7,82 milliardar i 2022.

– Eg har alltid sagt at viss du gjer ting rett med merkevara di og marknaden din, så får du fleire kundar i morgon enn du har i dag. Den reisa har Uno-X vore på i ti år, seier Haugland.

– Katalysator for realiseringa til mange sine draumar

Uno-X er heileigd av Reitan-konsernet, som også inkluderer mellom anna Rema 1000 og Narvesen. Ole Robert Reitan er ein av medeigarane i familieselskapet og var til stades i Frankrike førre veke.

– Det er ein katalysator for realiseringa til mange sine draumar, det her. Det er vi veldig glad for. Ein lykkast aldri åleine. Ein lykkast som eit lag. Her har vi fått med oss veldig mange gode krefter, som er stolte og også får realisert sine eigne draumar gjennom dette, seier Reitan.

– Vi bruker jo ikkje noko pengar på noka anna marknadsføring i Uno-X. Det einaste vi gjer er den sykkelsatsinga. No er ho ganske heftig, men viss du reknar i prosent av resultatet, så bruker vi mindre pengar på marknadsføring i Uno-X enn til dømes Rema 1000. Sånn sett kjenner vi at vi kan forsvare det marknadsføringsmessig.

Lagsjefen har «angst» for å bli for store

Uno-X fekk ein første forsmak på Tour de France då dei deltok i kvinnenes Tour de France i fjor, og både herre- og kvinnelaget har delteke i fleire av det største rittet i verda. Men:

– Det rundt kan ikkje samanliknast med nokon ting i verda. Når du står på innsida ... Eg har aldri opplevd noko slikt idrettsmessig tidlegare, seier Haugland om førsteinntrykket frå Touren i år.

Lagsjefen er klar på at Tour de France-deltakinga ikkje på noko vis er ein endestasjon for prosjektet. Laga har eit klart mål om å bli blant dei 18 laga som får innvilga lisens som WorldTeam, det høgaste nivået til sykkelsporten.

Då vil dei automatisk vere inviterte til ritt som Tour de France, utan å vere avhengig av ein invitasjon, slik situasjonen er i år.

Men sjølv om ambisjonane er å vekse vidare, er Haugland svært oppteken av éin ting:

– Det er kritisk for oss å opptre som liten, sjølv om vi blir store. Det er veldig, veldig vanskeleg. Eg har angst for å ikkje vite kven vi skal snakke med viss vi har ei utfordring i laget vårt, berre fordi vi har vorte for store. Slik skal vi ikkje ha det.

– Ingen som hadde drøymt om det

Fleire av personane som no er til stades i Tour de France for Uno-X, har vore med sidan den første sesongen til laget. Blant dei er sportssjef Arvesen og dei to ryttarane Torstein Træen og Jonas Abrahamsen.

Arvesen seier det er ein «litt klype seg i armen-følelse» at laget no er med i Tour de France.

– Det var definitivt ikkje målsetjinga mi å komme opp hit då eg kom tilbake til Noreg frå Team Sky. Då Jens Haugland ringde meg for å vere ein del av dette prosjektet, så hadde eg sett for meg å få ei rolle i eit mindre lag. Det er det for så vidt framleis òg, men at vi skulle stå her nokre år etterpå, det var det ingen som hadde som målsetjing eller drøymt om. Det har komme stille og roleg, seier Arvesen.

– Då vi starta laget, var vi sikkert ikkje meir enn 20 totalt sett med mekanikarar, soigneurer, ryttarar og sportsdirektørar. No er vi sikkert oppimot 100, om ikkje meir. Den reisa vi har hatt frå 2017 har vore veldig stor. Eg er veldig takksam for at eg har vore med på den frå starten. Det er eit eventyr, seier Abrahamsen.