Vittig og fiffig pressekrim

Det er ikkje kvar dag vi får ein splitter ny krim frå Morgen­bladet, sjølve høg­borga til fin­kulturen i Noreg.

Så det er ikkje utan visse forventningar eg opnar denne boka, frå sjef­redaktøren sjølv.

Får vi semi­kolon? Prangande kulturell kapital og hyppige referansar til Wittgenstein og Bourdieu? Ikkje i det heile.

I staden verkar det som Sun Heidi Sæbø kan ha henta inspirasjon til denne spretne journalist­krimmen frå ei anna avis ho har jobba i.

Som, til dømes, Dagbladet.

Bimboen som forsvann

«Kidnappingen» startar, som rimeleg er, med ei kidnapping.

Ei ung, hot påverkar-dame blir brutalt bortført frå vestkant­heimen til foreldra sine. Kidnapparane etterlet seg eit ultimatum og ein tidsfrist: 10 millionar innan 14 dagar.

Elles er Alexandra Engh-Poulsson historie!

Denne tids­fristen skapar, i motsetnad til det vanlege mord­mysteriet, ei ned­teljing og ei akutt kjensle av hast i etter­forskinga.

Bokstaveleg tala er dette ein dead­line som både politi og presse gjer sitt beste for å slå.

I «Nyhets­bladet» gir denne tragedien ein journalist ein ny sjanse.

Julie Lunde har altfor lenge vore ute i kulda etter ein uheldig episode som gjorde at ho fekk klistra på seg den lite flatterande diagnosen «sex-avhengig».

Jakta på dei mystiske kidnapparane gir henne endeleg sjansen til å komme attende til krim­gjengen i avisa.

Dag for dag vekslar historia mellom journalistane og deira leiting etter spor, den depraverte rikmanns­familien til Alexandra og dei svenske skurkane som har henne i si makt.

Og jakta blir naturlegvis meir og meir intens, dess nærare vi kjem til den dødelege fristen.

Pressekrim

Sun Heidi Sæbø skriv seg her inn i ein godt etablert moderne krim­sjanger ein kan kalle presse­krimmen.

Typisk er det ein journalist som skriv om eit miljø hen kjenner godt, nemleg avis­redaksjonen. Med ein (som regel) kvinneleg journalist i hovudrolla som etter­forskar, ein moderne variant av dei hardkokte mannlege privat­detektivane frå gamle dagar.

Tenk for eksempel på heltinna til Randi Fuglehaug, Agnes Tveit, ein bladfyk som også har eit noko rufsete seksual­liv som akilles­hæl.

Presse­krimmen kan slik vere eit ypparleg utgangspunkt for både samfunns­kritikk og medie­kritikk.

Her sit iallfall skildringa av miljøet i redaksjonen som eit skot.

Sæbø gir oss ei både kjærleg og satirisk framstilling av det indre livet i tabloid­pressa, med ein redaksjon full av lett karikerte typar som framleis er til å tru på.

Den mest brutale karikaturen er den av nyheits­sjefen Liv. Som av forståelege grunnar går under kalle­namnet «Livredd». Fordi ho er konstant engsteleg og ute av stand til å taka vanskelege avgjerder.

Her smør Sæbø tjukt på, i et smått vondskaps­fullt og ganske så fornøyeleg portrett av ein virrete mellom­leiar i ei middels avis.

Kvardagen i Nyhets­bladet er elles prega av ein desperat jakt på klikk og scoop og marknads­delar, noko som heller ikkje er så frykteleg langt unna røynda.

Skråblikk på media

«Kidnappingen» er skriven i ein høveleg kynisk og satirisk tone, med akkurat så mykje humor og mikro­dosert empati at ein ikkje får direkte dårleg samvit av å knegge gjen­kjennande.

Sæbø legg heller ikkje fingrane imellom når det gjeld rikmanns­familien Engh-Poulsson i all sin grådige arroganse.

Den kompliserte intrigen blir spekka med så mange ting i tida at den får eit nesten overtydeleg preg av å gå føre seg akkurat her og no.

Her finn vi svenske gjeng­kriminelle, trusselen frå Kina, og vestkant­bimboar som roper etter merksemd på some, og får det. Akkurat slikt stoff som dei ekte avisene er fulle av.

Ein kan til og med sjå på heile kidnappinga som eit slags ekko av Lørenskog-saka.

Ingen lekkasje

Julie Lunde og hennar kumpanar må etterforske vidt. Spora går både til Stockholm, New York og Beijing.

Kriminaliteten i våre dagar er som kjend internasjonal, og det held ikkje lenger å marsjere inn på ein luguber bar og skvise opplysningar ut av den lokale tystaren. Her trengst det både chatting, googling og telefonering.

Held så intrigen vatn? Ja, det vil eg seie.

Rett nok finst det svake punkt. Som til dømes: ein moderne gjeng­kriminell utan smart­telefon?

Men slikt får gå på kontoen til den diktariske fridomen. Det heile er så godt og kvikt skrive at ein glatt overser enkelte mindre skavankar.

Lyden av oppfølgjar

Her finst det både ymting og frampeik, og mange lause trådar, meir enn nok til å starte opp ein heil ny vev.

I siste kapittel kan ein faktisk, om ein lyttar godt etter, nesten høyre det i bakgrunnen: tastinga av bok nummer to i serien.

Det er ein godlyd, vil eg seie, for både forfattar og forlag.

Og for lesaren, som nok gjerne vil ha ein ny dose med Julie Lunde og hennar eventyr i den moderne medie­bransjen.