Hopp til innhold

En uvanlig lekekamerat

Når ikke simla ville ta vare på reinkalven sin, så er Isak (9) og Iselin (3) gode erstattere for den etterlatte reinkalven "Miessi".

Video 7a081d8e-d4ab-45a3-a8e1-12ccc2152daa.jpg

REINKALV PÅ TRAMPOLINE

Den unge reinkalven "Miessi" er nesten som et familiemedlem å regne for familien Anti i Harran, utenfor tettstedet Grong i Nord-Trøndelag.

"Miessi" ble født i reingjerdet, like før vårlfytting. Det var ei ung simle som fødte "Miessi", og grunnet stress tror matmor Inger Berit J. Anti at simla forlot kalven.

–Vi hadde ikke hjertet til å levne den nyfødte reinkalven da resten av flokken dro, derfor pakket vi heller reinkalven med oss i bilen, og kjørte hjem.

Dette til stor begeistring for barna, Isak (9) og Iselin (3).

Artikkelen fortsetter under bildet

Jente koser med reinkalv

Iselin (3) er påpasselig med å gi mye nærhet og oppmerksomhet til 'Miessi'.

Foto: Privatfoto: Inger Berit Anti / Privat

De har blitt gode venner i løpet av måneden "Miessi" har holdt hus i beitehagen, utenfor hjemmet deres.

– I begynnelsen hadde vi ordnet plass på verandaen, men der vantrivdes den, så da flyttet vi heller "Miessi" ut i beitehagen hvor vi av og til har reinsdyr, sier Inger Berit.

Nå har "Miessi" beitehagen helt for seg selv. Resten av flokken er på tur til sommerbeiteområder på kysten. Likevel tror ikke matmor Inger Berit at "Miessi" vantrives av den grunn. De passer nemlig på å aktivisere reinkalven så godt det lar seg gjøre.

–Jeg tror ikke "Miessi" lider noen nød her hos oss. Vi er jo flinke til å gå tur med den, det har vi jo gode fasiliteter til her vi bor. Barna spiller stadig fotball med den, og den får til og med være med i trampolinen. Man kan med andre ord si at "Miessi" er godt integrert i familielivet, forteller matmor Inger Berit.

Artikkelen fortsetter under bildet

Smokkekalven "Miessi"

'Miessi' poserer velvillig til matmor Inger Berit, med smokken godt plantet i munnen.

Foto: Privatfoto: Inger Berit Anti / Privat

Ei heller lider den noen nød ernæringsmessig, da de er påpasselige med å fore reinkalven med både melk, lav og mose.

–"Miessi" får både råmelk takket være nabobonden, som vi blander med syrnet melk. I tilegg til melka får "Miessi" også lav og mose, forsikrer matmor Inger Berit.

En attraksjon for nærmiljøet

Det er ikke bare NRK Sápmi som har fått snusen i denne utradisjonelle historien, også lokalmiljøet i Harran har hatt glede av "Miessis" ankomst.

–Klassen til Isak lurte på om ikke de kunne komme å hilse på "Miessi", og det får de jo selvfølgelig lov til. De har jo aldri sett en så liten reinkalve før, så de synes nok at dette er stas. Også andre barn er innom her, og vi får en del hyggelige tilbakemeldinger når vi er ute blant folk. I slike tilfeller er Iselin (3) klar på hvem sin reinkalv det er. "Miessi" står nemlig i hennes merke, og det slipper hun ikke uaktsomt hen, flirer Inger Berit.

Tilbake til røttene

Selv om "Miessi" nå har det bra hjemme hos familien Anti, er planen at reinkalven skal tilbake til røttene sine, og bli til en del av reinflokken.

Reinkalv og gutt leker

Isak (9) og lille 'Miessi' i reingjerdet, før 'Miessi' blir med familien hjem til Harran.

Foto: Privatfoto: Inger Berit Anti

–Til høsten er "Miessi" forhåpentligvis stor nok til at den kan slippes ut igjen. Dette vil vi jo selvgølgelig vurdere på løpende bånd, og vi kommer til å ta alle forhåndsregler, avslutter matmor Inger Berit.

Korte nyheter

  • Oaivvilda ságastallan internáhtaid birra lea menddo ovttalágan

    Skuvlainternáhtaid eallin maŋŋil soađi lea šaddan gillámušhistorjá. Dan oaivvilda okta Davvi-Norgga eanemus dovddus servodatkritihkkáriin, gii ieš lea orron internáhtas bajásšattadettiin.

    – Ii olmmoš sáhte čállit movttegis historjjá. Galgat gávdnat surgadisvuođa ja eanemus lági mielde muitalit bahávuođa birra mii dáhpáhuvai internáhtain, dadjá Odd Mathis Hætta.

    Ovddeš vuosttašamanueansa ássá Álttás, muhto lea eret Siebes gilážis Guovdageainnu suohkanis. Son lea ieš ássan internáhtas Guovdageainnus 50-logus.

