Fann igjen forsvunne kabel - men manglar framleis ein kilometer

Tidlegare har NRK omtalt kabelen som forsvann frå Bø i Vesterålen.

3. april i år gjekk plutseleg alle skjermane i svart for forskarane som jobbar her.

Det seg at 4,2 km kabel var sporlaust forsvunne. Sidan har forskarar, politi og PST forsøkt å finne ut kva som hadde skjedd.

Mysteriet førte til mange spekulasjonar.

Både kjempeblekksprut, russiske ubåtar og havstraumar var blant de mistenkte.

Men no har forskarane som leiter på havbotnen funne eit spor.

Kabel funne

Torsdag ettermiddag leita forskingsfartøyet G.O. Sars etter kabelen som var sakna frå Lofoten-Vesterålen havobservatorium (LoVe).

Han var del av eit undersjøisk nettverk som samla inn informasjon om kva som rører seg på havets djup.

Men forskarane skulle ikkje eigentleg leite etter kabelen denne torsdagen.

Dei skulle sjå på dei undersjøiske forskingsstasjonane som kabelen hadde vore festa til, for å sjå kva som kunne bli redda.

– Dette var eigentleg ikkje planen. Det var bølge og vêrforhold som gjorde at vi ikkje kunne gjere det vi skulle gjere, seier Geir Pedersen, seniorforskar ved Havforskingsinstituttet og prosjektleiar i «LoVe Ocean»

Då gjekk dei i staden ut med den undersjøiske dronen og der dei trudde kabelen kanskje ville vere.

Sist gang dei lette etter kabelen gjekk dei langs området der kabelen skulle ha lege og leita hundre meter på kvar side av der dei hadde lagt han frå seg.

Denne gongen leita dei i staden på tvers, i eit mindre område.

Plutseleg lyste den gule kabelen opp på skjermen inne i kontrollrommet i båten der forskarane sat og følgde med.

– Det var litt som å finne nåla i høystakken. Det var veldig spennande å finne kabelen og følge han, seier Geir Pedersen til NRK.

Kabelen vart funne eit godt stykke unna der han eigentleg hadde låge. Om lag 11 km unna der forskarane hadde lagt han.

– Vi er glade for å ha funnet den for da kan vi sjå om det er noko vi kan bruke igjen, men det må ekspertisen finne ut av, seier Pedersen.

Manglar ca. ein kilometer kabel

Likevel er ikkje mysteriet heilt løyst. Dei har nemleg ikkje funne alt av kabel enno.

– Vi har funne om lag 3 kilometer av den 4,2 kilometer lange kabelen, seier Pedersen.

Den siste kilometeren veit dei enno ikkje kvar ligg.

– Han har tydelegvis roke og anten blitt dratt lenger ut på havbotnen eller blitt tatt opp.

Han fortel at både den eine kilometeren med kabel og koplingsboksen i den eine enden framleis manglar.

Kabelen fann dei på om lag 200 meters djup.

Tidlegare har forskarar fortalt NRK at det finst kjempeblekksprut på dette djupet, og det er fleire ubåtar som til ein kvar tid oppheld seg i området.

Mellom anna i NRK programmet Nytt på Nytt vart det spekulert i kva som kunne ha skjedd med kabelen:

Men kven er det eigentleg som har tatt kabelen?

Trur ikkje det var kjempeblekksprut

– Vi har nok innsett at det ikkje kunne vere ein blekksprut, seier Pedersen i Havforskningsinstituttet.

Etter at det vart kjent at kabelen var forsvunne har forskarane gjort ein analyse av aktiviteten i området. Det var det som gjorde at dei visste kvar dei skulle leite.

Og difor har dei òg ein mistanke om kva som kan ha skjedd med kabelen.

– Vi antar at det var ein fiskebåt som hadde dratt med seg kabelen, seier seniorforskaren.

– Vi vil følge opp saka med politiet, legg forskingsdirektør Geir Huse til.

Men sjølv om dei har funne deler av kabelen, vil det enno ta ein stund før dei kan få det gigantiske kabelnettverket opp og gå.

– Det er framleis ein jobb å gjere, seier Pedersen.