Kven kan Thea låne sykkel av? Testar løysing for digital bod

– Eg skulle gjerne hatt eit strykejern eller ein sykkel, men eg veit ikkje kven eg skal spørje, seier Thea Wedege.

Studenten frå Vennesla flytta nyleg til Bodø. Som student har du ikkje alltid moglegheit til å ta absolutt alt du treng med i flyttelasset.

– Det er ikkje så lett å få plass til alle tinga du trenger i ein liten studenthybel. I tillegg er det ikkje alt eg har råd til å kjøpe, seier ho.

Men det er ikkje berre, berre å få lånt ting heller.

Thea kjenner ingen i blokka som ho kan låne av, sjølv om det burde vere gode moglegheiter for at nokon til dømes har ein sykkel eller eit strykejern tilgjengeleg.

Mange ting blir ståande att

Det bur om lag 600 studentar i Mørkvedlia Studentpark, der Thea bur.

Monica Jotun, leiar for bustadutleige ved Studentinord, seier dei har et motsett problem når studentane drar.

Altfor mange ting blir ståande att.

– Studentane må kjøpe inn ein av alt. Når dei flytter ut blir ofte mykje ståande att. Det er eit forbruk som er unyttig for studentane eller miljøet, seier ho.

Også med tanke på at studentane sin økonomi er pressa, meiner ho det er behov for løysingar som gjer det lettare å dele.

– Kvifor ikkje starte her i studentbustadene, spør ho.

Og det er nettopp det Eirill Pettersen Buvik vil prøve å finne ei løysing på.

Ein digital bod

Buvik er trebarnsmor og har om lag motsett problem som studenten Thea. Ho har ein bod full av ting og utstyr, men veit ikkje kven ho kan låne bort til.

– Eg har oppdaga at det ikkje er nokon stad eg kan få sagt ifrå til nettverket mitt om at dei kunne låne frå meg. Og heller ikkje ein plass der eg kunne spørje om å låne ting.

Difor har ho blitt gründer og laga ein app som ho beskriv som ein «digital bod».

– Konseptet er at vi lager eit digitalt delingssamfunn som skal gjere det lett for folk å dele ting i nettverket sitt, seier ho.

Ideen er at folk kan lage små samfunn i nettverket med familie, ein venegjeng, naboar, idrettslaget ein foreldregruppe eller burettslaget, til dømes.

– Du bestemmer sjølv kva du vil dele frå din digitale bod, og kva du deler med kven.

Etter kvart skal appen òg få ein funksjon der ein kan leige ut ting ein til dømes vil folk skal vere forsiktig med.

Forskar: – Ikkje sikkert det har ein klimaeffekt

Tom Julsrud er forskingsleiar ved Cicero. Gjennom prosjektet «UPSCALE» prøver han å forstå dei ulike kjensla knytt til deling og låning.

– Ideen om å dele har vakse og folk har blitt betre til å dele på ein del område som gjenbruksstadar på nett, seier han.

Forskinga viser at særleg yngre er flinkare til å sjå at dei kan låne utstyr dei treng, sjølv om det førebels berre er eit mindretal som låner framfor å kjøpe.

Han fortel at det allereie finst ein del appar som til dømes bildelingsappar og appar for mat på marknaden.

I tillegg finst til dømes allereie appen Hygglo der ein kan leige ut tinga sine, og låneordningar som Bua eller Turbo.

– Det viktigaste er at stadene der ein kan låne ligg ganske nært der du er. I tillegg er det viktig at folk føler at det er trygt og at det blir nok brukarar, seier Julsrud.

Men det er framleis usikkert kva effekt slike appar har på klima- og miljø.

Det er nemleg ein risiko for at dei som nyttar lånetilboda berre gjer det for å bestemme seg for om dei vil kjøpe gjenstanden på eit seinare tidspunkt.

– Viss det skal ha ein klimaeffekt må det vere fordi folk faktisk lar vere å kjøpe noko.

Det som derimot er sikkert er at sosiale miljø blir påverka når vi deler.

– I nabolag der det er mykje deling er det sosiale også betre. Delearenaer kan vere viktig for å bygge opp gode lokalmiljø, seier forskaren.

Kan hjelpe mot isolasjon

Leila Torgersen er psykolog og jobbar for tida som forskar på Divisjon for psykisk helse, Nasjonalt folkehelseinstitutt ved FHI.

Ho trur appen òg kan motverke einsemd.

– I gamle dagar kunne ein låne ting av naboen og samstundes slå av ein prat. Det er det få som gjer i dag, seier ho.

Ho seier at nettfellesskap er ein kjelde for folk til å treffe folk og motverke isolasjon.

Men det føreset at studentane faktisk møter kvarandre med den nye appen.

– Å møte folk i verkelegheita gir ein heilt anna type kontakt. Om dei berre legg ting att i ein bod, vil det ikkje fungere på den måten.

I Mørkvedlia får dei moglegheit til å gjere begge deler. Dei kan både legge tinga i boden i kjellaren eller ha det heime hos seg sjølv, fortel Marte Aas Hauge, leiar for Studentliv.

– Studentane kan dele og låne slik dei vil. Om dei vil ha besøk på døra eller bruke boden som ein mellomstasjon. Men det er berre dei som bur i blokka som har tilgang.

I tillegg kan ein booke fellesareal i blokka med Reddel-appen.

Låner bort puslespel

No er appen i ein test-modus, og studentar som Thea ved Nord-universitet får prøve ut appen som eit pilotprosjekt i studentbustadene.

– Det er veldig greitt for meg å ha tilgang til den. Det eg ikkje fekk med meg då eg flytta, og ikkje har råd til, kan eg låne via appen.

I tillegg har Mørkvedlia Studentpark oppretta ein bod der studentane kan hente eller legge ting de vil låne eller låne bort.

I denne boden har Thea mellom anna lagt eit puslespel. Det låner ho ut gjennom appen. Til gjengjeld håper ho at ho kan låne andre puslespel av sine medstudentar.

– Også håper eg at eg kan få lånt meg ein sykkel.

Og kanskje kan Thea også få nye vener om ho låner noko frå nokon.