    Dál su suhtada almmolaš muitalus skuvlainternáhtaid eallima birra maŋŋel soađi. Su oainnu mielde lea šaddan eanaš muitalus givssideami ja vearredaguid birra.

    – Dat gal ii doala deaivása. Mánát ohppe sosialiseret ja besse oahpásnuvvat eará giliid mánáiguin. Ollugat čatne ustitvuođa eallináigái, dadjá Hætta.

    – Dat lei olu oahpaheddjiid duohken mo oahppiid áigodat internáhtain lei, njulgestága, lohká sosialantropologa ja ovddeš Duohtavuođa- ja seanadankommišuvnna lahttu, Ivar Bjørklund.

    Son oaivvilda ahte dat mii dáhpáhuvai internáhtain maŋŋel soađi, lei hui ollu dan duohken makkár jurdagat oahpaheddjiin ledje.

    Go vel dáruiduhttin ii lean ge šat nu čielga áigumuš, de ain ledje sii geat doaimmahedje dan.

    – Nu ožžo oahppit hui iešguđetlágán vásáhusaid. Muhtun buorit ja muhtun heajos, lohká son.

    Ivar Bjørklund lea ovtta oaivilis ahte dat mii lei positiiva dáruiduhttima doaimmain, lei ahte ollu mánát ožžo oahpu.

    Muhto: – Haddi dan oahppus lei sin gielalaš ja kultuvrralaš duogáš. Dát lea mii gieđahallojuvvo kommišuvdnaraporttas ja mii lei Stuorradikki mandáhtta.

    Su mielas galggašii lea váttis oaidnit mo dáruiduhttin lei riggodahkan sámi mánáide.

    – Tragedia lei ahte Norgga politihkkárat eai sáhttán govahallat ahte skuvlavázzin ja čálgoburiide searvan livččii sáhttán dáhpáhuvvat sámi ja kvena kulturvuođu eretváldima haga.

    Loga ášši dárogillii:

  • Sámi muséa Siida lea jagi eurohpalaš muséa

    Bálkkášupmi man «European museum of the year Awards» juohká, vuittii Siida muséa Anáris.

    Jury čállá earet eará ahte «musea lea čájehan earenoamášvuođa dan rabas, searvvaheaddji searvadahttinproseassas, mii buktá ođđa vejolašvuođaid sihke sámi álbmogii ja viidát álbmogii čatnat vássánáiggi ja dálááiggi oktii.

    Dohkkehettiin iežaset vuoigatvuođa eaiggáduššat álgoálbmogiid eatnamiid juridihkalaš dásis ja Sámi parlameanttaid kultuvrralaš iešmearrideami gaskaoapmin, de musea maid nanne viidábut digaštallamiid das mo álgoálbmogat, sihke Eurohpás ja máilmmiviidosaččat, galget divodit eatnamiid. Musea lea beaktilis veahkki das ahte olbmot besset áddet kultuvrralaš dialoga ja álgoálbmogiid rolla ođđaáigásaš dáhpáhusain, ja seammás viiddida gussiid máhtu ja ipmárdusa álgoálbmogiid servodatlaš čuolmmaid birra.»

    Sámi musea Siida lea Suoma beali sámiid našuvnnalaš musea, áidna dohkkehuvvon eamiálbmotkultuvra Eurohpás.

    Dát lea áidna musea Suomas mii aktiivvalaččat čohkke Sámi kulturárbbi dainna lágiin ahte seailluha, suodjala ja čájeha Sámi konkrehtalaš ja ii-materiálalaš kulturárbbi ja čađaha čoakkáldagaide vuođđuduvvi dutkama.

    Siida museum, Finland
    Foto: Ilkka Vayryneninfo / Siida sámi museum
  • 57 duššan dulvái Brasilas, 70.000 báhtareamin

    Garra arvvit Lulli-Brasila Rio Grande do Sul guovllus lea dahkan ahte 57 olbmo leat duššan, ja máŋggas leat jávkosis

    Nu čállá NTB.

    Siviilasuodjalus Brasiilas dajai bearjadaga ahte arvvit duššadit gávpogiid ja leat bággen duháhiid vuolgit ruovttuineaset.

    Guovllus maid ásset eamiálbmogat, geaidda maid čuohcá garrasit, čállá AP.

    Dát lea njealját jápmadulvi Brasilas jagis, maŋŋil dulvadeami suoidnemánus, čakčamánus ja skábmamánus 2023 ja dat godttii oktiibuot 75 olbmo.

    Brasiila geologiijadoaimmahat muitala ahte dát lea vearrámus dulvi man sii leat registreren goassige.

    Muhtun gávpogiin lei čáhci alimus dásis dan rájes go registreremat álge measta 150 jagi dás ovdal, čállá lágádus.

    A highway is partially submerged by flood waters caused by heavy rains, in Porto Alegre, Rio Grande do Sul state, Brazil, Friday, May 3, 2024.
    Foto: Carlos Macedo / AP Photo