Hopp til innhold

Sus lei stuora mearkkašupmi Čáhput-áššis

Bjørn Inge Mo mearkkašii olu sámi vuoigatvuođa áššiide, son lei guovddážis go Olmmáivággilaččat vuite Čáhput-áššis ja ožžo eananvuoigatvuođaid guovllus.

Bjørn Inge Mo

Čáhput-ášši lei okta dain váibmoáššiin Bjørn Inge Mo eallimis.

Foto: Jørn Inge Johansen / NRK

Lei historjjálaš duopmu mii celkui Alimusrievttis golggotmánus jagi 2001.

Norgga stáda vuoittáhalai Olmmáivákki vuostá, duomus celkui ahte olmmáivággilaččain lei sihke geavahanriekti ja oamastanvuoigatvuohta Čáhput- guovllus.

Lei sáhka 116 km² viidosaš guovllus gos olmmáivággilaččat ledje áiggiid čađa bivdán, murren, murjen ja eará luonddu riggodagaid viežžan ja ávkkástallan.

Áŋgirušai áššis

NRK Sámi politihkalaš kommentáhtor, Mona Solbakk, muitá bures movt Bjørn Inge Mo áŋgirušai Čáhput-áššis.

– Son lei hui nuorra dalle, lea ovdal go šattai guovddáš politihkkárin. Son čohkkii giliolbmuid ja dáistaledje Norgga stádain olu jagiid, dassái go ášši joavddai Alimusriektái, Lei vuosttaš geardi go sámi eanan dohkkehuvvui Norggas, ahte sápmelaččat ieža eaiggádušše nie viiddis guovllu.

Mona Solbakk

Mona Solbakk orru Gáivuona suohkanis, Bjørn Inge Mo ruovttusuohkanis.

Foto: NRK

Les også: Bjørn Inge Mo har gått bort

Bjørn Inge Mo
Bjørn Inge Mo

Šattai guovddáš politihkkárin

2003 beasai Bjørn Inge Mo Gáivuona sátnejođiheaddjin, son čohkkái sátnejođiheaddjin 2015 rádjái.

Son lei maid Tromssa bargiidbellodaga jođiheaddjin 2005-2014 áigodaga. Ja 2017 válljejuvvui son Sámediggái, gos oaččui virgelobi go šattai Romssa ja Finnmárkku fylkkaráđđejođiheaddjin 2019 rájes.

Bargiidbellodaga politihkkár ja dál stáhtačálli, Johan Vasara, muitá bures man siivos olmmoš Bjørn Inge lei.

Liekkus, siivui ja olmmošeaddjái. Politihkalaččat čielga sosiálademokráhtta, váibmu bulii erenoamážit smávvaguovlluid ja sámi áššiid ektui.

Johan Vasara

Johan Vasara maid geassá ovdan Bjørn Inge Mo mearkkašumi Čáhput-áššis.

Sus ledje olu áššit maid ani dehálažžan, muhto Čáhput-ášši dáiddii guhkit áiggi perspektiivvas deháleamos. Bjørn Inge lávii dávjá dan birra humadit, ja lei nugo juo roahkka oaččui leat, hui rámis áššiin. Olu buorit muittut báhcán sus

Johan Vasara
Johan Vasara ja Bjørn Inge Mo.
Foto: Johan Vasara / Privat

Stádaministtar morrašis

Norgga stádaministtar, Jonas Gahr Støre, čálii sotnabeaivvi iežas Facebookas Bjørn Inge Mo jápmasága birra, earet eará čállá Støre:

Politihkas don deaivvat olbmuid, geat mearkkašit olu dutnje iešguđetge ládje. Bjørn Inge lei mus buorre olmmái. Son lei rehálaš, oskkáldas ja áicil. Sutnje sáhtten riŋget ja oažžut buriid rávvagiid. Liekkus ja jierbmás olmmái, gean gal ohcalan hirbmosit.

Bargiidbellodat lea dál morrašis, ja min jurdagat leat Bjørn Inge Mo lagamusaid luhtte.

Nils Ove Foshaug (i midten) i samtale med fylkesrådsleder Bjørn Inge Mo og partileder Jonas Gahr Støre

Stádaministtar Jonas Gahr Støre ja Bjørn Inge Mo. Govas maid lea Nils Ove Foshaug (gasku).

Foto: Lars Egil Mogård / NRK

Oahpai sámegiela

Bjørn Inge Mo ii hupman sámegiela mánnán, dáruiduhttin lei garas su bearrašis. Muhto son ieš oahpai sámegiela rávisolmmožin. Sámediggepresideanta Silje Karine Muotka muittaša movt Bjørn Inge lávii sámástit go deaivvadeigga.

– Háliidan geassit ovdan dan movt Bjørn Inge áŋgirit oahpai sámegiela rávisolmmožin. Son lávii sámástit go mii politihkkárat deaivvadit.

