Legar kritiske til ny tilskotsordning for fastlegar: – Feil medisin

På ein pressekonferanse tysdag presenterte helse- og omsorgsminister Ingvild Kjerkol (Ap) og assisterande helsedirektør Olav Valen Slåttebrekk endringar i tilskotsordninga for fastlegar.

Regjeringa vil i år styrke tilskotsordninga med 720 millionar kroner og innfører fleire endringar 1. mai.

Kjerkol kallar satsinga «historisk»:

– Fastlegeordninga er grunnmuren i helsetenesta vår. Over lenger tid har grunnmuren slått sprekkar, seier Kjerkol, og lovar at regjeringa no vil tette sprekkane.

Mellom anna innfører regjeringa eit pasienttilpassa basistilskot.

Det betyr meir pengar til legar med mange eldre pasientar, kvinnelege pasientar, eller som er i kommunar eller bydelar med lågare utdanningsnivå enn snittet.

– Grunnen er at vi veit at dette er grupper som har større behov for oppfølging enn snittet, seier Kjerkol.

Legane skal også få meir pengar for pasientar med helsetilstandar som krev meir, eller når pasientane bur i mindre sentrale kommunar.

– Feil medisin

Men ikkje alle jublar over endringane.

– Eg føler dei ikkje heilt har skjønt kor skoen trykker, i alle fall i distrikta.

Det seier Guri Olsen, tenesteleiar for helse i Aurland kommune.

Ho fortel at det er svært krevjande å få tak i fastlegar i Aurland, og har lita tru på at endringane regjeringa kjem med vil hjelpe.

– Ordninga regjeringa no spyttar meir pengar i, er sjølvstendig næringsdrift. Legar i Aurland og fleire andre distriktsområda er fast tilsette.

Også fastlege i Florø, Ronny Cassels, meiner forslaga frå regjeringa «feil medisin».

– Dette vil ikkje endre rekrutteringa til fastlegeordninga, seier han.

Cassels meiner fleire turnusplassar og det å sjå legevakt- og fastlegeordninga under eitt, er viktigare tiltak for å få fleire fastlegar.

Utfordrande

Marit Hommedal Thune er leiar av Allmennlegeutvalet i Bergen og fastlege på eitt av dei største fastlegekontora i Bergen.

Ho seier det er gledeleg med meir pengar inn i fastlegeordninga, men meiner det er krevjande å gjere om på finansieringssystemet midt i fastlegekrisa.

– Eg ser ikkje heilt korleis dei har tenkt at dette skal gjennomførast i praksis. Korleis skal ein vektlegge kva pasientar som skal gi meir pengar? spør Thune.

Leiar i Allmennlegeforeningen, Nils Kristian Klev, er kritisk til at det såkalla «knekkpunktet» forsvinn. Knekkpunktet inneber at legane får meir i tilskot for dei tusen første pasientane på pasientlista, enn dei over.

– No går regjeringa vekk frå dette prinsippet, utan at det er drøfta på førehand. No er det lange lister som vil lønne seg mest og ein vil ikkje ha same moglegheit til å gå ned i listelengde.

Med så ei stor omlegging fryktar Allmennlegeforeningen ein «høg risiko for utilsikta effektar».

Vil få meir betalt

Tal frå Helfo frå 1. mars i år, synte at vel 218.000 nordmenn står utan fastlege.

Ordninga i dag er at legane får eit tilskot per pasient uavhengig av helsebehovet til pasienten.

Kjerkol seier endringane medfører at legar med overvekt av pasientar med stort behov får meir betalt enn legar med pasientar med mindre behov.

– Endringane inneber at legar med pasientar med store behov kan velje å ha færre pasientar på lista si, slik at dei får betre tid til å ta seg av pasientane sine på ein god måte, seier helseministeren.

Ho meiner dette også vil gi fastlegane større moglegheit til å kombinere arbeidslivet med familietid og fritid.

– Lite kunnskap

Olaug Bollestad (KrF) er skeptisk til endringane.

– Når legane sjølve er kritiske meiner eg det er verdt å lytte til. Vi veit ikkje konsekvensar dette vil få, og eg meiner alle endringane regjeringa vil gjere i fastlegeordninga må sjåast i samanheng.

Helsepolitisk talsperson i Frp, Bård Hoksrud, stiller seg til tvilande til om dei nesten 220.000 personane i Noreg som er utan fastlege, no vil få det.

– Vi har nærast ingen kunnskap om korleis den nye modellen vil fungere i praksis.

Seher Aydar representerer Raudt i Helse- og omsorgskomiteen på Stortinget. Ho meiner intensjonen til regjeringa er god.

– Men eg synest det er vanskeleg å forstå kvifor dei gjer ei så stor omlegging av finansieringsordninga utan å vente på ekspertutvalet dei sjølv har sett ned, og utan å forankre det hos fagorganisasjonane.