Hopp til innhold

– Mottatt som helter

Hans J. Eriksen (73) har sin egen tolkning av Fremskrittspartiet (Frp) sin popularitet på Sametinget.

Hans J. Eriksen.
Foto: Dan Robert Larsen / NRK

– Vi har det veldig fint her i Karasjok. Vi får bra mat og hotellrommene er flotte. Valget ble enstemmig vedtatt uten merknader. Hans Eriksen er veldig populær her og vi i Fremskrittspartiet er mottatt som helter.

Det forklarte sametingsrepresentant Hans J. Eriksen da Frp sin listekandidat i Valgkrets 1 , Anja Aslaksen , i formiddag ringte for å høre om sametingets plenum hadde godkjent gjennomføringen av valget i denne valgkretsen. Det var nemlig en stund tvil om Aslaksen sin samiske bakgrunn og derfor kunne Frp sin liste i valgkretsen bli underkjent , men slik gikk det altså ikke.

Vil legge ned Sametinget

FrP er med sine tre representanter det tredjestørste partiet på Sametinget 2009-2013. Bare Arbeiderpartiet (Ap) med fjorten og Norske Samers Riksforbund/Samefolkets parti (NSR/SfP) med tretten representanter er større. Árja er like stort som Frp med tre representanter.

Fremskrittspartiets hovedsak i samepolitikken er å legge ned samenes eget folkevalgte organ, Sametinget, som partiet mener er udemokratisk. Dette budskapet har da også ført til enorm fremgang for partiet i den nordligste delen av landet i de to siste stortingsvalgene.

– Vi vil ikke ødelegge det samiske samfunnet til tross for at vi går inn for å legge ned Sametinget. Sametinget har vi jo bare hatt i 20 år og jeg er en aldrende mann som vet at vi samene klarte oss godt alle de årene vi ikke hadde dette parlamentet, sier Frp-samen.

– Håper på et konstruktivt Frp

Hans J. Eriksen har lang fartstid i politikken. Han har vært medlem i både Arbeiderpartiet, Senterpartiet, Høyre og Fremskrittspartiet. Lenge var han også den ubestridte lederen i den reaksjonære samiske organisasjonen Samenes Landsforbund (SLF).

Aili Keskitalo

Aili Keskitalo (NSR).

Foto: Sigve Nedredal / NRK

– Da det ble snakk om å etablere et eget folkevalgt organ for samene på 1980-tallet fikk jeg øynene opp for Fremskrittspartiet. Carl I. Hagen hadde jo samme syn som meg i denne saka, forklarer Eriksen.

Den parlamentariske lederen i Norske Samers Riksforbund, Aili Keskitalo, ønsker Frp velkommen til Sametinget, selv om hun er helt uenig i partiets samepolitikk.

– Det en ny situasjon for Sametinget og selvsagt også for Frp. Jeg håper at de vil bruke kreftene sine til å fremme det samiske samfunnet. Derfor er jeg spent på hvilke saker vi er enige om når den politiske hverdagen kommer, sier Keskitalo.

Aud Marthinsen

Aud Marthinsen (Frp).

Foto: Sigve Nedredal / NRK

– Vi er ikke kommet hit for å lage problemer for det samiske samfunnet. Vi er i Sametinget for å fremme det samiske språket og samisk kultur, understreker Hans J. Eriksen.

Under tirsdagens konstituering av det sjette Sameting stemte imidlertid Frp sine tre representanter mot både flertallets (Ap, Árja, Samer bosatt i sør, Nordkalottfolket og Åarjel-Saemiej Gielh) (ekstern lenke) og Norske Samers Riksforbunds/Samefolkets partis (ekstern lenke) forslag til politisk plattform for et nytt sametingsråd.

Aud Marthinsen forklarte på sametingets talerstol at grunnen til det var at Frp ikke kan godta en politikk som "forskjellsbehandler" folkegrupper og som gir "særrettigheter" til bestemte grupper. Hun nektet å forklare hva hun mente med dette til tross for flere spørsmål fra andre representanter i salen.

Korte nyheter

  • Oaivvilda ságastallan internáhtaid birra lea menddo ovttalágan

    Skuvlainternáhtaid eallin maŋŋil soađi lea šaddan gillámušhistorjá. Dan oaivvilda okta Davvi-Norgga eanemus dovddus servodatkritihkkáriin, gii ieš lea orron internáhtas bajásšattadettiin.

    – Ii olmmoš sáhte čállit movttegis historjjá. Galgat gávdnat surgadisvuođa ja eanemus lági mielde muitalit bahávuođa birra mii dáhpáhuvai internáhtain, dadjá Odd Mathis Hætta.

    Ovddeš vuosttašamanueansa ássá Álttás, muhto lea eret Siebes gilážis Guovdageainnu suohkanis. Son lea ieš ássan internáhtas Guovdageainnus 50-logus.