Silje Karine Muotka og Bjørn Inge Mo.

Silje Karine Muotka (sámediggepresideanta) ja Bjørn Inge Mo (Romssa ja Finnmárkku fylkkaráđijođiheaddji) vuolláičálliga Sámedikki ja Romssa ja Finnmárkku fylkasuohkana gaskasaš ovttasbargošiehtadusa. Dat dáhpahuvvai miessemánus dán jagi.

Foto: Håkon Mudenia

Muotka lea maid ieš oahppan sámegiela rávisolmmožin.

NRK Sámi kommentáhtor Mona Solbakk namuha dan seammá go Muotka.

– Álggos go oahpásnuvven Bjørn Ingein, dalle dárusteimme. Muhto maŋemus jagiid láviime sámástit go deaivvadetne. Sus lei šaddan buorre sámegiella, dadjá Solbakk.

Gáivuona áhčči

– Mii leat stuora morrašis, dál mii jurddašat eanemusat Bjørn Inge oapmahaččaid birra geat leat massán iežaset áhči. Vaikko Bjørn Inge mátkkoštii olu de goitge son áimmahušai iežas bearraša hui bures, dadjá Gáivuona sátnejođiheaddji Bernt Eirik Isaksen Lyngstad.

Bernt Lyngstad
Foto: Øystein Antonsen / NRK

Sátnejođiheaddji mielas mearkkašii Bjørn Inge hui olu Gáivutnii.

Measta dajašin ahte son lei Gáivuona áhčči, ii dušše dego politihkkárin muhto maiddái olmmožin. Son álohii oinnii ja beroštii sis, geat rahčet ja geain ii leat nu buorre dilli.

Korte nyheter

  • SÁNAG fas ásaha vuosttašceahkkefálaldat

    Duohtavuođa- ja soabahankommišuvnna raportta ja Fovsen-ášši čuovvuleami oktavuođas fállá Sámi klinihkka - SÁNAG psyhkalaš veahki sidjiide geat dan dárbbašit.

    Mánát ja nuorat sáhttet váldit oktavuođa telefovdnanummiris 78 96 74 20 ja ollesolbmot ges telefovdnanummiris 78 96 74 30 jos dárbbašat diimmu.

    Vuosttašceahkkefálaldat lea sápmelaččaid várás sihke Norgga, Suoma ja Ruoŧa bealde ja bistá geassemánu lohppii.

    Dan čállet Finnmárkku buohcciviessu neahtasiiddus.

    Les på norsk.

    Demonstranter er samlet foran Slottet i anledning at det er 599 dager siden Høyesterett slo fast at to vindindustriområder på Fosen har ugyldige konsesjoner.
    Foto: Biret Inger Mathisdatter Eira / NRK
  • SANKS gjenopptar lavterskeltilbud

    I forbindelse med Sannhets- og forsoningskommisjonens rapport og oppfølgingen av Fosensaken oppretter SANKS igjen et lavterskeltilbud.

    Voksne og barn/unge kan kontakte SANKS dersom de har behov for samtale.

    Tilbudet gjelder den samiske befolkningen på norsk, finsk og svensk side av Sápmi og er gjeldende ut juni 2023.

    Les mer på Finnmarkssykehusets nettside.

    Loga sámegillii.

    Demonstrasjonstog for Fosen
    Foto: Biret Inger Mathisdatter Eira / NRK
  • Vil unngå nye Fosen-saker – foreslår å avvikle forhåndstiltredelse

    Det har gått 600 dager siden Fosen-dommen, der Høyesterett slår fast at konsesjonen for bygging av vindturbiner på Storheia og Roan, er ugyldig (lovdata.no).

    For å lære av denne saken bør regjeringen se på om ordningen med såkalt forhåndstiltredelse i forbindelse med slike utbygginger, bør avvikles, foreslår partiet Rødt.

    – 600 dager siden Fosen-dommen kom. Da er det viktig å unngå lignende feil i framtiden, som vi også ser på Øyfjellet i Nordland. Derfor må dette med forhåndstiltredelse fjernes, slik at den rettslige tilstanden er avklart før man tillater disse enorme utbyggingene i reinbeitomåder, sier Bjørnar Moxnes (R)

    Forslaget er en del av stortingets behandling av endringer i plan- og bygningsloven og energiloven knyttet til vindkraft på land (stortinget.no).

    SV og MDG støtter forslaget og lovendringsforslagene behandles av Stortinget førstkommende fredag.

    Det er Norges institusjon for menneskerettigheter (NIM) som har anbefalt at man bør vurdere om man skal tillate utbygging i reinbeiteområder før gyldigheten av en tillatelse er rettslig avklart (nhri.no). Loga sámegillii.

    Turbiner på Storheia, Fosen
    Foto: Ingrid Lindgaard Stranden / NRK