Politiet fryktar at rusmiddel med verkestoffet Metonitazen som finst i Nitazenar er i omløp i Vesterålen og heile regionen.
I fjor blei det gjort 14 beslag av Nitazenar i Noreg i 2023. Året før gjorde dei fire beslag av stoffet. Det var første gong stoffet blei beslaglagt i Noreg.
Nyleg blei det funne i eit beslag i Vesterålen i Nordland.
No åtvarar både politiet og Kripos om at mange kan vere i fare for å få i seg stoffet utan å vere klar over det.
– Ein må vere merksam på at det ein tar kan innehalde noko anna enn det ein trur ein har kjøpt, seier politikontakt i Vesterålen.
- Mange slit med narkotikaproblem. Den populære fastlegen skjulte avhengigheita si i nesten 20 år.
1000 gongar meir potent enn morfin
Nitazenar har eksistert i andre marknad i Europe ein god stund.
No ser politiet her heime fleire tilfelle av at desse svært farlege stoffa kalla Nitazenar kjem inn til Noreg.
Det er Kripos som har analysert tablettane som blei tatt i beslag i Vesterålen. Analysane deira har avdekka at tablettane inneheldt verkestoffet Metonitazen.
Det er eit syntetisk opioid som liknar morfin men er mykje sterkare.
Bruken av stoff er allereie knytt til fleire dødsfall i Noreg. Alvorleg effekt kan oppstå allereie ved låge dosar.
Kari Solvik, leiar for seksjon for narkotikaanalyse i Kripos, seier styrken av stoffa kan variere mykje. I verste fall er det 1000 gongar sterkare enn morfin.
Foto: NRK– Dei er frå 10 til tusen gongar meir potent enn morfin, seier Kari Solvik, leiar for seksjon for narkotikaanalyse i Kripos.
Politiet åtvarar om at det ved bruk er stor fare for livstruande forgifting, pustestans overdose og død.
Politiet i Vesterålen seier det er sannsynleg at dei som tar dette stoffet ikkje veit kva dei tar.
- I Vesterålen prøver dei fleire tiltak for å hjelpe ungdom i rus. Venstre i Bø ønsker eit prøveprosjekt der kommunar kan selje cannabis.
Finst i augedrope og nasesprayflaske
– Om ein kjøpar tablettar på den illegale marknaden er det nemleg nesten ikkje mogleg å vite kva type stoff ein tar.
Det seier politikontakt Vibeke Johansen Ingebrigtsen, politikontakt ved Seksjon for etterforsking, førebygging og etterretning i Vesterålen.
Årleg gjer politiet om lag 16.000 narkotikabeslag. Men av dei 14 beslaga som er gjort av Nitazenar er fleire knytt til overdosedødsfall.
Foto: Nordland politidistrikt– Ein må verke merksam på at det dei tar kan innehalde noko anna enn det de trur de har kjøpt.
Rusmiddelet blir tatt i form av piller, væske, røyk, injeksjon og sniffing.
– Verkestoffa er funne blant anna i tablett, kapsel, pulverform og augedrope- og nasesprayflaskar, fortel senioringeniør Elisabeth Drange i Kripos.
I Kripos blir det farlege narkotikumet oppbevart i eit eige skap som må bli haldt lukka. – Dette er veldig potente stoff, som vi også handterer på ein måte, som beskyttar våre medarbeidarar, seier Kari Solvik, leiar for seksjonen for narkotika-analyse i Kripos.
Foto: NRKDei kan ikkje seie at nokon av formane er meir vanlege enn andre.
Ein stor del av beslaga gjort i Noreg er gjort i posten.
I Vesterålen fryktar politiet at rusmiddelet er i omløp i heile regionen.
– Dødsfall kan skje kjempefort
Mari Tosterud, avdelingsdirektør på giftinformasjonen ved FHI seier at ein kan samanlikne nitazenar som fentanylar. Det er som morfin, men mykje sterkare.
Likevel er det vanskeleg å seie nett kor giftig det er. Det kjem nemleg an på.
– Kor mykje det er i kvar tablett, eller kvar dusj med nasespray er vanskeleg å seie, seier ho og legg til:
– Det kan vere så mykje at berre ein tablett er livsfarleg.
Årsaka er at tablettane ikkje blir laga på same strenge måten som legemiddel. Difor kan det variere frå tablett til tablett.
– Det viktigaste er å vere klar over at det finst talbrettet på marknaden som det er farleg å ta sjølv i ein liten mengd, seier Mari Tosterud, avdelingsdirektør på giftinformasjonen ved FHI.
Foto: Mari Tosterud / PrivatI tillegg er det vanskeleg å seie kor fort effekten slår inn.
– Om ein får i seg ein stor dose kan farlege symptom og dødsfall skje kjempefort, fortel Tosterud i FHI.
Det kjem også an på om ein får i seg stoffet som nasespray, tablett eller pulver.
– Tar ein sjanse om ein rusar seg
Difor oppfordrar ho folk i rusmiljø til å passe på kvarandre. Om ein får ein sterkare effekt enn forventa, er det viktig at andre i miljøet ikkje tar dei same tablettane, pulveret eller dropane.
Solvik i Kripos, fortel at det finst naturlege opioid som kjem frå opiumsvalmuen. Opium, heroin, morfin kan bli laga av dette. Syntetisk opioid som blir framstilt kjemisk er mykje sterkare.
Foto: NOORULLAH SHIRZADA / NOORULLAH SHIRZADA– Er vi i ferd med å få ein slik epidemi som ein har sett i USA?
– Førebels har vi sett at det har vore fleire tilfelle av slike stoff enn tidlegare, men enno er det ikkje snakk om ein epidemi, seier ho.
Det viktigaste, meiner ho, er å vere klar over at det finst talbrettet på marknaden som er farleg å ta sjølv ein liten mengd.
– Ein tar ein sjanse når ein rusar seg, for ein veit ikkje kva ein får.
Ina Roll Spinnanger, dagleg leiar foreininga tryggare ruspolitikk, meiner regjeringa må legge til rette for at folk kan sjekke det dei har kjøpt av narkotiske stoff.
Foto: NRKIna Roll Spinnanger, dagleg leiar i foreininga tryggare ruspolitikk, meiner det er viktig at styresmakta ser på kva førebyggande tiltak ein kan sette i verk.
– Eg tenkjer det er veldig viktig å gi folk moglegheita til å få sjekka innhaldet i det dei har kjøpt, seier ho.
Det meiner Spinnanger gjer at folk kan ta forholdsreglar. Ho trur og det kan førebygge skadar og dødsfall.
I fjor blei Nitazenar ført opp på narkotikalista.
Kripos håpar det kan bidra til at det blir mindre attraktivt å bruke stoffa, og føre stoffa inn i landet.
