Nytt krav frå neste år: Tusenvis av båtar kan bli liggjande i ro

– I verste fall risikerer ein å få bøter om ein køyrer i over 50 knop utan beviset. Det kan også få store konsekvensar i eit forsikringsoppgjer dersom ein ikkje har dei naudsynte papira, åtvarar overingeniør Ole-Andreas Stræte i Sjøfartsdirektoratet.

Frå og med 1. juni 2023 må alle som skal køyra båt eller vasscooter som har eit fartspotensial på over 50 knop ha eiga bevis.

50 knop svarar til cirka 93 kilometer i timen.

Liten interesse i vest

Anslag tyder på at det finst om lag over 7.500 båtar og vasscooterar som har dette fartspotensialet. I mange tilfelle vert også kvart fartøy brukt av mange i familien, og talet på slike fartøy er venta å auka i åra framover.

Talet på personar som vil trenga bevis er dermed langt høgare enn talet på fartøy.

– Førebels går det treigt med interessa, i alle fall her på Vestlandet, seier Willie Wågen, instruktør i selskapet Sjøkompetanse på Leirvik på Stord.

Les også Sjøfartsdirektoratet vil ha strengere regler for høyhastighetsbåter og vannskutere

– Men når me rundar nyttår vil det nok ta seg opp. Det er kjedeleg å ha ein båt som du plutseleg ikkje kan bruka, legg han til.

Mannskapet må sjå

For å få beviset må du både ta eit teorikurs, men også gjennomføra eit praktisk kurs med båt.

På kurset får du mellom anna læra om alle faremomenta som kan oppstå i høg fart, korleis du brukar blikket, og korleis eventuelle passasjerar kan bli involvert.

– Når du køyrer fort med båt er det viktig å oppdaga farane tidleg, og å involvera dei i båten. Undersøkingar av fleire ulukker har vist at dei i båten såg kva som kunne skje, men så trudde dei sjåføren hadde kontroll, understrekar Wågen.

Bakgrunnen for innføringa av beviset var mellom anna mange ulukker til sjøs. Seinast 11. september skjedde ei fatal båtulukke i Bergen, der høg fart kan ha vore ein medverkande faktor.

I 2019 gav ut Statens havarikommisjon for transport ein rapport, der dei kartla ulukker med fritidsbåt i perioden 2008 til 2017.

I fleire av ulukkene var høg fart ein medverkande årsak. Samstundes var også promille og mørke ein gjengangar i årsakene bak, og farta var sjeldan over 50 knop.

Om lag

«Neste år kommer nytt sertifikat til sjøs. Det vil ikke redde et eneste liv», skreiv Bergens Tidende-kommentator Stig Arild Pettersen i sommar.

Avisen viste til at fleire instansar ville setja kravet til bevis allereie ved båtar som gjekk i 40 knop, ikkje 50 som det vart i dag.

– Eg vil oppmoda fleire til å ta kurset, også om du berre skal køyra i 35 knop, seier instruktøren Wågen.

Ifølgje Sjøfartsdirektoratet er det mange som allereie har teke den teoretiske delen av kurset for å få bevis.

– Det er gjennomført om lag 1.000 kurs teorikurs i heile Noreg, og mange er også i gang med dei praktiske kursa. Tilbakemeldingane me har fått så langt er gode, seier Stræte i Sjøfartsdirektoratet.

Så langt er til saman ni verksemder godkjende for å halda kurs.

– Om kort tid startar me å skriva ut bevis til dei som har teke kurset, seier han.