    Dál su suhtada almmolaš muitalus skuvlainternáhtaid eallima birra maŋŋel soađi. Su oainnu mielde lea šaddan eanaš muitalus givssideami ja vearredaguid birra.

    – Dat gal ii doala deaivása. Mánát ohppe sosialiseret ja besse oahpásnuvvat eará giliid mánáiguin. Ollugat čatne ustitvuođa eallináigái, dadjá Hætta.

    – Dat lei olu oahpaheddjiid duohken mo oahppiid áigodat internáhtain lei, njulgestága, lohká sosialantropologa ja ovddeš Duohtavuođa- ja seanadankommišuvnna lahttu, Ivar Bjørklund.

    Son oaivvilda ahte dat mii dáhpáhuvai internáhtain maŋŋel soađi, lei hui ollu dan duohken makkár jurdagat oahpaheddjiin ledje.

    Go vel dáruiduhttin ii lean ge šat nu čielga áigumuš, de ain ledje sii geat doaimmahedje dan.

    – Nu ožžo oahppit hui iešguđetlágán vásáhusaid. Muhtun buorit ja muhtun heajos, lohká son.

    Ivar Bjørklund lea ovtta oaivilis ahte dat mii lei positiiva dáruiduhttima doaimmain, lei ahte ollu mánát ožžo oahpu.

    Muhto: – Haddi dan oahppus lei sin gielalaš ja kultuvrralaš duogáš. Dát lea mii gieđahallojuvvo kommišuvdnaraporttas ja mii lei Stuorradikki mandáhtta.

    Su mielas galggašii lea váttis oaidnit mo dáruiduhttin lei riggodahkan sámi mánáide.

    – Tragedia lei ahte Norgga politihkkárat eai sáhttán govahallat ahte skuvlavázzin ja čálgoburiide searvan livččii sáhttán dáhpáhuvvat sámi ja kvena kulturvuođu eretváldima haga.

    Loga ášši dárogillii:

  • Sámi muséa Siida lea jagi eurohpalaš muséa

    Bálkkášupmi man «European museum of the year Awards» juohká, vuittii Siida muséa Anáris.

    Jury čállá earet eará ahte «musea lea čájehan earenoamášvuođa dan rabas, searvvaheaddji searvadahttinproseassas, mii buktá ođđa vejolašvuođaid sihke sámi álbmogii ja viidát álbmogii čatnat vássánáiggi ja dálááiggi oktii.

    Dohkkehettiin iežaset vuoigatvuođa eaiggáduššat álgoálbmogiid eatnamiid juridihkalaš dásis ja Sámi parlameanttaid kultuvrralaš iešmearrideami gaskaoapmin, de musea maid nanne viidábut digaštallamiid das mo álgoálbmogat, sihke Eurohpás ja máilmmiviidosaččat, galget divodit eatnamiid. Musea lea beaktilis veahkki das ahte olbmot besset áddet kultuvrralaš dialoga ja álgoálbmogiid rolla ođđaáigásaš dáhpáhusain, ja seammás viiddida gussiid máhtu ja ipmárdusa álgoálbmogiid servodatlaš čuolmmaid birra.»

    Sámi musea Siida lea Suoma beali sámiid našuvnnalaš musea, áidna dohkkehuvvon eamiálbmotkultuvra Eurohpás.

    Dát lea áidna musea Suomas mii aktiivvalaččat čohkke Sámi kulturárbbi dainna lágiin ahte seailluha, suodjala ja čájeha Sámi konkrehtalaš ja ii-materiálalaš kulturárbbi ja čađaha čoakkáldagaide vuođđuduvvi dutkama.

    Siida museum, Finland
    Foto: Ilkka Vayryneninfo / Siida sámi museum
  • 57 duššan dulvái Brasilas, 70.000 báhtareamin

    Garra arvvit Lulli-Brasila Rio Grande do Sul guovllus lea dahkan ahte 57 olbmo leat duššan, ja máŋggas leat jávkosis

    Nu čállá NTB.

    Siviilasuodjalus Brasiilas dajai bearjadaga ahte arvvit duššadit gávpogiid ja leat bággen duháhiid vuolgit ruovttuineaset.

    Guovllus maid ásset eamiálbmogat, geaidda maid čuohcá garrasit, čállá AP.

    Dát lea njealját jápmadulvi Brasilas jagis, maŋŋil dulvadeami suoidnemánus, čakčamánus ja skábmamánus 2023 ja dat godttii oktiibuot 75 olbmo.

    Brasiila geologiijadoaimmahat muitala ahte dát lea vearrámus dulvi man sii leat registreren goassige.

    Muhtun gávpogiin lei čáhci alimus dásis dan rájes go registreremat álge measta 150 jagi dás ovdal, čállá lágádus.

    A highway is partially submerged by flood waters caused by heavy rains, in Porto Alegre, Rio Grande do Sul state, Brazil, Friday, May 3, 2024.
    Foto: Carlos Macedo / AP Photo