– Etter at Russland gjorde stor suksess i å organisere VM i 2018, har russiske venner gitt stor støtte til Qatar, spesielt med tanke på organisering i lag med VM-komiteen i 2022, sa Qatars emir Tamim bin Hamad al-Thani, ifølgje The Guardian.
Han møtte Russlands president Vladimir Putin i Astana i Kasakhstan torsdag.
Til Putin direkte, sa han:
– Vi takkar deg for dette og vi er stolte over dette forholdet. Det vil halde fram til VM er over. Eg er veldig glad for å sjå deg. Tusen takk.
Det skjer sjølv om Qatar fordømde Russlands annektering av Ukraina tidlegare i veka.
Putin responderte med å love emiren at Russland gjer alt dei kan for å dele erfaringane dei har frå å arrangere eit VM, og sa:
– Eg er sikker på at det vil bli ein suksess.
Det får fleire til å løfte augebryna.
– Pinleg
Berit Lindeman, som er generalsekretær i Helsingforskomiteen og medlem i etisk komité i Noregs Fotballforbund, er lite imponert over utsegna.
– Det at Qatar samarbeider, eller tillyser samarbeid om VM med nettopp Russland, er jo skammeleg, seier Lindeman til NRK, men står fast ved at ho trur det heile er eit påskot.
STUSSA: Generalsekretær Berit Lindeman.
Foto: PRIVATLandet er særs oppteken av å sikre interesser innanfor politikk, handel og gass, og då blir fotball-VM eit naturleg samtaleemne, meiner ho.
– Dei prøver å sukre pilla gjennom å møte Putin, og for å prøve å ha opne kanalar til Russland. Så blir fotball-VM noko dei kan snakke om, og uttrykke noko rundt. Dei kan for eksempel ikkje snakke i fellesskap om Ukraina, for der har dei motstridande syn, forklarer Lindeman.
Generalsekretæren tykkjer det er openbert at Qatar ikkje bør samarbeide med Russland om VM, og burde ha avslutta det etter invasjonen av Ukraina.
Putins svar meiner ho vitnar om eit land med desperat behov for støtte.
– Det er jo ein frykteleg pinleg situasjon for Russland. Det som det sannsynlegvis dreiar seg om, er at Russland ynskjer støtte og samarbeid med Qatar om gass og næring. Putin har få venner igjen, og han prøver å halde fast på det han kan finne.
Lindeman meiner det berre er ein måte å hindre at slike situasjonar skjer igjen.
– Vi må slutte å legge dei internasjonale meisterskapa til diktatur og totalitære statar, og så unngår vi slike håplause situasjonar i framtida, seier ho.
Meklarrolle
Rania Maktabi, førsteamanuensis i statsvitskap ved Høgskulen i Østfold, fortel at samtalen speglar Qatars politiske linje.
Dei «snakkar med alle», så lenge det fremjar eigne interesser.
EKSPERT: Maktabi har forska på politiske forhold i Midtausten.
Foto: Høgskolen i Østfold– Sett frå et vestleg og Nato-alliert ståstad er det lite ynskjeleg å dra ein krigførande og aggressiv statsmakt inn i varmen, slik sjeik Tamim gjer når han utvekslar vennlegsinna passiar om fotball med president Putin og eit krigførande Russland. Men, sett frå sjeikens side, så er det «business as usual», seier Maktabi.
Qatars utanrikspolitikk har sidan 1995 blitt bygd på ein måte som gjer den meir interessebasert enn ideologisk basert. Landet vil stå fram som ein uavhengig tredjepart, og som ein brubyggjar mellom partar i konflikt, fortel ho.
Maktabi fortel vidare at denne balansegangen er det få arabiske statar som maktar å føre, og at det er to grunnar som gjer at Qatar klarer å halde oppe ein slik «motstridande» balansegang.
– Qatar husar den største amerikanske militærbasen i Midtøsten. Dermed er det ikkje lett for supermakta USA, eller andre statar som er alliert med USA, å kritisere landet, seier ho og held fram:
– Den andre grunnen er at Qatar er eit styrtrikt land. Finansielle musklar smør ein kvar form for misnøye eller mistru mot qatarske myndigheiters val av politisk kurs, seier ho.
Ganske forventa
Mari Norbakk, som er postdoktor ved Christian Michelsens institutt, og sosialantropolog med spesialisering på Midtausten og særskilt Qatar og Egypt, meiner samtalen truleg ikkje vekkjer store reaksjonar innanfor landet.
– Eg trur ikkje at det qatarske folket ser på det som motsetnadsfylt at dei møter Putin same veke som dei signerte resolusjonen som fordømmer Russland. Dei har jobba hardt for å ha ein rolle som meklar, så slik sett er dialogen med Russland venta. Men eg trur jo ikkje at dette blir veldig populært mellom europeiske land, seier Nordbakk til NRK.
IKKJE OVERRASKA: Postdoktor og sosialantropolog Mari Norbakk.
Foto: Chr. Michelsens InstituttHo er usikker på korleis ho skal tolke temaet om VM.
– Eg les det kanskje som at russarane brukar det til å posere, og gir eit inntrykk av, eller viser, at dei får tilgang til Doha sjølv om laget blei sparka ut, og at dei er avgrensa av reise-forbod andre stader, seier ho.
Likevel vil ho ikkje leggje for mykje i påstanden om samarbeid.
– Qatar har jo vore og blitt observert ved fleire store arrangement, ikkje berre i Russland fram mot VM, så eg personleg tillegg det ikkje meir meining enn som så, seier ho.
