Vi verken lærer noko eller endrar handlingar, viser forskning frå NOVA.
– Det er i beste fall tvilsomt å tru at menneske kan ta til seg kunnskap ved å lese eit informasjonsmateriell. Vi skal i alle fall ikkje forvente det, seier Niklas Jakobsson, forskar ved NOVA. Dei har studert om mottakarane av ein opplysningskampanje frå NAV om pensjon hugsar kva dei blei fortalt, eller om kampanjane er bortkasta.
Dei pengane staten brukar på slike kampanjar bør kunne brukast på ein meir fornuftig måte, seier Jakobsson.
Foto: NOVAHan er overraska over at dei som fekk og leste kampanjen ikkje ein gong fekk eit grunnlag for å lære meir seinare.
– Vi trudde at når folk leste materiellet så ville dei lære litt, og så kunne dei lære meir på lengre sikt. Men resultata våre viser at dei les stoffet og lærer noko, men etter fire månader så har dei gløymt alt.
Ikkje berre pensjon
Pensjon er eit komplisert tema, men dei enklare kampanjane, til dømes om grønsaker og bilbelte, er like bortkasta, meiner forbruksforskar Runar Døving.
– Generelt så er det konsesus om at ein informasjonskampanje har veldig lite for seg. Først og fremst så er det ein subsidiering av reklamebransjen.
Kampanjar gir óg eit inntrykk av at den etaten som lagar kampanjen gjer noko, og det kan byggje samhald blant dei som jobbar der, seier Døving.
Foto: Kallestad, Gorm / SCANPIXVirker ikkje aleine
Ein kampanje må treffe akkurat i det ein skal fatte ei avgjerd for å bety noko, meiner Døving.
– Når det er ein kampanje om fem om dagen i butikken, og samtidig lågare pris, så vil det skape effektar.
Eit anna alternativ er å forby det ein meiner er skadeleg.
– Det var ikkje informasjonskampanjar som fekk folk til å slutte å røyke, det var røykeloven.
Våre kampanjar er ikkje bortkasta, for det er fleire no enn før som brukar bilbelte, seier leiar for trafikksikkerheit i Statens Vegvesen, Guro Ranes.
Foto: Knut OpeideI Statens vegvesen ser dei óg at infokampanjar i seg sjølv har liten effekt, derfor er dei alltid kobla mot kontrollar, som kan resultere i straffereaksjonar.
Telefonhjelp heller enn brosjyrer
Forskarane frå NOVA meiner at pengane som det offentlege brukar på slike kampnajar, burde ha blitt brukt på noko meir fornuftig.
Runar Døving at pengane kunne ha vore brukt betre på å vere meir tilgjengeleg for å svare på spørsmål på telefon, fordi mange er meir oppteken av korleis akkurat deira pensjon vil sjå ut i framtida enn detaljane i pensjonsreformen.
- Les meir:
Statens vegvesen brukar over 20 millionar kroner på ulike kampanjar i år.
– Eit liv, statistisk sett, er verd 35 millionar kroner. Så lenge vi kan redde eit liv på vegane i år, så er dette verd kvar krone, seier Guro Ranes.
