Desse bileta set sinne i kok: – Burde vore ein privat augneblink

– Kva er grunnen til at vi skal filme Liren (Ding, sjakkspelar) med vinterjakke og lukka auge? Det må vere nokon grenser. Eg synest ikkje det er rimeleg. Det er i tillegg mykje stress, fresar sjakktrenar- og profil Peter Heine Nielsen til NRK.

Liren, som i desse dagar kjempar mot Jan Nepomnjasjtsjij om VM-tittelen i Kasakhstan, hadde akkurat reist seg og forlate spelelokalet under det første meisterskapspartiet mellom dei to.

Kort tid etterpå kunne ein sjå ein betenkt Liren, med lukka auge, i pauserommet.

– Burde vore ein privat augneblink

Som ved tidlegare verdsmeisterskap i langsjakk, forsvinn ikkje sjakkprofilane frå auget til offentlegheita når dei går frå brettet.

For inne på eit pauserom, der spelarane kan kvile seg undervegs i parti, er det festa opp kamera diverse stader.

Bileta ein ser kan minne litt om realityprogrammet «Big Brother». Der blir deltakarane filma og eksponert for offentlegheita døgnet rundt.

Og det er nettopp den «reality»-parallellen Nielsen dreg fram når han rasar mot filminga:

– Eg synest ikkje vi skal underhalde folk med at dei søv, som at det er eit realityprogram. Det er naturleg at dei tek ein liten blund. Det burde vore eit privat augeblikk, seier dansken, som har vore ein av Magnus Carlsen sine sparringpartnarar over fleire år.

Han meiner det ikkje finst éin sport utanom sjakk som kan vare i seks–sju timar, utan å ha pausar der utøvarane kan få privatliv.

– Det puttar for mykje unødvendig press på spelarane, seier han.

Svarar

Pausefilminga under langsjakk-VM er ikkje noko nytt for året. Ifølgje pressesjef i det internasjonale sjakkforbundet, David Llada, var dette òg kontraktfesta under meisterskapen i 2021.

Begge spelarane skal òg ha akseptert filminga i år, meiner pressesjefen på Twitter.

«Dei er topputøvarar, som utøver på toppen av sporten – og er betalte deretter. Eg tenkjer at det i det minste kan bli kravd frå dei at dei skal vere framfor kamera gjennom kampen», skriv Llada.

Det internasjonale sjakkforbundet (Fide) skriv i ein e-post til NRK at det aller viktigaste er det som skjer på brettet, men at det som skjer utanfor også er med på å vise fram sjakk som sport.

– Dette ropet om «privatliv» er absurd når du tenkjer over at dei deltar i eit VM med millionar av sjåarar. Det viktigaste er det som skjer på brettet, men spelaranes reaksjonar og kroppsspråk er ein del av det som gjer sjakk til ein sport, og det må publikum få sjå, skriv forbundet.

Sjå heile svaret frå Fide i faktaboksa under.

– Kan føre til verre sjakk

– Eg forstår at dei har skrive under på ein kontrakt, men dei kjem ikkje til å halde seg unna ein VM-kamp på grunn av ein detalj. Eg ville laga ein annan kontrakt viss eg var ansvarleg, seier Nielsen, som engasjerer seg sterkt i debatten.

– Men er ikkje dette berre ein del av underhaldninga?

– Å sjå han (Ding Liren) med ei vinterjakke og at han søv er ikkje underhaldning for meg, det er berre rart. Eg vil sjå han spele sjakk. Eg synest ikkje det (pausefilminga) tilfører så mykje.

Dansken meiner sjakkmiljøet er splitta om dette, og at det er meiningar begge vegar. Etter å ha snakka med fleire spelarar om tematikken, er han framleis klinkande klar i sin dom.

– Eg synest at det fører til eit verre produkt og kan føre til verre sjakk.

– Eg har jobba med spelarar i 16 år. Dei er under eit ekstremt press. Sjølvsagt skal ein ha tilgang no og då, men ikkje heile tida, avsluttar han.

Men Heine møter motstand for påstandane – òg frå eksperthald. Sjakkspelar Sheila Barth Stanford meiner pausefilminga gir noko til produktet og er ein underhaldningsberar. Ho trekker mellom anna fram at kroppsspråket til spelarane i rommet kan seie noko om kva dei kjenner undervegs i kampen.

– Eg tenkjer at det er greitt å filme dei. Eg er usamd med Peter Heine. Men dei må gjere det på ein måte som ikkje forstyrrar.

– Den tida du speler VM-partia, må du tole å vere offentleg, legg ho til.